Marvel Studios

Marvel Films

W wyniku umowy między Marvel Entertainment Group i ToyBiz z 1993 roku, Avi Arad z ToyBiz został prezesem Marvel Films spółki zależnej od New World Entertainment^[5]. Marvel Productions zostało zastąpione przez New World Animation, kiedy Marvel Films razem z Marvel Films Animation rozpoczęły działalność^[5][6]. Pod koniec 1993 roku Arad podpisał umowę z 20th Century Fox dotyczącą produkcji filmu na podstawie serii komiksów X-men^[7].

W sierpniu 1996 roku New World Animation i Marvel Films Animation razem z całością New World zostały sprzedane News Corporation/Fox Entertainment Group^[8][9].

Marvel Studios

W wyniku sprzedaży New World, Marvel stworzył Marvel Studios poprzez włącznie Marvel Films. Jerry Calabrese, prezes Marvel Entertainment Group i Avi Arad, szef Marvel Films i dyrektor Toy Biz, wspólnie objęli kontrolę nad Marvel Studios^[10]. Wytwórnia podpisała siedmioletni kontrakt z 20th Century Fox. Od 1997 roku Marvel Studios rozpoczęło realizację różnych produkcji filmowych na podstawie komiksów Marvel Comics, między innymi X-men (2000), Daredevil (2003), Elektra (2005) i Fantastyczna Czwórka (2005).

W 2004 roku David Maisel został zatrudniony na stanowisku dyrektora operacyjnego Marvel Studions, miał on plan, aby wytwórnia samofinasowała produkcję filmów^[11]. W 2005 roku studio zawarło umowę z Paramount Pictures^[12]. Arad zrezygnował ze stanowiska prezesa, które w marcu 2007 roku objął Maisel, a stanowisko prezesa produkcyjnego objął Kevin Feige^[11][13]. W tym samym czasie rozpoczęto produkcję filmu Iron Man (2008)^[13].

W styczniu 2008 roku powstało Marvel Animation podlegające pod Marvel Studios. We wrześniu 2008 roku, po międzynarodowym sukcesie filmu Iron Man, Paramount Pictures nabyła prawa do dystrybucji kolejnych filmów: Iron Man 2, Thor, Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie i Avengers^[3][12].

31 grudnia 2009 roku The Walt Disney Company zakupiło Marvel Entertainment za 4 miliardy dolarów^[14]. W czerwcu 2010, Marvel Entertainment, uruchomiło oddział Marvel Television z Jephem Loebem na czele, które podlegało pod Marvel Studios^[15][16]. W październiku 2010 roku Walt Disney Studios odkupiło prawa do dystrybucji filmów Avengers i Iron Man 3 od Paramount Pictures^[17].

W kwietniu 2013 roku Marvel Studios przeniosła swoją siedzibę produkcyjną z Manhattan Beach do Burbank^[18]. W tym samym roku Disney odkupił prawa do dystrybucji pierwszych filmów Uniwersum od Paramountu^[19].

W lutym 2015 roku Sony Pictures Entertainment i Marvel Studios ogłosili umowę licencyjną, która włącza postać Spider-Mana oraz filmy z tym bohaterem do Filmowego Uniwersum Marvela^[4]. Za dystrybucję filmów solowych odpowiedzialne jest Sony, producentem solowych filmów o Spider-Manie ma być Amy Pascal z ramienia Sony i Kevin Feige^[4].

We wrześniu 2015 roku Marvel Studios zostało podłączone bezpośrednio pod Walt Disney Studios. W wyniku tej zmiany szef studia, Kevin Feige będzie odpowiadał bezpośrednio przed Alanem Hornem, szefem studia Disneya, a nie tak jak do tej pory przed prezesem Marvel Entertainment, Issakiem Permutterem^[1]. Marvel Television i Marvel Animation pozostało nadal w Marvel Entertainment^[1].

W połowie października w wyniku restrukturyzacji Marvel Entertainment, Marvel Television i Marvel Animation zostały z niego wyłączone i włączone z powrotem pod Marvel Studios^[20].

Marvel od początku lat dziewięćdziesiątych udostępniał prawa do ekranizacji postaci studiom filmowym rozpoczynając od X-Menów, Fantastycznej Czwórki, Spider-Mana i Daredevila, a później między innymi Kapitana Amerykę, Iron Mana, Thora, Hulka, Ant-Mana, Osę, Czarną Wdowę, Luke’a Cage’a, Punisher, Blade’a, Ghost Ridera i Czarną Panterę

Od 2005 roku prawa do większości postaci zaczęły powracać do Marvela:

• 2005: Czarna Pantera od Columbia Pictures i Artisan Entertainment oraz Iron Man od New Line Cinema^[21][22].
• 2006: Thor od Sony Pictures, Czarna Wdowa od Lions Gate Entertainment^[23][24] oraz Hulk od Universal Pictures^[25]. Universal zachował prawo pierwszeństwa przy dystrybucji kolejnych solowych filmów o tej postaci^[25].
• 2011: Blade od New Line Cinema^[26].
• 2012: Daredevil i Elektra od 20th Century Fox^[27].
• 2013: Ghost Rider, Luke Cage i Punisher od Lions Gate^[28][29].
• 2014: Namor od Universal Pictures, potwierdzono wtedy, że prawa do produkcji filmu ma Marvel Studios, a nie Universal lub Legendary Pictures^[30].
• 2019: X-Men, Wolverine, Deadpool i Fantastyczna Czwórka od 20th Century Fox. The Walt Disney Company sfinalizował wtedy transakcję zakupu 21st Century Fox, wskutek czego wszystkie filmy Foxa związane z franczyzą zostały anulowane, a Marvel Studios przejęło kontrolę nad postaciami^[31].

W 2015 roku Marvel Studios i The Walt Disney Company podpisało umowę licencyjną z Sony Pictures Entertainment dotyczącą włączenia postaci Spider-Mana do Filmowego Uniwersum Marvela. Marvel Studios współprodukuje solowe filmy o postaci. Sony nadal samodzielnie zajmuje się produkcją filmów animowanych o Spider-Manie oraz fabularnych o drugoplanowych postaciach z komiksów o postaci^[4].

• Avi Arad^[5] 

Prezes i Dyrektor Generalny Marvel Films, 1993–1996 

Prezes i Dyrektor Generalny Marvel Studios, 1996– 2006 

• David Maisel^[11] 

Dyrektor Operacyjny, 2004–2005  

Wiceprezes, 2005–2006  

Prezes i Dyrektor Generalny, 2007–2010 

• Michael Helfant^[11]  

Prezes i Dyrektor Operacyjny, 2005  

• Kevin Feige^[13]  

Prezes Produkcji, 2007–obecnie  

• Tim Connors^[32]

Dyrektor Operacyjny, 2008–obecnie

Osobne artykuły: Lista filmów Filmowego Uniwersum Marvela i Lista seriali telewizyjnych Filmowego Uniwersum Marvela (Marvel Studios).