Jacques Delors
Jacques Lucien Jean Delors[1] (ur. 20 lipca 1925 w Paryżu[1], zm. 27 grudnia 2023 tamże[2][3]) – francuski ekonomista i polityk, poseł do Parlamentu Europejskiego I kadencji, w latach 1981–1984 minister, od 1985 do 1995 przewodniczący trzech kolejnych Komisji Europejskich.
Jacques Delors (1993) | |
Pełne imię i nazwisko | Jacques Lucien Jean Delors |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 20 lipca 1925 |
Data i miejsce śmierci | 27 grudnia 2023 |
Przewodniczący Komisji Europejskiej | |
Okres | od 7 stycznia 1985 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister finansów Francji | |
Okres | od 22 maja 1981 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Życiorys
Działał w Chrześcijańskiej Konfederacji Francuskich Pracowników. Od 1945 do 1962 pracował w Banku Francji, następnie jako urzędnik w zajmującej się sprawami planowania państwowej komisji Commissariat général du Plan. W 1969 gaullistowski premier Jacques Chaban-Delmas powołał go na swojego doradcę[1]. Zajmował się również działalnością dydaktyczną w tym jako wykładowca Université Paris-Dauphine oraz École nationale d’administration[1]. Od 1973 do 1979 wchodził w skład rady Banku Francji[4].
W 1974 wstąpił do Partii Socjalistycznej[4]. W latach 1979–1981 z jej ramienia sprawował mandat posła do Parlamentu Europejskiego I kadencji[5]. W okresie prezydentury François Mitterranda był członkiem trzech rządów, którymi kierował Pierre Mauroy. W maju 1981 objął stanowisko ministra gospodarki i finansów. W trzecim gabinecie, utworzonym w marcu 1983, został natomiast ministrem gospodarki, finansów i budżetu. Urząd ten sprawował do lipca 1984[6]. Od 1983 do 1984 był także merem Clichy[4].
W styczniu 1985 został przewodniczącym Komisji Europejskiej (wówczas funkcjonującej jako Komisja Wspólnot Europejskich). Na czele tej instytucji stał przez dziesięć lat[1]. W okresie jego urzędowania został opracowany i zatwierdzony jednolity akt europejski z 1986, który legł u podstaw utworzenia jednolitego rynku europejskiego[7]. Również w tym czasie (w 1992) został podpisany traktat z Maastricht, na mocy którego doszło do utworzenia Unii Europejskiej[8]. W 1987 Jacques Delors przedstawił raport ukazujący perspektywy zjednoczenia Europy, zarysował koncepcję stworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej z jednolitą walutą. Jego koncepcje pogłębionej integracji spotykały się z negatywnymi reakcjami głównie w Wielkiej Brytanii. Symbolem tego stała się okładka gazety „The Sun” z nagłówkiem Up Yours Delors[9].
W latach 1992–1996 przewodniczył UNESCO Commission on Education for the Twenty-first Century, która opracowała raport zatytułowany Learning: the Treasure Within[1][10]. Po odejściu z KE w drugiej połowie lat 90. był przewodniczącym rady dyrektorów Kolegium Europejskiego w Brugii[1].
Był ojcem Martine Aubry.
Odznaczenia i wyróżnienia
Wyróżniony doktoratami honoris causa przez około 30 uczelni[4] (w tym przez Uniwersytet Karola w 1990)[11]). Odznaczony m.in. Legią Honorową klasy IV (1999) i III (2005)[12] oraz Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1993)[13]. Laureat Nagrody Karola Wielkiego (1992)[14].
Przypisy
- ISNI: 0000000109151006, 0000000368556841
- VIAF: 73852319
- LCCN: n85315383
- GND: 119099993
- NDL: 00620573
- BnF: 11899417j
- SUDOC: 027996182
- NLA: 35034762
- NKC: jn19990001708
- BNE: XX940120
- NTA: 072593504
- BIBSYS: 90603777
- CiNii: DA03030609
- Open Library: OL268239A
- PLWABN: 9810533848805606
- NUKAT: n98007033
- J9U: 987007296956905171
- PTBNP: 39417
- LNB: 000126341
- NSK: 000685740
- BLBNB: 000587044
- KRNLK: KAC2018O3018
- LIH: LNB:V*47964;=BQ
- WorldCat: lccn-n85315383