Odwołania znakowe SGML

Odwołania znakowe SGML (ang. SGML character references) – w języku znaczników SGML zestaw kodów w postaci &kod;. Służą one do jednoznacznego zapisu znaków pisarskich, gdy niemożliwe jest ich bezpośrednie wpisanie z klawiatury. Odwołania znakowe są używane głównie w HTML, XHTML i XML.

Odwołania znakowe są często błędnie nazywane encjami, w rzeczywistości tylko jeden ich rodzaj (nazwane odwołania znakowe) korzysta z encji.

Rodzaje odwołań znakowych

Odwołania znakowe można podzielić na trzy grupy:

  • odwołania znakowe numeryczne dziesiętne, zapisujące unikodowy numer znaku; mają postać &#liczba;;
  • odwołania znakowe numeryczne szesnastkowe, również zapisujące unikodowy numer znaku, tylko że w systemie szesnastkowym; mają postać &#xliczba;;
  • nazwane odwołania znakowe, będące po prostu odwołaniami do encji znakowych; mają postać &encja;.

Z tego wynika, że odwołanie znakowe np. do „ó” może występować w trzech postaciach:

  • ó
  • ó
  • ó

Odwołania znakowe mogą pełnić dwie role:

  1. Jedną z nich jest możliwość używania znaków spoza zestawu kodowego zawartego na wybranej stronie kodowej. Na przykład umożliwiają używanie znaków kanji w dokumencie z kodowaniem ISO 8859-2.
  2. Drugą jest możliwość stosowania znaków, które mają specjalne znaczenie w składni SGML/XML. Należą do nich: &amp; (&) oraz &lt; (<), a także &gt; (>), &quot; (") i &apos; (') – ten ostatni tylko w XML.

Nazwane odwołania znakowe

Większość z encji znakowych HTML jest częścią standardu SGML ISO 8879. Częścią standardu XML jest 5 encji znakowych o nazwach: amp, lt, gt, quot i apos.

Nazwy encji znakowych są tworzone na kilka sposobów:

  • nazwy encji liter łacińskich ze znakami diakrytycznymi są tworzone przez nazwę litery, odpowiednio wielką lub małą, i angielską nazwę znaku diakrytycznego. Tak np. &eacute; (é) to „e” z akcentem akutowym (ang. acute), a &Agrave; (À) to „A” z akcentem grave. Wszystkie odwołania do encji znakowych z alfabetu łacińskiego można znaleźć w artykułach Alfabet łaciński w Unikodzie;
  • litery greckie są zapisywane ich angielskimi nazwami, pisanymi odpowiednio od wielkiej lub małej litery. Np. &beta; (β) to mała litera beta, a &Omega; (Ω) to wielka litera omega. Lista odwołań do encji znakowych z alfabetu greckiego jest dostępna w artykule Alfabet grecki;
  • nazwane odwołania znakowe inne niż do liter łacińskich i greckich. Ich lista widoczna jest w następnych podsekcjach.

Strzałki

Nazwa / opisOdwołanieWygląd
strzałka w lewo&larr;
strzałka w górę&uarr;
strzałka w prawo&rarr;
strzałka w dół&darr;
obustronna strzałka pozioma&harr;
znak powrotu karetki&crarr;
podwójna strzałka w lewo&lArr;
podwójna strzałka w górę&uArr;
podwójna strzałka w prawo&rArr;
podwójna strzałka w dół&dArr;
podwójna obustronna strzałka pozioma&hArr;

Logika matematyczna i teoria zbiorów

Nazwa / opisOdwołanieWygląd
symbol alef / symbol liczb kardynalnych&alefsym;
dla każdego&forall;
istnieje&exist;
zbiór pusty&empty;
element zbioru&isin;
nie jest elementem zbioru&notin;
zawiera element&ni;
logiczne I&and;
logiczne LUB&or;
część wspólna zbiorów&cap;
unia zbiorów&cup;
podzbiór&sub;
nadzbiór&sup;
nie jest podzbiorem&nsub;
podzbiór lub równy&sube;
nadzbiór lub równy&supe;
więc&there4;

Inne oznaczenie matematyczne

Nazwa / opisOdwołanieWygląd
symbol funkcji&fnof;ƒ
w przybliżeniu równe&cong;
asymptotycznie równe / prawie równe&asymp;
nierówne&ne;
identyczne&equiv;
mniejsze lub równe&le;
większe lub równe&ge;
plus/minus&plusmn;±
część urojona liczby zespolonej&image;
część rzeczywista liczby zespolonej&real;
lewy sufit&lceil;
prawy sufit&rceil;
lewa podłoga&lfloor;
prawa podłoga&rfloor;
lewy nawias kątowy&lang;
prawy nawias kątowy&rang;
prim, minuty, stopy&prime;
podwójne prim (bis), sekundy, cale&Prime;
różniczka cząstkowa&part;
nabla&nabla;
znak iloczynu&prod;
znak sumy&sum;
znak minus&minus;
operator gwiazdkowy&lowast;
pierwiastek kwadratowy&radic;
proporcjonalny do&prop;
nieskończoność&infin;
kąt&ang;
całka&int;
dodawanie w kółku&oplus;
iloczyn wektorowy, mnożenie w kółku&otimes;
prostopadły do&perp;
znak mnożenia skalarnego&sdot;
znak ułamka&frasl;
promil&permil;
znak dzielenia&divide;÷
kwadratowy&sup2;²
sześcienny&sup3;³
P Weierstrassa
(symbol funkcji eliptycznej Weierstrassa)
&weierp;

Znaki karciane

Nazwa / opisOdwołanieWygląd
pik&spades;
trefl&clubs;
kier&hearts;
karo&diams;

Znaki diakrytyczne

Nazwa / opisOdwołanieWygląd
akut (akcent silny)&acute;´
diereza/umlaut&uml;¨
cyrkumfleks (akcent przeciągły)&circ;ˆ
cedylla&cedil;¸
tylda górna&tilde;˜

Inne znaki typograficzne

Nazwa / opisOdwołanieWygląd
znak handlowy (TM)&trade;
znak zarejestrowania (R)&reg;®
małe czarne kółko (punktor)&bull;
wielokropek&hellip;
nadkreślnik (makron)&macr;¯
znak podobieństwa (operator tyldowy)&sim;
paragraf&sect;§
znak praw autorskich (c)&copy;©
krzyż filologów (sztylet)&dagger;
złamana pionowa kreska&brvbar;¦
romb&loz;
wykrzyknik odwrócony&iexcl;¡
znak zapytania odwrócony&iquest;¿
pauza&mdash;
półpauza&ndash;

Linki zewnętrzne