Izera

Izera (cz. Jizera, niem. Iser) – rzeka w Czechach i na granicy w Polsce; prawy dopływ Łaby; długość 164 km.

Izera

Rzeka na Kobylej Łące w pobliżu Hali Izerskiej
Kontynent	Europa
Państwo	Czechy  Polska
Rzeka
Długość	164,6 km
Powierzchnia zlewni	2193 km²
Średni przepływ	23,9 m³/s u ujścia
Źródło
Miejsce	Góry Izerskie zbocza Smreku
Wysokość	980 m n.p.m.
Współrzędne	50°52′57,4″N 15°17′03,8″E/50,882599 15,284400
Ujście
Recypient	Łaba
Miejsce	Lázně Toušeň
Wysokość	169 m n.p.m.
Współrzędne	50°10′22″N 14°42′56″E/50,172778 14,715556
Szlak 164,6 km Góry Izerskie zbocza Smreku 885 m n.p.m. Mumlawa 0 → Lázně Toušeň
Położenie na mapie Czech źródło ujście
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Źródlisko w Górach Izerskich tworzone z wielu drobnych strumyków wypływających z południowego zbocza Smreku na wysokości 980 m n.p.m. W górnym biegu na Hali Izerskiej płynie na południowy wschód meandrującym korytem przez długi ciąg torfowisk wysokich objętych ścisłym rezerwatem przyrody Torfowiska Doliny Izery w Polsce oraz Rašeliniště Izery Czechach. W górnym biegu, na odcinku od źródła do osady Mýtiny, wyznacza granicę polsko-czeską na długości 15 km.

Przepływa obok Jizerki i Orla, gdzie znajduje się most, będący niegdyś turystycznym przejściem granicznym Orle – Jizerka. W okolicach Tanvaldu skręca na południe, później na zachód. Przepływa przez Železný Brod. Przed Skalicami skręca na południe. Mija Turnov i Mnichovo Hradiště, później Bakov nad Jizerou i Mladą Boleslav, po czym wpada do Łaby.

Niewielkie dorzecze Izery po polskiej stronie, jako jeden z niewielu obszarów kraju, obok dorzecza Dzikiej Orlicy i okolicy Okrzeszyna, należy do zlewiska Morza Północnego.

Nazwa ma rodowód celtycki – isirás znaczyło „szybki”, „silny”, „bystry” (identyczny źródłosłów mają rzeki Isère we Francji i Izara w Niemczech)^{[potrzebny przypis]}.

Izera w znacznym stopniu zaopatruje w wodę Pragę.

Około 1926 Czesi zaplanowali i uzgodnili ze stroną niemiecką (w tym zarządem dóbr Schaffgotschów) budowę na Izerze zapory i zbiornika wodnego, który miał rozciągać się na przestrzeni 9 km od Orla aż za osadę Wielka Izera o pojemności 56 mln m³. Zapora o wysokości 50 m miała znajdować się około 500 m na południe od Orla^[1].