Prorok
Termin „prorok” jest kalką greckiego προφήτης (prophḗtēs, „rzecznika”, „adwokata”)[1] używanego w kontekście religijnym, które z kolei jest tłumaczeniem hebrajskiego słowa „nabi”, oznaczającego osobę przemawiającą w imieniu Boga[2][3]. Wśród mów proroków pojawiały się m.in. zapowiedzi Sądu Ostatecznego, który poprzedzi seria wydarzeń. Z tego powodu słowo „prorok” zaczęło być z czasem utożsamiane z „przepowiadaczem przyszłości” i obecnie jest potocznie utożsamiane z „jasnowidzem” lub „wróżbitą”.
W religiach abrahamowych prorokiem jest osoba będąca w kontakcie z Bogiem, której zadaniem jest przede wszystkim objawiać wolę Bożą wobec ludzi, również zapowiadać nadejście Mesjasza lub przewidywać przyszłe wydarzenia. Nierzadko prorok jest jednocześnie założycielem jakiejś religii. W każdej jednak jego rola i znaczenie są nieco inne.
Prorocy w Biblii
Stary Testament – Biblia hebrajska
Biblia hebrajska definiuje proroków jako wysłanników Boga.
Prorocy więksi
Prorocy mniejsi
Pozostali prorocy
- Abraham – pierwsza osoba w Starym Testamencie nazwana słowem „prorok” – נָבִיא (navi)
- Samuel
- Gad
- Natan
- Achiasz
- Jehu
- Eliasz
- Elizeusz
- Micheasz
- Hiob
- Henoch (rzekomy autor apokryficznej Księgi Henocha)
Prorokinie
- Miriam – siostra Mojżesza i Aarona
- Debora – prorokini Izraelitów a zarazem jedyna kobieta-Sędzia w Izraelu.
- Chulda
- Anna – prorokini, uczestniczka ofiarowania Jezusa w świątyni[4].
Nowy Testament
Prorocy w protestantyzmie
Prorocy w kalwinizmie afrykanerskim
Prorocy w adwentyzmie dnia siódmego
Wspólni prorocy
- William Ellis Foy
- Hazen Foss
- Ellen G. White
Prorokini Zreformowanego Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego
Prorocy w mormonizmie
Prorocy w Ruchu Świętych w Dniach Ostatnich
U mormonów prorokiem nazywany jest każdy kolejny prezydent Kościoła, począwszy od Josepha Smitha.
Prorocy Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich
- Brigham Young
- John Taylor
- Wilford Woodruff
- Lorenzo Snow
- Joseph F. Smith
- Heber J. Grant
- George Albert Smith
- David O. McKay
- Joseph Fielding Smith
- Harold B. Lee
- Spencer W. Kimball
- Ezra Taft Benson
- Howard W. Hunter
- Gordon B. Hinckley
Prorocy Społeczności Chrystusa
Prorocy w nowych ruchach religijnych
Prorok w Rodzinie
Prorokini w Życiu Uniwersalnym
- Gabriela Wittek
Prorocy islamu
Koran uznaje za proroków 24 proroków biblijnych i jednego spoza Biblii – Mahometa. Do najważniejszych należą: Mahomet, Mojżesz oraz Isa (Jezus z Nazaretu) jako jeden z pomniejszych.
Pełna lista proroków islamskich:
- Adam
- Idris (biblijny Henoch)
- Nuh (biblijny Noe)
- Hud
- Saleh
- Ibrahim (biblijny Abraham)
- Lut (biblijny Lot)
- Izmail (biblijny Izmael)
- Ishak (biblijny Izaak)
- Jakub
- Jusuf (biblijny Józef)
- Ajub (biblijny Hiob)
- Szoaib (biblijny Jetro)
- Musa (biblijny Mojżesz)
- Harun (biblijny Aaron)
- Dhul-Kihl (prawdopodobnie biblijny Ezechiel)
- Dawud (biblijny Dawid)
- Sulejman (biblijny Salomon)
- Iljas (biblijny Eliasz)
- Al-Jasa (biblijny Elizeusz)
- Junus (biblijny Jonasz)
- Zakarijja (biblijny Zachariasz)
- Jahja (biblijny Jan Chrzciciel)
- Isa ibn Mariam (biblijny Jezus, syn Marii)
- Mahomet
Prorok zaratusztrianizmu
Prorocy sikhizmu
W sikhizmie pojęcie proroka nie istnieje. Jednak sikhowie mają podobne pojęcie – guru. Było dziesięciu Wielkich Guru, jednak nie wszystkie szkoły sikhizmu uznają każdego z nich (zwłaszcza tych ostatnich). Wspólny wszystkim jest tylko jeden – Guru Nanak.
Krytyka
Ateizm
Krytykę proroków i proroctw przeprowadził w dziele Testament ksiądz katolicki Jean Meslier[6].
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Scott A. Davison, Prophecy, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 2 sierpnia 2018, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-08-03] (ang.). (Proroctwo)