Lagerpeton – rodzaj dinozauromorfa żyjącego w późnym triasie (wczesny karnik[1]) na terenach współczesnej Ameryki Południowej. Został opisany w 1971 roku przez amerykańskiego paleontologa Alfreda Romera w oparciu o niemal kompletną, połączoną stawowo kończynę tylną (UPLR 06, początkowo MLP-64-XI-14-10) odkrytą w formacji Chañares w Argentynie[2]. Rok później Romer przypisał do rodzaju Lagerpeton dwie kości udowe, strzałkowe, łokciowe, kość piszczelową i liczne kręgi[3], jednak było to kwestionowane przez późniejszych autorów[4][5] – Sereno i Arcucci stwierdzili, że zasadne jest przypisanie jedynie dwóch kości udowych, charakteryzujących się hakowatą głową, wydłużonym czwartym krętarzem i powiększonym kłykciem strzałkowym, które są cechami typowymi dla lagerpetona[5]. Lagerpeton miał długie i smukłe kończyny tylne – palce I i V były zredukowane, II znacznie krótszy od III, a III nieco krótszy od IV[2]. Na podstawie długości kości udowej długość lagerpetona szacuje się na około 70 cm[6]. Archozaur ten był dwunożnym zwierzęciem, prawdopodobnie poruszającym się za pomocą skoków[5].
Klasyfikacja
Romer początkowo zaliczył lagerpetona do grupy Pseudosuchia – stwierdził, że jego dokładna pozycja systematyczna jest trudna do ustalenia, wykluczył jednak bliskie pokrewieństwo z krokodylami i zasugerował, że należy do linii ewolucyjnej prowadzącej do dinozaurów[2]. W 1986 roku Arcucci zaliczyła go do monotypowej rodziny Lagerpetonidae należącej do Pseudosuchia[4]. Analizy filogenetyczne potwierdziły teorię Romera o stosunkowo bliskim pokrewieństwie lagerpetona z dinozaurami – jest on bazalnym dinozauromorfem nienależącym do kladu Dinosauriformes[5][6]. W 2009 roku Sterling Nesbitt i współpracownicy przekształcili ukutą przez Arcucci nazwę „Lagerpetonidae” w Lagerpetidae – według przeprowadzonej przez nich analizy oprócz lagerpetona do tego kladu należy również Dromomeron[6]. W 2016 roku jako trzeciego przedstawiciela Lagerpetidae opisano Ixalerpeton – jest on prawdopodobnie bliżej spokrewniony z dromomeronem niż z lagerpetonem[7].
- Uproszczony kladogram według Nesbitta i współpracowników (2009)[6]
Przypisy
Identyfikatory zewnętrzne (
takson kopalny):
