Tibor Csorba
Tibor Csorba (ur. 15 marca 1906 w Szepesváralja, zm. 5 września 1985 w Warszawie) – węgierski językoznawca, malarz, tłumacz, propagator polskiej literatury i badacz związków węgiersko-polskich w literaturze.
 Tibor Csorba w latach 60. | |
| Data i miejsce urodzenia | 15 marca 1906 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 5 września 1985 |
| Zawód, zajęcie | językoznawca, malarz, tłumacz |
| Alma Mater | |
Życiorys
Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Budapeszcie w 1929 i Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu w Budapeszcie. W latach 20-lecia międzywojennego związany był z Polską: w 1938 ukończył Państwowy Instytut Robót Ręcznych w Warszawie.
W 1944 napisał pracę doktorską pt. Batory jako humanista[1].
Od 1955 mieszkał w Polsce na stałe. W latach 1945–1949 pracował w Warszawie i Krakowie jako lektor języka węgierskiego. Był również wykładowcą literatury węgierskiej i kierownikiem Instytutu Węgierskiego w Krakowie.
Opracował słownik i podręcznik do nauki polskiego dla Węgrów: Wielki słownik polsko-węgierski[2], Uczmy się po węgiersku[3].
Zajmował się twórczością m.in. Jana Kochanowskiego, Cypriana Kamila Norwida, Leopolda Staffa, Jana Kasprowicza, Henryka Sienkiewicza. Pisał również o Adamie Czahrowskim, Juliuszu Słowackim, Norwidzie.
Wydał drukiem, m.in.:
- Kształcenie a praca zawodowa nauczycieli wychowania plastycznego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
- O rysowaniu. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980.
- Losy młodzieży polskiej na Węgrzech w latach II wojny światowej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981 (współautor Helena Csorba).
- Ziemia węgierska azylem Polaków 1939–1945. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985 (współautor Helena Csorba).
Jako malarz wykorzystywał technikę akwareli, malował przede wszystkim pejzaże, w tym o tematyce tatrzańskiej. Od 1949 często wystawiał swe prace w Polsce i za granicą. W 1981 Ministerstwo Kultury i Sztuki, Związek Polskich Artystów Plastyków i Centralne Biuro Wystaw Artystycznych zorganizowały wystawę prac Csorby w warszawskiej „Zachęcie”[4].
W 1959–1969 wydał kilka tek pejzaży z własnym tekstem, m.in. Szlakiem Lenina w Polsce, Szlakiem M. Csombora po Polsce[5].
Zmarł w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 23-10-26)[6].
Rodzina
Żona, Helena Csorba, z domu Miller (starsza siostra prof. dr Romany Miller) była socjologiem medycyny, autorką m.in. książki Szpital i pacjent (Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1966).
Odznaczenia i nagrody
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1938)[7]
- Order Uśmiechu
- Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka.
Przypisy
Bibliografia
- Tibor Csorba, Mój romans z Polską, „Literatura na Świecie” 1973 nr 3.
- Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984–1985 (w tym uzupełnienia w tomie II).
- Eugenia Choińska, Z dziejów oświaty w Polsce: Państwowy Instytut Robót Ręcznych (1923–1950). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, 1998, s. 233–235.
- Artyści plastycy Okręgu Warszawskiego ZPAP 1945–1970, słownik biograficzny. Warszawa 1972.
- Andrzej Wróblewski, Dwaj akwareliści węgierscy. „Przegląd Artystyczny” 1949 nr 4, s. 10; tekst na stronie Fundacji Andrzeja Wróblewskiego: [1]
Linki zewnętrzne
- Tibor Csorba, Akwarele. Wystawa Radom 1966 – Radomska Biblioteka Cyfrowa
- Wojciech Piotrowski, Wspomnienie o Tiborze Csorbie: I Węgier Polakiem być może – „Gazeta Biskupińska”. palukitv.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].