Kachowska Elektrownia Wodna

Tama i elektrownia powstały w latach 1950–1956^[1]. Między 1951–1952 powstała linia energetyczna 154 kV łącząca przyszłą elektrownię z Krzywym Rogiem^[1]. W 1959 roku zakład posiadający ówcześnie nominalną moc 312 MW rozpoczął produkcję energii^[1]. W 2000 roku decyzją rządu ukraińskiego została nazwa imieniem Petra Neporożniego, jednego z jej budowniczych^[1].

Zapora ma 30 metrów wysokości i 3273 metrów długości^[2]. Jej szczytem poprowadzona jest przeprawa, po której przebiega linia kolejowa i droga M14/P47^[2]. W 2021 elektrownia posiadała moc 351 MW^[2]. Jest najmniejszą, szóstą i ostatnią elektrownią w kaskadzie elektrowni wodnych na Dnieprze^[3].

Zakład posiada 6 pionowych turbin o łącznej mocy 351 MW^[2]. Średnia roczna produkcja energii wynosi 1,489 GWh^[2]. Od 1996 roku zespół elektrowni przechodził stopniową modernizację^[3].

Przedsiębiorstwo elektrownia sponsoruje klub piłkarski Enerhija Nowa Kachowka.

Kachowska Elektrownia Wodna została zajęta przez wojska rosyjskie 24 lutego 2022 roku na samym początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę^[4]. W październiku 2022 roku pojawiły się obawy, że Rosjanie planują przerwać tamę elektrowni, by powstrzymać kontrofensywę wojsk ukraińskich w tym regionie^[5][6][7][8]. Podczas odwrotu z zachodniego brzegu Dniepru w nocy z 10 na 11 listopada 2022 roku wojska Federacji Rosyjskiej wysadziły niektóre elementy elektrowni^[9]. 15 listopada 2022 roku szef prorosyjskiej administracji na okupowanej przez Rosję części obwodu chersońskiego Wołodymyr Saldo poinformował, że elektrownia zaprzestała produkcji energii, gdyż nie ma potrzeby, aby dalej ją produkowała^[10][11][12].

6 czerwca 2023 roku, w godzinach wczesnoporannych, zapora elektrowni została zniszczona^[13][14]. Niedługo później obie strony konfliktu, ukraińska i rosyjska, wzajemnie oskarżyły się o zniszczenie budowli^[15][16][17]. W momencie zdarzenia budynki elektrowni wodnej były pod kontrolą rosyjską^[18]. Zapis sejsmometryczny opublikowany przez NORSAR(inne języki), norweską organizację monitorująca europejskie sieci sejsmiczne wskazuje na dwa wstrząsy w rejonie tamy o 2:35 i 2:54 czasu lokalnego^[19][20]. Niszczenie zapór wodnych w czasie wojny na mocy artykułu 56 Protokołów dodatkowych Konwencji Genewskich z 1977 roku traktowane jest jako zbrodnia wojenna^[21].

Zniszczenie zapory doprowadziło do niekontrolowanego uwolnienia ogromnych mas wody z utworzonego przez tamę Zbiornika Kachowskiego, a co za tym idzie, do gwałtownego podniesienia się poziomu wody na Dnieprze i zalania położonych nad brzegiem rzeki terenów^[14][22][23]. Według ukraińskich władz, konieczna będzie ewakuacja ponad 17 tysięcy ludzi mieszkających na zalanych terenach, zaś zagrożonych skutkami powodzi jest ponad 40 tysięcy osób^[24].

• 
  Zapora przed i po zniszczeniu na zdjęciach satelitarnych
• 
  Zniszczenia przy lewym brzegu Dniepru 6 czerwca 2023 roku
• 
  Powódź w obwodzie chersońskim w następstwie zniszczenia zapory 10 czerwca 2023 roku
• 
  Mapa szacowanych zniszczeń, centrum kryzysowe przy Komisji Europejskiej (ERCC)

• Dnieprzańska Elektrownia Wodna

• Historia i dane techniczne Kachowskiej Elektrowni Wodnej na stronie spółki Ukrhidroenerho (ukr.)