Fronty Armii Czerwonej

Fronty Armii Czerwonej – wykaz wielkich zgrupowań Armii Czerwonej.

Zgodnie z definicją front to wyższy związek operacyjno-strategiczny o zmiennej strukturze organizacyjnej składający się z dowództwa, kilku (dwóch lub więcej) armii (ogólnowojskowych, pancernych, lotniczych itp.) oraz związków taktycznych i oddziałów rodzajów wojsk i służb niezbędnych do zapewnienia dowodzenia oraz operacyjnego, tyłowego, materiałowego i technicznego zabezpieczenia działań całości jego sił, jak również wsparcia jego związków operacyjnych, tworzony na początku działań wojennych. Może być wzmacniany związkami operacyjnymi i taktycznymi lub siłami z rezerw naczelnego dowództwa. Front przeznaczony jest do wykonywania zadań operacyjno-strategicznych na teatrze działań wojennych, samodzielnym kierunku strategicznym lub jednym-dwóch ważnych kierunkach operacyjnych. Zadania te front wykonuje samodzielnie lub we współdziałaniu z innymi frontami lub w składzie grupy frontów. Na kierunkach nadmorskich może współdziałać z siłami morskimi.

Po napaści Niemiec na ZSRR zostało rozwiniętych 5 frontów, w grudniu 1941 było ich 8, w końcu 1942 – 12, a w 1943 – 13. Zmiany te związane były z rozszerzeniem teatru działań wojennych i koniecznością rozdzielenia grup wojsk celem łatwiejszego zarządzania nimi.

Od drugiej połowy 1943 liczba frontów zmniejszała się i na koniec II wojny światowej ich liczba wyniosła 8 (Leningradzki, 1, 2 i 3 Białoruski, 1, 2, 3 i 4 Ukraiński). Było to związane ze znacznym skróceniem linii frontu i zdobyciem przez dowództwa doświadczenia w kierowaniu znacznie liczniejszymi niż niegdyś zgrupowaniami wojsk.

Front nie posiadał ustabilizowanego stanu wchodzących w jego skład oddziałów – w przeciwieństwie do dowództwa. Na początku działań wojennych składało się z dowództw okręgów wojskowych, w późniejszym czasie było tworzone na bazie dowództw rozformowywanych oddziałów, dowództw polowych armii ogólnowojskowych lub zupełnie od podstaw. Wojska podporządkowane danemu frontowi w zależności od sytuacji na teatrze działań wojennych mogły być zabierane i przekazywane innemu frontowi lub przenoszone do rezerwy.

W tablicy przedstawiono wszystkie dowództwa frontów, które istniały od napaści Niemiec na ZSRR do końca II wojny światowej, bez uwzględnienia Frontów Obrony Przeciwlotniczej.