Prezesi Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych
Prezes Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych, właśc. Główny Sędzia Stanów Zjednoczonych (ang. The Chief Justice of the United States) – przewodniczący Sądu Najwyższego i szef władzy sądowniczej.
Prezes Sądu Najwyższego jest mianowany przez prezydenta Stanów Zjednoczonych, ale musi być, tak jak inni sędziowie, zatwierdzony przez Senat. Nie musi przedtem zasiadać w Sądzie Najwyższym (tak jak nie zasiadali w nim przed objęciem przewodnictwa m.in. John Glover Roberts czy Earl Warren). Jego kadencja jest dożywotnia, choć zawsze może ustąpić. John Marshall i Earl Warren przedtem w ogóle nie byli sędziami.
Prezes Sądu Najwyższego:
- przewodniczy obradom Sądu Najwyższego, choć ma jeden głos na równi z innymi sędziami (associate justices)
- w przypadku postawienia prezydenta w stan oskarżenia (impeachment) przewodniczy sądzącym go senatorom
- jest kanclerzem Smithsonian Institution.
Jedna osoba w historii USA pełniła zarówno urząd szefa władzy wykonawczej, jak i sądowniczej. Był nią William Howard Taft, który był prezydentem w latach 1909–1913 i prezesem Sądu Najwyższego w latach 1921–1930.
Lista prezesów Sądu Najwyższego
| Lp. | Prezes SN | Kadencja | Prezydent mianujący |
|---|---|---|---|
| 1 | John Jay | 19 października 1789 – 29 czerwca 1795 | George Washington |
| 2 | John Rutledge*§ | 12 sierpnia 1795 – 15 grudnia 1795 | George Washington |
| ? | William Cushing**§§ | 3 lutego 1796 – 5 lutego 1796 | George Washington |
| 3 | Oliver Ellsworth | 8 marca 1796 – 15 grudnia 1800 | George Washington |
| 4 | John Marshall | 4 lutego 1801 – 6 lipca 1835† | John Adams (F) |
| 5 | Roger B. Taney | 28 marca 1836 – 12 października 1864† | Andrew Jackson (D) |
| 6 | Salmon P. Chase | 15 grudnia 1864 – 7 maja 1873† | Abraham Lincoln (R) |
| 7 | Morrison R. Waite | 4 marca 1874 – 23 marca 1888† | Ulysses Grant (R) |
| 8 | Melville W. Fuller | 8 października 1888 – 4 lipca 1910† | Grover Cleveland (D) |
| 9 | Edward Douglass White** | 19 grudnia 1910 – 19 maja 1921† | William Taft (R) |
| 10 | William Howard Taft*** | 11 lipca 1921 – 3 lutego 1930 | Warren Harding (R) |
| 11 | Charles E. Hughes § | 24 lutego 1930 – 30 czerwca 1941 | Herbert Hoover (R) |
| 12 | Harlan F. Stone** | 3 lipca 1941 – 22 kwietnia 1946† | Franklin Delano Roosevelt (D) |
| 13 | Frederick Moore Vinson | 24 czerwca 1946 – 8 września 1953† | Harry Truman (D) |
| 14 | Earl Warren | 5 października 1953 – 23 czerwca 1969 | Dwight D. Eisenhower (R) |
| 15 | Warren Earl Burger | 23 czerwca 1969 – 26 września 1986 | Richard Nixon (R) |
| 16 | William Hubbs Rehnquist**§ | 26 września 1986 – 3 września 2005† | Ronald Reagan (R) |
| 17 | John Glover Roberts | od 29 września 2005 | George W. Bush (R) |
- * Mianowany przez prezydenta w wakacje, potem odrzucony przez senat
- ** Wyłoniony spośród szeregowych sędziów Sądu Najwyższego
- *** Był także prezydentem USA
- § Był przedtem szeregowym sędzią
- §§ Historycy nie zgadzają się do końca, czy istotnie był prawnym szefem Sądu Najwyższego
- † Zmarł pełniąc urząd
Zobacz też
Bibliografia
- Members of the Supreme Court (ang.)