Płazy beznogie
Płazy beznogie (Gymnophiona) – rząd płazów o robakowatym kształcie, często przypominają wyglądem dżdżownicę. Żywią się larwami owadów i innych bezkręgowców. Mają zredukowane kończyny i pasy: barkowy i miednicowy. W skórze drobne łuski. Kręgosłup składa się z prawie 200 dwuwklęsłych (amficelicznych) kręgów. Nie mają oczu lub posiadają oczy szczątkowe. Żyją w wilgotnej glebie w krajach tropikalnych poza Madagaskarem, Nową Gwineą, Australią i wyspami Oceanu Indyjskiego.
| Gymnophiona | |||
| Müller, 1831 | |||
 Przedstawiciel rzędu – marszczelec pierścieniowy (Siphonops annulatus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | płazy beznogie | ||
| Rodziny | |||
| |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Systematyka
Do rzędu płazów beznogich należą następujące rodziny[1][2][3]:
- Caeciliidae Rafinesque, 1814 – marszczelcowate
- Chikilidae Kamei, San Mauro, Gower, Van Bocxlaer, Sherratt, Thomas, Babu, Bossuyt, Wilkinson & Biju, 2012
- Dermophiidae Taylor, 1969
- Herpelidae Laurent, 1984
- Ichthyophiidae Taylor, 1968 – łusecznikowate[4]
- Indotyphlidae Lescure, Renous & Gasc, 1986
- Rhinatrematidae Nussbaum, 1977
- Scolecomorphidae Taylor, 1969
- Siphonopidae Bonaparte, 1850
- Typhlonectidae Taylor, 1968
Szczegóły budowy
Wielkość: 10–150 cm.
Szkielet: duża liczba kręgów, czaszka zwarta i twarda.
Układ nerwowy: oczy uwstecznione; na głowie czułki z chemoreceptorami.
Układ oddechowy: u większości lewe płuco zredukowane, u Atretochoana eiselti brak płuc.
Rozród: zapłodnienie wewnętrzne, męski narząd kopulacyjny: fallodeum; jajorodność, rzadziej żyworodność.
Ewolucja
Niektóre analizy filogenetyczne sugerują, że w przeciwieństwie do płazów bezogonowych i ogoniastych, które według tych analiz miałyby pochodzić od temnospondyli, Gymnophiona wyewoluowały z przedstawicieli grupy lepospondyli – jeśli hipoteza ta jest prawdziwa, współczesne płazy, grupa Lissamphibia, byłyby taksonem difiletycznym[5]. Z innych analiz wynika jednak, że Lissamphibia są taksonem monofiletycznym[6][7].