Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska)
Ministerstwo Spraw Zagranicznych (MSZ) – polski urząd administracji rządowej obsługujący ministra odpowiedzialnego za kształtowanie i prowadzenie polityki zagranicznej RP, właściwego dla działu administracji rządowej sprawy zagraniczne.
 | |
 Siedziba MSZ | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia | 26 października 1918 |
| Minister | |
| Sekretarz stanu | |
| Adres | |
| al. Jana Ch. Szucha 23 00-580 Warszawa | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′01,32″N 21°01′24,72″E/52,217033 21,023533 | |
| Strona internetowa | |
Kierownictwo
- Radosław Sikorski (Platforma Obywatelska) – minister spraw zagranicznych od 13 grudnia 2023[1]
- Władysław Teofil Bartoszewski (Polskie Stronnictwo Ludowe) – sekretarz stanu od 20 grudnia 2023[1]
- Andrzej Szejna (Nowa Lewica) – sekretarz stanu od 27 grudnia 2023[1][2]
- Henryka Mościcka-Dendys – podsekretarz stanu od 10 stycznia 2024[3]
- Robert Kupiecki – podsekretarz stanu od 10 stycznia 2024
- Marek Prawda – podsekretarz stanu od 12 stycznia 2024[4]
- Anna Radwan-Röhrenschef (Polska 2050) – podsekretarz stanu od 19 stycznia 2024[5]
- Jakub Wiśniewski – podsekretarz stanu od 19 stycznia 2024[5]
- Rafał Wiśniewski – szef służby zagranicznej, dyrektor generalny służby zagranicznej od grudnia 2023[6][7]
Zadania
Do zadań Ministra Spraw Zagranicznych należy:
- reprezentowanie i ochrona interesów Polski i jej obywateli (dyplomacja);
- utrzymywanie dobrych stosunków Polski z innymi państwami oraz organizacjami międzynarodowymi;
- współpraca z Polonią;
- promocja Rzeczypospolitej Polskiej i języka polskiego;
- ustalanie organizacji i kierowanie działalnością misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych;
- kierowanie działem administracji rządowej, sprawy zagraniczne
- współpraca ze służbami specjalnymi innych państw;
- monitorowanie wystąpień antysemickich w Polsce.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych zostało utworzone 26 października 1918 przez Radę Regencyjną Królestwa Polskiego jako Ministerstwo Spraw Zewnętrznych[8]. Po I wojnie światowej resort nosił nazwę Ministerstwa Spraw Zewnętrznych, od lutego 1919 Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Podobnie było po II wojnie światowej, kiedy przez krótki okres (1944–1945) funkcjonował jako Resort Spraw Zagranicznych. Od 1945 siedzibą ministerstwa jest dawny gmach Najwyższej Izby Kontroli.
Struktura organizacyjna
Do 5 marca 2020 ministerstwo obsługiwało również ministra właściwego dla działu administracji rządowej członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (od 5 marca 2020 ministra kierującego tym działem obsługuje Kancelaria Prezesa Rady Ministrów).
W skład ministerstwa wchodzi Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące jednostki organizacyjne[9][10]:
- Departament Afryki i Bliskiego Wschodu
- Departament Ameryki
- Departament Azji i Pacyfiku
- Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej
- Departament Konsularny
- Departament Narodów Zjednoczonych i Praw Człowieka
- Departament Polityki Bezpieczeństwa
- Departament Polityki Europejskiej
- Departament Polityki Zewnętrznej Unii Europejskiej
- Departament Prawno-Traktatowy
- Departament Strategii Polityki Zagranicznej
- Departament Wschodni
- Departament Współpracy Ekonomicznej
- Departament Współpracy Rozwojowej
- Departament Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą
- Biuro Administracji
- Biuro do spraw Przewodnictwa Polski w Radzie Unii Europejskiej
- Biuro Dyrektora Politycznego
- Biuro Finansów
- Biuro Informatyki i Telekomunikacji
- Biuro Inwestycji
- Biuro Kontroli i Audytu
- Biuro Ministra
- Biuro Ochrony Informacji Niejawnych
- Biuro Prawne i Zarządzania Zgodnością
- Biuro Rzecznika Prasowego MSZ
- Biuro Spraw Osobowych
- Biuro Szefa Służby Zagranicznej
- Inspektorat Służby Zagranicznej
- Protokół Dyplomatyczny
- samodzielne stanowisko – Dyrektor Polityczny
- samodzielne stanowisko – Rzecznik Prasowy MSZ
- Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, ul. Warecka 1a
- Akademia Dyplomatyczna, ul. Podwale 7
Jednostki organizacyjne podległe ministrowi[11]:
- Przedstawicielstwa dyplomatyczne (96)
- Stałe przedstawicielstwa przy organizacjach międzynarodowych (9)
- Urzędy konsularne (38)
- Urzędy konsularne kierowane przez konsulów honorowych (246)
- Instytuty polskie i ośrodki kultury polskiej (25)
- Inne jednostki organizacyjne:
- Biuro Polskie w Tajpej
- Biuro Przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej przy Palestyńskiej Władzy Narodowej z siedzibą w Ramallah
- Przychodnia Lekarska Służby Zagranicznej
Lista ministrów spraw zagranicznych
Siedziba
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 pierwszą siedzibą Ministerstwa Spraw Zagranicznych był pałac Kronenberga[12]. W 1922 siedziba ministerstwa została przeniesiona do pałacu Brühla przy pl. marsz. Józefa Piłsudskiego (z adresem ul. Wierzbowa 1)[13].
Ponieważ pałac Brühla został w 1944 wysadzony w powietrze przez Niemców, w 1945 siedzibę ministerstwa ulokowano w al. J. Ch. Szucha 23. W okresie międzywojennym w tym gmachu mieściła się Najwyższa Izby Kontroli, a w okresie II wojny światowej – warszawska siedziba niemieckiej Policji Porządkowej (Ordnungspolizei – Orpo)[14]. Około 1950 do gmachu dobudowano od strony Litewskiej skrzydło boczne (ul. Litewska 2/4)[15].
Od 2005 do Ministerstwa należy także położony obok siedziby głównej biurowiec Articom Center (al. J.Ch. Szucha 21). Od 1953 MSZ wykorzystuje do celów reprezentacyjnych pałac Przezdzieckich przy ul. Foksal 6, a od 2015 wynajmuje powierzchnię biurową w biurowcu Foksal City przy ul. Krywulta 2[16].
Ministerstwo planuje wyburzenie (otrzymanego drogą wymiany z Uniwersytetem Warszawskim za nieruchomość przy ul. Tynieckiej) budynku dawnego kina Klub, znajdującego się na tyłach kompleksu MSZ, i wzniesienie w jego miejscu nowego biurowca. Nowy budynek ma być gotowy do końca 2021[16].
Magazyny centralne MSZ znajdują się przy ul. Tanecznej 73 na Ursynowie.