Jaskinia Wiercica

Jaskinia znajduje się w pobliżu osady Ostrężnik, w zachodnim zboczu wzgórza Jelnica, ograniczającego osadę od wschodu^[1][2]. Z przysiółka prowadzi ścieżka w kierunku wschodnim wzdłuż granicy lasu bukowego, następnie ścieżka wzdłuż grani, około 600 m na wschód^[a]. Otwór jaskini jest ukryty w leju, w odległości 30 m na lewo od ścieżki, w szczytowej partii wzgórza^[3]. Jaskinię odkryto 9 lipca 1954 w czasie kursu taternictwa jaskiniowego warszawskiej Sekcji Taternictwa Jaskiniowego PTTK i nadano jej nazwę Wiercica^[4][b]. Wcześniej jaskinia była odwiedzana przez poszukiwaczy szpatu (kalcytu), który pozyskiwano z szaty naciekowej na potrzeby przemysłu szklarskiego^[7]. Pierwszy plan jaskini Wiercicy wykonał Jan Rudnicki w 1959^[3].

Jaskinia (długość 220 m, głębokość 31 m) powstała w wyniku zjawisk krasowych na pionowej szczelinie. Jaskinia nie posiada bocznych odgałęzień. Jest to system salek, korytarzy i przełazów umieszczonych jedno nad drugim^[2][8]. Na samym początku należy wykonać 12-metrowy zjazd na usypisko, które prowadzi do znacznych rozmiarów sali – Sali za Kolumną^[9][10]. Dno sali pokrywa rumosz i bloki wapienne. Znajduje się tutaj metalowy krzyż i kamienny ołtarz, przy którym odbywają się w pierwszą niedzielę czerwca doroczne msze w intencji ludzi gór i jaskiń^[11][12]. Nabożeństwa transmitowane są z jaskini dla obecnych na powierzchni. Głównym organizatorem jest klub Speleo-Myszków^[13][c].

W 1966 znaleziono w jaskini szkielet największego w Polsce okazu niedźwiedzia jaskiniowego^[9]. W zbiorach Muzeum Geologicznego znajduje się 35 okazów kości zwierząt (głównie nosorożcowate, świniowate, jeleniowate i niedźwiedziowate) z Jaskini Wiercica, w tym fragment czaszki jelenia olbrzymiego^[15]. W 1981 opublikowano badania nad rozmieszczeniem i ekologią pająków w Wiercicy^[16]. Opisano także występowanie kleszcza^[17].

W 1995 w celach ochronnych wejścia do Jaskini Wiercica oraz pobliskiej Jaskini Wiernej zostały zamknięte metalowymi włazami^[18][19]. Obawiano się, że negatywnie wpłynie to na populację hibernujących w jaskini nietoperzy^[20], dlatego ich populacja od wielu lat jest w okresie zimowym monitorowana przez Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN z Krakowa^[21][22]. Jednak mimo zamknięcia nie stwierdzono znaczących zmian w liczbie zimujących nietoperzy. Przedostają się one bowiem do jaskini przez wąskie szczeliny^[23]. Z uwagi na obecność nietoperzy Jaskinia Wiercica wraz ze wzgórzem Jelnica jest klasyfikowana międzynarodowo jako część Ostoi Jurajskiej^[24].

• 
  Zjazd w Wiercicy
• 
  Studnia
• 
  Nacieki
• 
  Draperia naciekowa
• 
  Sala za Kolumną

• Jaskinia Wiercica – mapy interaktywne [dostęp 2024-05-01]
• Jaskinia Wiercica – fotografie [dostęp 2024-05-26]