William Morris

Wierzył w nastanie złotego wieku, kiedy przemysłowców zastąpią artyści, którzy wszystkim pracującym ofiarują szczęście i miłość Piękna. Żył w zgodzie ze swoimi teoriami, różnorodną działalnością starając się je szerzyć i stosować. Urodził się w zamożnej rodzinie. W młodości wiódł życie amatora sztuki. Bardzo wcześnie doszedł do przekonania, że przemysłowa cywilizacja przynosi brzydotę. Pierwszy zwrócił uwagę na znaczenie środowiska i konieczność polepszenia warunków życia robotników. Uważał maszynę i produkcję przemysłową za nieszczęście i porzucił Londyn, żeby zamieszkać na wsi.

Obrazy Burne-Jonesa, z którym zaprzyjaźnił się w Oxfordzie, zrobiły na nim tak wielkie wrażenie, że porzucił studia architektoniczne dla malarstwa. Razem z Philipem Webbem zbudował sobie dom w pobliżu Londynu, Red House, z czerwonej cegły miejscowej i wedle planu, który uzależniał strukturę fasady od funkcjonalnego układu pomieszczeń wewnętrznych. Był to pierwszy etap prowadzący do Art Nouveau. Drugi wiąże się z powstaniem w Londynie firmy Morris, Marshall, Faulkner and Co. pod szyldem „Fine Art Workmen in Painting, Carving, Furniture and the Metals” w 1861. W sklepie tej firmy znajdowało się wszystko, co służy do dekoracji wnętrza. Celem było uprzystępnienie publiczności użytkowych dzieł sztuki. Do przedsięwzięcia dołączyli się Rossetti, Burne-Jones i inni. Morris projektował tapety, tkaniny, meble, szkła artystyczne.

Morris odnowił także sztukę graficzną. Jego pomysłu jest nowa czcionka zwana „Golden Type,” upiększał też książki zdobiąc ich marginesy arabeskami, esami-floresami, liniami, na wzór iluminowanych manuskryptów średniowiecznych. Swoje zasady wyłożył w książce Sztuki dekoracyjne, ich związki z życiem współczesnym. Zainteresował się książką jako przedmiotem użytkowym i zaprojektował nową formę książki: 2 typy stron (zdobione na czarnym tle białymi elementami lub białe tło i czarna ilustracja), stosował druk biało-czarny, ale czasem łączył z czerwienią; zniwelował wolne przestrzenie w książce (tekst umieszczony w bogato zdobionej ramce, inicjały).

Jako poeta był przede wszystkim autorem monumentalnego poematu The earthly paradise (Raj ziemski), nawiązującego do Opowieści kanterberyjskich Geoffreya Chaucera. Tłumaczył też bądź parafrazował staroskandynawskie (islandzkie) pieśni i sagi^[1]. Żeby lepiej zrozumieć średniowieczne utwory, udał się nawet do ojczyzny ich autorów, czyli na Islandię^[2]. Owocem islandzkich fascynacji Morrisa był między innymi poemat The Story of Sigurd the Volsung and the Fall of the Niblungs^[3].

• The Defence of Guinevere, and other Poems (1858)
• The Life and Death of Jason (1867)
• The Earthly Paradise (1868–1870)
• Love is Enough, or The Freeing of Pharamond (1872)
• The Story of Sigurd the Volsung and the Fall of the Nibelungs (1876)
• Hopes and Fears For Art (1882)
• A Dream of John Ball (1886)
• The House of the Wolfings (1888)
• The Roots of the Mountains (1889)
• News from Nowhere (or An Epoch of Rest) (1890), polskie tłumaczenie autorstwa Wojciecha Szukiewicza: Wieści z nikąd czyli Epoka spoczynku (1902)
• The Story of the Glittering Plain (1890)
• The Well at the World’s End (1892)
• The Wood Beyond the World (1895)
• The Water of the Wondrous Isles (1896)
• The Sundering Flood (1898)

• Edmund Goldzamt, William Morris a geneza społeczna architektury nowoczesnej PWN, Warszawa 1967.

• Leon Winiarski, William Morris (1900)
• tekst o Edmundzie Gotzmacie na morrisssociety.org. morrissociety.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-05)].
• morrissociety.org Biogram artysty w Morris Society (pol.)
• The Arts and Crafts Home
• William Morris – dzieła w bibliotece Polona