Kalcyt
Kalcyt – minerał z gromady węglanów, węglan wapnia. Powszechny jako budulec m.in. wapieni czy marmurów.
Kalcyt z Brazylii | |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Skład chemiczny | CaCO |
---|---|
Twardość w skali Mohsa | 3[1] |
Przełam | kostkowy[1] |
Łupliwość | |
Pokrój kryształu | słupkowy, izometryczny, soczerwkowaty, wrzecionowaty, tabliczkowy lub igiełkowy[1] |
Układ krystalograficzny | trygonalny[1] |
Właściwości mechaniczne | kruchy[1] |
Gęstość minerału | 2,6–2,8 g/cm³[1] |
Właściwości optyczne | |
Barwa | czysty jest bezbarwny, może przyjmować różne barwy[1] |
Rysa | biała[1] |
Połysk | szklisty[1] |
Współczynnik załamania | 1,486-1,658[5] |
Inne |
|
Właściwości
Kryształy kalcytowe zwykle wykształcają się w kształcie skalenoedru, romboedru, słupa, dwuścianu itd. Minerał ten odznacza się bogactwem postaci krystalograficznych, pod którymi może występować – jest ich ponad 2000. Częste są zbliźniaczenia, skupienia promieniste, rozetkowe, kuliste, groniaste, stalaktytowe, zbite i ziarniste[1].
Chemicznie czysty kalcyt (szpat islandzki) charakteryzuje silna dwójłomność – po położeniu odłamka tego minerału np. na kartce w kratkę lub napisanym tekście, wszystkie linie są widoczne podwójnie. Kryształy przez swoje właściwości były wykorzystywane m.in. do wyrobu mikroskopów polaryzacyjnych[1].
Występowanie
Kalcyt jest minerałem dość pospolitym. Tworzy wiele skał – wapienie, marmury, karbonatyty, erlany i margle. Wykształca się w żyłach, w niewysokich temperaturach. W jaskiniach może tworzyć formy naciekowe, np. stalaktyty, stalagmity, stalagnaty[1].
Współwystępuje z dolomitem, kwarcem, galeną, chalkopirytem, arsenopirytem, sfalerytem, fluorytem i wieloma innymi minerałami[1].
Miejsca wystąpień kalcytu: Harz, Saksonia, Ulm i Hesja w Niemczech[1], Północne i Południowe Alpy Wapienne, Szampania we Francji, Czechy, Cumberland w Wielkiej Brytanii, Irlandia, Ontario w Kanadzie, Missouri, Dakota Południowa i Kolorado w Stanach Zjednoczonych, Półwysep Krymski, Meksyk i środkowa Syberia w Rosji[6].
W Polsce kalcyt można spotkać w Górach Świętokrzyskich, Tatrach, Karpatach i na Dolnym Śląsku[6].
Galeria
- Kalcyt z wrostkami pirytu, Kostomłoty, Góry Świętokrzyskie.
- Nietoperz zalany kalcytem w Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie
- Mikrożyła kalcytu i hematytu (miejscowość Wiry)