Morfologia krwi
Morfologia krwi, badanie morfologiczne krwi (ang. complete blood count, w skrócie CBC) – podstawowe, diagnostyczne badanie krwi, polegające na ilościowej i jakościowej ocenie występujących w niej elementów morfotycznych.
Wskazania do wykonania morfologii krwi
Jest to bardzo często wykonywane badanie, zarówno w celach profilaktycznych, jak i w diagnostyce różnorodnych schorzeń.
Najczęstsze przyczyny dla których wykonuje się to badanie:
- podejrzenie niedokrwistości, krwotoku wewnętrznego lub nadkrwistości
- diagnostyka i kontrola innych chorób krwi
- podejrzenie skazy krwotocznej
- podejrzenie stanu zapalnego
- podejrzenie choroby zakaźnej
Sposób wykonania
Pobranie 5 ml pełnej krwi żylnej przez nakłucie żyły (najczęściej w zgięciu łokciowym) z dodatkiem EDTA lub pobranie krwi przez płytkie nakłucie skóry (krew włośniczkowa) do rurki kapilarnej.
Wynik badania
Do standardowego badania składu krwi należą: RBC, MCV, MCH, MCHC, WBC, PLT, HGB, HCT. Badanie ilościowe poszczególnych elementów układu białokrwinkowego (granulocyty, limfocyty, monocyty) wykonywane jest zazwyczaj ręcznie pod mikroskopem (tzw. „rozmaz”) lub za pomocą automatu. Wartość MID, pojawiająca się często na wydrukach badań morfologii krwi, oznacza ilość komórek, których automat nie potrafił prawidłowo zidentyfikować. Niektóre specjalistyczne kliniki (np. kliniki hematologiczne) posiadają automaty umożliwiające prawidłowe oznaczenie większości hemocytów. Badanie ilościowe limfocytów CD4+, CD8+, NK jest badaniem specjalistycznym, wykonywanym np. u chorych na AIDS.
Do morfologii krwi nie zalicza się badania poziomu hemoglobiny, jednak ze względu na automatyzację procesu, parametr ten jest oznaczany równolegle.
Prawidłowe wskaźniki przedstawia poniższa tabela, jednakże normy badań laboratoryjnych zależą od wielu czynników i nie powinny być rozpatrywane w oderwaniu od innych elementów procesu diagnostycznego a ocenę może najlepiej przeprowadzić lekarz prowadzący.
| Nazwa | Norma | |
|---|---|---|
| kobiet | mężczyzn | |
| Krwinki czerwone (RBC) | 4,2–5,4 mln/mm³ | 4,5–5,9 mln/mm³ |
| Retikulocyty | 20–130 tys./µl | |
| MCV | 81–99 fl | 80–94 fl |
| MCH | 27–31 pg | |
| MCHC | 33–37 g/dl | |
| Hemoglobina (Hb) (HGB) | 12–16 g/dl | 14–18 g/dl |
| Hematokryt (HCT) | 0,40–0,51 | 0,40–0,54 |
| Krwinki białe (WBC) | 4 500–10 000/mm³ | |
| Granulocyty | 1,8–8,9 tys./µl | |
| Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile) (NEUT) | 1,5–7,4 tys./µl | |
| Granulocyty kwasochłonne (eozynofile) (EOS) | 0,02–0,67 tys./µl | |
| Granulocyty zasadochłonne (bazofile) (BASO) | 0–0,13 tys./µl | |
| Limfocyty (LYMPH) | 1,1–3,5 tys./µl | |
| Limfocyty B | 0,06–0,66 tys./µl | |
| Limfocyty T | 0,77–2,68 tys./µl | |
| Limfocyty T CD4+ | 0,53–1,76 tys./µl | |
| Limfocyty T CD8+ | 0,30–1,03 tys./µl | |
| Komórki NK | 0,20–0,40 tys./µl | |
| Monocyty (MONO) | 0,21–0,92 tys./µl | |
| Płytki krwi (PLT) | 140–450 tys./mm³ | |
Interpretacja
| Typ komórek | Wzrost | Spadek |
|---|---|---|
| erytrocyty (RBC) | erytrocytoza lub policytemia | niedokrwistość inaczej anemia |
| leukocyty (WBC): | leukocytoza | leukopenia |
| – limfocyty | -- limfocytoza | -- limfopenia |
| – monocyty | -- monocytoza | -- monocytopenia |
| – granulocyty: | -- granulocytoza | -- granulocytopenia lub agranulocytoza |
| – --neutrofile | -- --neutrofilia | -- --neutropenia |
| – --eozynofile | -- --eozynofilia | -- --eozynopenia |
| – --bazofile | -- --bazofilia | -- --bazopenia |
| trombocyty | trombocytoza | trombocytopenia |
| Wszystkie linie komórkowe | --- | pancytopenia |
