Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Wietnamie

lista w projekcie Wikimedia

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Wietnamie – lista miejsc w Wietnamie wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowioną na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętą przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowaną przez Wietnam 19 października 1987 roku[2].

Obecnie (stan na koniec 2023 roku) na liście znajduje się 8 obiektów: 5 o charakterze dziedzictwa kulturowego, 2 o charakterze przyrodniczym i 1 o charakterze kulturowo-przyrodniczym[2].

Na wietnamskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Wietnam zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa – znajduje się 6 obiektów (stan na koniec 2023)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia wietnamskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[a] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
Położenie – miasto, prowincja; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[5]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo-przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – rok wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref.ObiektZdjęciePołożenieTypRokOpis
678Zespół zabytkowy Huế
Complex of Hué Monuments
VnHuế
Prowincja Thừa Thiên-Huế
16°28′10″N 107°34′40″E/16,469444 107,577778
KVn
(iv)
1993XIX-wieczne miasto nad rzeką Sông Hương zbudowane w 1802 roku, by pełnić funkcję stolicy zjednoczonego Wietnamu[6].
672Zatoka Hạ Long - archipelag Cát Bà
Ha Long Bay - Cat Ba Archipelago
VnProwincja Quảng Ninh
20°51′39,8″N 107°10′48,8″E/20,861061 107,180211
PVn
(vii)(viii)
1995
2000
2023
Hạ Long – część Zatoki Tonkińskiej – liczy ok. 1600 wysp i wysepek, tworzących krajobraz złożony z wapiennych kolumn[7].
948Dawne miasto Hội An
Hoi An Ancient Town
VnHội An
Prowincja Quảng Nam
15°53′00″N 108°20′00″E/15,883333 108,333333
KVn
(ii)(v)
1999Wyjątkowo dobrze zachowane historyczne miasto portowe Azji Południowo-Wschodniej z zabudową powstałą pomiędzy XV i XIX w.[8].
949Sanktuarium Mỹ Sơn
My Son Sanctuary
VnProwincja Quảng Nam
15°46′25″N 108°06′33″E/15,773611 108,109167
KVn
(ii)(iii)
1999Pozostałości sanktuarium unikalnej kultury powiąznej z hinduizmem, która rozwinęła się między IV i XIII w. na wybrzeżach obecnego Wietnamu; dawna religijna i polityczna stolica Champy[9].
951Park Narodowy Phong Nha-Kẻ Bàng
Phong Nha-Ke Bang National Park
VnProwincja Quảng Bình
17°32′14,0″N 106°09′04,5″E/17,537222 106,151250
PVn
(viii)(ix)(x)
2003
2015
Park narodowy obejmujący ochroną wapienny płaskowyż z krajobrazem krasowym charaktryzującym się wstępowaniem licznych jaskiń oraz lasy tropikalne z wieloma gatunkami endemicznymi flory i fauny[10]. Na terenie parku znajduje się jaskinia Sơn Đoòng – uznawana za największą na świecie pod względem kubatury[10].
1328Środkowy sektor Cytadeli Cesarskiej w Thăng Long – Hanoi[b]
Central Sector of the Imperial Citadel of Thang Long - Hanoi
VnHanoi
21°02′15,1″N 105°50′19,0″E/21,037520 105,838623
KVn
(ii)(iii)(vi)
2010XI-wieczna cytadela wzniesiona przez dynastię Lý dla uczczenia niepodległości Đại Việt na pozostałościach chińskiej twierdzy z VII w.[11] Środkowy sektor cytadeli jest najważniejszą i zarazem najlepiej zachowaną częścią budowli[11].
1358Cytadela dynastii Hồ
Citadel of the Ho Dynasty
VnProwincja Thanh Hóa
20°04′41″N 105°36′17″E/20,078056 105,604722
KVn
(ii)(iv)
2011XIV-wieczna cytadela wzniesiona przez dynastię Hồ zgodnie z zasadami feng shui – przykład wpływu neokonfucjanizmu[12].
1438Zespół krajobrazowy Tràng An
Trang An Landscape Complex
VnProwincja Ninh Bình
20°15′24″N 105°53′47″E/20,256667 105,896389
K,PVn
(v)(vii)(viii)
2014
2016
Zespół krajobrazowy Tràng An leżący na południowym wybrzeżu delty Rzeki Czerwonej stanowi unikalny przykład krajobrazu krasowego z charakterystycznymi stromymi klifami, licznymi jaskiniami ze śladami bytności człowieka sprzed ok. 30 tys. lat[13]. Wpis obejmuje także dawną stolicę Wietnamu między X a XI w. – Hoa Lư[13].

Obiekty na wietnamskiej Liście Informacyjnej UNESCO

Obiekty wpisane na wietnamską Listę Informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na wietnamskiej Liście Informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na wietnamskiej Liście Informacyjnej[2];
Położenie – miasto, prowincja; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[5]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo-przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na Listę Informacyjną;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref.ObiektZdjęciePołożenieTypRokOpis
960Zespół Hương Sơn – naturalne piękno i zabytki
Huong Son Complex of Natural Beauty and Historical Monuments
VnHanoi
20°37′05″N 105°44′40″E/20,618056 105,744444
K,PVn
1991Zespół Hương Sơn leży w górach wapiennych ok. 60 km od Hanoi i obejmuje system setek pagod, świątyń buddyjskich w jaskiniach i samych jaskiń[14].
959Obszar skał pokrytych petroglifami w Sa Pa
The Area of Old Carved Stone in Sapa
VnLào Cai
Prowincja Lào Cai
20°15′24″N 105°53′47″E/20,256667 105,896389
K,PVn
1997W okolicy Sa Pa odkryto ponad 200 kamieni pokrytych petroglifami przedstawiającymi najczęściej góry, wzgórza i pola[15].
5070Park Narodowy Cát Tiên
Cat Tien National Park
VnProwincja Đồng Nai
11°20′50″N 107°09′05″E/11,347222 107,151389
Vn
(vii)(ix)(x)
2006Park narodowy obejmujący ochroną wilgotny las tropikalny obfitujący w rzadkie i endemiczne gatunki flory i fauny[16].
5072Jaskinia Con Moong
Con Moong Cave
VnProwincja Ninh Bình
20°17′15″N 105°36′18″E/20,287500 105,605000
KVn
2006Jaskinia w Parku Narodowym Cúc Phương, w której znaleziono ślady kultur Hoà Bình, Bắc Sơn i Sơn Vi[17].
5940Zespół pomników i krajobrazu Yên Tử
The Complex of Yen Tu Monuments and Landscape
VnProwincja Quảng Ninh
Prowincja Bắc Giang
21°09′39″N 106°42′50″E/21,160833 106,713889
Vn
(ii)(iii)(v)(vi)(vii)
2014Zespół historycznych i kulturowych obiektów związanych z powstaniem i rozwojem Trúc Lâm w Wietnamie[18].
6262Hồ Ba Bể – rezerwat przyrody Na Hang
Ba Be - Na Hang Natural Heritage Area
VnProwincja Quảng Ninh
Prowincja Bắc Kạn
22°25′00″N 105°37′00″E/22,416667 105,616667
PVn
(vii)(x)
2017Propozycja obejmuje: park narodowy vườn quốc gia Ba Bể, rezerwaty przyrody Nam Xuan Lac i Na Hang oraz obszar lasu chronionego Lam Binh, gdzie rośnie pierwotny las charakteryzujący się bogatą bioróżnorodnością flory i fauny[19].

Uwagi

Przypisy