Teratoscincus

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Iranie, Afganistanie, Pakistanie, Kazachstanie, Turkmenistanie, Uzbekistanie, Tadżykistanie, Mongolii i Chinach^[2][3]. Niektórzy autorzy podają go także z Kataru i Omanu^[2][3].

Rodzaj zdefiniował w 1863 roku rosyjski herpetolog Aleksandr Sztrauch w artykule poświęconym dwóm nowym jaszczurkom z Persji opublikowanym na łamach Bulletin de l’Académie Impériale des Sciences de St. Pétersbourg^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) Teratoscincus keyserlingii.

Etymologia

Teratoscincus: gr. τερας teras, τερατος teratos ‘cud, dziw, potwór’^[4]; σκιγκος skinkos lub σκίγγος skíngos ‘rodzaj jaszczurki, scynk’^[5].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[2]:

• Teratoscincus bedriagai Nikolsky, 1900
• Teratoscincus keyserlingii Strauch, 1863
• Teratoscincus mesriensis Nazarov, Radjabizadeh, Poyarkov, Ananjeva, Melnikov & Rastegar-Pouyani, 2017
• Teratoscincus microlepis Nikolsky, 1900
• Teratoscincus przewalskii Strauch, 1887
• Teratoscincus roborowskii Bedriaga, 1906
• Teratoscincus rustamowi Szczerbak, 1979
• Teratoscincus scincus (Schlegel, 1858) – scynkogekon środkowoazjatycki^[6]
• Teratoscincus sistanense Akbarpour, Shafiei, Sehhatisabet & Damadi, 2017

Status Teratoscincus keyserlingii jako odrębnego gatunku nie jest pewny – przez niektórych naukowców bywa uznawany za podgatunek scynkogekona środkowoazjatyckiego (Teratoscincus scincus). Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez J. Roberta Maceya i współpracowników (2005) sugeruje, że linie ewolucyjne tych gatunków rozeszły się prawdopodobnie około 5 mln lat temu, co wspiera teorię o gatunkowej odrębności T. keyserlingii od T. scincus^[7].

• E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).