Hotel Europejski w Warszawie

W połowie XVII wieku w miejscu hotelu znajdował się dwór Jana Oborskiego, starosty sochaczewskiego, a w XVIII wieku barokowy pałac Ogińskich. Na początku XIX wieku nieruchomość nabył bogaty stolarz warszawski Ferdynand Gerlach, który urządził tam hotel^[4].

Budynek, zaprojektowany przez Henryka Marconiego^[5], powstał w miejscu budynku zburzonego hotelu Gerlacha^[4][6]. Część gmachu od strony obecnych ul. Ossolińskich, ul. Karaszewicza-Tokarzewskiego i placu Piłsudskiego została wzniesiona w latach 1855–1857^[5]. W latach 1857–1859 powstała część od ul. Ossolińskich i Krakowskiego Przedmieścia^[7]. Budowa została dokończona w latach 1876–1877^[7]. Hotel Europejski był pierwszym nowoczesnym hotelem w Warszawie^[7]. Od końca XIX wieku w budynku działało centralne ogrzewanie^[8].

Hotel był pierwszą siedzibą Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych oraz kolejną lokalizacją popularnej cukierni Lourse'a (1871–1944)^[9][10][11].

W czasie powstania styczniowego w dniu 10 października 1863 przed hotelem stracony został czeladnik cukierniczy Emilian Chodakowski za udział w zamachu na carskiego agenta Bertolda Hermaniego^[12]. W 1877 w hotelu uruchomiono pierwszą w mieście windę osobową^[13].

W lutym 1918 w hotelu popełnił samobójstwo oficer Legionów Polskich, mjr kanc. Ludwik Eydziatowicz^[14][15]. W 1920 otwarto w nim księgarnię spółki Trzaska, Evert i Michalski^[16]. W 1938 hotel dysponował 250 pokojami.

Po zniszczeniach wojennych, przedwojenni właściciele uruchomili restaurację i rozpoczęli remont budynku. W 1948 hotel zajęło Ministerstwo Obrony Narodowej i dokończyło odbudowę budynku z przeznaczeniem na Akademię Wojskowo-Polityczną im. Feliksa Dzierżyńskiego (1951–1954).

W latach 1957–1961 budynek został ponownie zaadaptowany na hotel^[7], którym zarządzała grupa hotelowa Orbis. W 1965 zagrał tu koncert The Golden Gate Quartet.

W 1989 podjęto próbę renowacji gmachu, w co był zaangażowany Gene Gutowski, zakończonej niepowodzeniem^[17]. W 1991 spadkobiercy właścicieli nieruchomości rozpoczęli starania o jej odzyskanie. W 1993 została reaktywowana przedwojenna spółka akcyjna Hotel Europejski, a minister gospodarki przestrzennej i budownictwa stwierdził nieważność orzeczenia prezydenta Warszawy z 1948 o odmowie przyznania spółce własności czasowej z powodu dekretu Bieruta^[18]. W kwietniu 2005 zostało podpisane porozumienie z władającą nieruchomością spółką Accor-Orbis, a we wrześniu została ona przekazana spółce Hotel Europejski^[18].

W latach 2009–2014 w budynku mieściła się siedziba Radia Wnet^[19].

W 2012 do grona właścicieli hotelu dołączyła szwajcarska milionerka Vera Michalski-Hoffmann (jako większościowy udziałowiec w spółce będącej właścicielem hotelu)^[20].

W czasie prowadzonego w latach 2013–2018 remontu, za zgodą stołecznego konserwatora zabytków, budynek został nadbudowany – w miejscu strychu powstały dwie nowe kondygnacje z ok. 7 tys. m² powierzchni biurowej. Projekt nadbudowy wywołał kontrowersje^[21].

Hotel wznowił działalność w maju 2018 pod marką luksusowej sieci Raffles, jako Raffles Europejski Warsaw^[22]. Na ostatnim piętrze urządzono przestrzeń biurową i coworkingową^[23].

• Stanisław Szenic, Józef Chudek: Najstarszy szlak Warszawy, PIW, Warszawa 1955, 367 s.
• Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972, 91 s.

• Strona internetowa
• Krakowskie Przedmieście 13 – hotel Europejski, Jerzy S. Majewski, gazeta.pl z 4 października 2007
• Hotel, aż ślinka cieknie. Co jadano w Europejskim ?, Jerzy S. Majewski, gazeta.pl z 13 sierpnia 2010
• Luksusowe hotele przedwojennej Warszawy i ich historia. W jednym z nich spał Napoleon, a trzy działają nadal
• Archiwalne widoki hotelu w bibliotece Polona