Kompleks startowy nr 1 kosmodromu Bajkonur

Kompleks startowy nr 1 (ros. Площадка №1) – rosyjski (dawniej radziecki) kompleks startowy w kosmodromie Bajkonur (Kazachstan) przeznaczony dla rakiet wykorzystywanych w programie Sojuz. Był on wcześniej wykorzystywany przez pociski R-7, rakiety Mołnia i rakiety Wostok. Kompleks jest nieoficjalnie nazywany również wyrzutnią Gagarina (ros. Гагаринский старт; wym. "Gagarińskij start"), ponieważ wystartował z niego Jurij Gagarin na pokładzie statku Wostok 1.

Kompleks startowy nr 1 kosmodromu Bajkonur
Ilustracja
Sojuz TMA-21 na LC1
Inne nazwy

Wyrzutnia Gagarina

Operator

Roskosmos

Kosmodrom

Bajkonur

Data pierwszego startu

15 maja 1957

Data ostatniego startu

25 stycznia 2012

Stan obecny

Aktywna

Liczba platform

1

Typ wyrzutni

naziemna

Wymiary
Powierzchnia

160 m2

Najniższa możliwa inklinacja orbity

49 o

Najwyższa możliwa inklinacja orbity

99 o

Obsługiwane rakiety
R-7
Wostok
Woschod
Mołnia
Sojuz (aktywne)

Wyrzutnia powstała w roku 1956 w celu testowania i wystrzału pocisków R-7. Start satelity Sputnik 1 z 1957 również odbył się na tej wyrzutni. Oprócz wystrzeliwania statków Wostok, Woschod, Sojuz i Progress wyrzutnia była wykorzystywana w celu wynoszenia w przestrzeń kosmiczną sond programów Łuna, Mars, Wenera i satelitów serii Kosmos.

W 1983 roku wyrzutnia została doszczętnie zniszczona przez eksplozję rakiety Sojuz U, która miała wynieść na orbitę statek Sojuz T-10-1. Kosmonauci znajdujący się w statku zostali uratowani przez system ratunkowy. Wyrzutnię reaktywowano podczas startu pojazdu Sojuz T-13 w 1985 r. Przez 2 lata remontu wyrzutni wszystkie rakiety Sojuz (nawet przeznaczone dla lotów załogowych) startowały z Kompleksu nr 31, przeznaczonego głównie dla lotów bezzałogowych.