Kaolin

skała osadowa

Kaolin (glinka porcelanowa) – skała osadowa zawierająca w swym składzie głównie kaolinit, a także m.in. kwarc i mikę. Nazwa skały pochodzi od chińskiej góry Gaoling (chiń. 高嶺; dosł. „Wysoka Góra”), miejsca wydobywania surowca[1].

Kopalnia kaolinu Kuklja w Mużijewie, Ukraina

Powstaje na skutek wietrzenia skał magmowych, metamorficznych i osadowych. Jest „tłusty” w dotyku[2]. Barwa – biała, szara, żółtawa do brunatnej lub błękitnawa.

Stosowany jest do produkcji ceramiki szlachetnej i budowlanej (jest dodawany do gliny przy produkcji dachówek ceramicznych), przemyśle chemicznym i papierniczym. Służy też do wytwarzania form odlewniczych w poligrafii fleksograficznej (typowa mieszanka to sproszkowany kaolin/gips/talk/dekstryna kasztanowa w proporcji 10/7/1/0,5, rozrobiona wodą do uzyskania konsystencji miękkiej plasteliny i wysuszona w 130 °C). Bywa używany w laboratoriach chemicznych w celu zapewnienia równomiernego wrzenia roztworu.

W medycynie wykorzystywany jako środek przeciwbiegunkowy i podłoże do sporządzania maści[1].

Drobno zmielony kaolin stosowany jest do oczyszczania wody, ścieków i klarowania napojów – w mikroporach na jego powierzchni następuje adsorpcja zanieczyszczeń[3].

Występowanie

Na świecie

Na świecie bogate złoża kaolinu znajdują się m.in. w Chinach, USA, Rosji, Japonii, we Francji i Niemczech.

W Polsce

W Polsce występuje na Dolnym Śląsku, w okolicach m.in. Świdnicy, Strzelina, Turoszowa, Strzegomia i Bolesławca[4].

Przypisy

Bibliografia

  • Wacław Ryka: Słownik petrograficzny. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1982. ISBN 83-220-0150-9.