Zawisza Bydgoszcz (piłka nożna)

Zawisza Bydgoszcz
	; Herb klubu
Pełna nazwa	Stowarzyszenie Piłkarskie „Zawisza” z siedzibą w Bydgoszczy
Przydomek	Zetka, Niebiesko-Czarni, Rycerze Pomorza, Wojskowi, Wojowniczy Klub Sportowy
Barwy	; niebiesko-czarne
Data założenia	marzec 1946
Debiut w najwyższej lidze	1961
Liga	III liga, gr. II
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Siedziba	Bydgoszcz
Adres	ul. Gdańska 163; 85-915 Bydgoszcz
Stadion	Stadion im. Zdzisława Krzyszkowiaka
Sponsor techniczny	4F
Prezes	Krzysztof Bess
Trener	Piotr Kołc
Asystent trenera	Artur Cielasiński
Stroje; domowe	Stroje; wyjazdowe
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Stowarzyszenie Piłkarskie Zawisza – polski klub piłkarski z siedzibą w Bydgoszczy. Spadkobierca tradycji Wojskowego Klubu Sportowego Zawisza powstałego w 1946 roku. W czerwcu 2016 roku pierwszy zespół seniorów został zgłoszony przez SP Zawisza do udziału w rozgrywkach klasy B grupy Bydgoszcz III w sezonie 2016/2017. W sezonie 2020/2021 drużyna wywalczyła awans do III ligi (gr. II).

Sukcesy

Krajowe

Mistrzostwa Polski:
- 4 miejsce (1x): 1990
Puchar Polski
- Zdobywca (1x): 2013/14
Regionalny Puchar Polski, Kujawsko-Pomorski ZPN
- Zdobywca (2x): 2021/22, 2022/23
- Finalista (2x): 2007/08, 2019/20
Superpuchar Polski
- Zdobywca (1x): 2014
Mistrzostwa I ligi
- Zdobywca (3x):: 1977, 1979, 2013


Międzynarodowe
• Puchar Intertoto – Faza grupowa (1x) 1993
• Liga Europy – II runda kwalifikacyjna (1x) 2014

Pozostałe

Mistrzostwa Polski Juniorów U-19
- 1 miejsce (1x): 1981
- 2 miejsce (2x): 1958, 1986
- 3 miejsce (2x): 1967, 1979
Mistrzostwa Polski Juniorów U-17
- 2 miejsce (1x): 2013
Sukcesy Indywidualne
- Pierwszoligowiec roku plebiscytu "Piłka Nożna": Adrian Błąd 2011
- Odkrycie roku plebiscytu T-Mobile Ekstraklasy: Michał Masłowski 2014

Historia

Osobny artykuł: Zawisza Bydgoszcz w krajowych rozgrywkach w piłce nożnej.

Powstanie klubu

Losy Zawiszy, szczególnie w pierwszych latach istnienia są ściśle związane z Dowództwem Okręgu Wojskowego (DOW) nr II, któremu od 1945 roku kilkakrotnie zmieniano lokalizację (Bydgoszcz, Gdańsk, Koszalin i ponownie Bydgoszcz). Wojskowy Klub Sportowy Zawisza powstał w marcu 1946 roku w Koszalinie, bowiem tam wówczas miało siedzibę DOW nr II. Zebranie założycielskie odbyło się w Teatrze Domu Żołnierza. Pierwszym prezesem zarządu klubu został ppłk. Marian Gutaker, a wiceprezesem do spraw organizacyjnych został ppłk. Stanisław Żwirski, przedwojenny oficer 61. Pułku Piechoty w Bydgoszczy. Klub przyjął wówczas nazwę Zawisza, pochodzącą od słynnego polskiego rycerza Zawiszy Czarnego z Garbowa. Powołano następujące sekcje: piłki nożnej, siatkówki, koszykówki, tenisa ziemnego, tenisa stołowego, sekcję strzelecką, lekkoatletyczną, motorową i pływacką. Historyczny, pierwszy mecz drużyna rozegrała z Bałtykiem Koszalin i wygrała 9:7 lub 8:7. Do końca 1946 roku klub rozgrywał tylko mecze towarzyskie. W kolejnych z nich WKS Zawisza zmierzył się m.in. z KS Sławno (obecna Sława), dwukrotnie remisując 2:2 i 1:1 oraz z KS Zryw Koszalin (potem przemianowany na Gwardię) zwyciężając 3:2. 17 sierpnia 1946 roku po dwóch golach Ciasia i jednym Osowskiego pokonał 3:2 (1:1) Stellę Gniezno^[2].

Przeprowadzka do Bydgoszczy

Po okresie stabilizacji organizacyjnej jesienią 1946 nastąpiły w Pomorskim Okręgu Wojskowym zasadnicze zmiany. Po zreformowaniu Łódzkiego OW znaczną jego część przejął Okręg Poznański, z którego wyłączono województwo pomorskie. Weszło ono ponownie w skład POW, a Bydgoszcz powtórnie wyznaczono na siedzibę dowództwa, które w grodzie nad Brdą ulokowało się 5 listopada 1946 roku. WKS Zawisza funkcjonował w Bydgoszczy już w 1946 roku, a świadczy o tym m.in. artykuł pt. „Bydgoszcz otrzymała nareszcie halę sportową!”, zamieszczony w numerze 63 „Kuriera Sportowego” z 2 grudnia 1946 roku. Dowiadujemy się z niego, że długo oczekiwaną przez sportową Bydgoszcz halę wydzierżawi WKS Zawisza. To pierwsza wzmianka o – już bydgoskim – Zawiszy. Nowym sternikiem klubu został jeszcze w 1946 roku ppłk Stanisław Żwirski, wiceprezesem ds. organizacyjnych ppłk Jan Kryska, sekretarzem Maksymilian Krupiński, a skarbnikiem kpt. Wincenty Miś. Kierownikiem klubu był ppor. Cezary Cielaszyk, jednocześnie zawodnik drużyny piłki nożnej. W 1947 roku klub został zgłoszony do rozgrywek klasy B. Dnia 6 kwietnia 1947 roku piłkarze zainaugurowali rozgrywki zwycięskim spotkaniem z rezerwami Gwiazdy Bydgoszcz, zakończonym wynikiem 8:2. Awans do klasy A udało się uzyskać w kolejnym sezonie. Zawisza w barażach pokonał zespoły Cuiavii Inowrocław, Zrywu Wąbrzeźno i Zrywu Włocławek^[2].

W swoim pierwszym występie na A-klasowych boiskach Zawiszanie zmierzyli się 2 września 1948 roku w derbach z Polonią Bydgoszcz. Mecz zakończył się zwycięstwem niebiesko-czarnych 2:0. Pierwszy rok pobytu wśród czołowych zespołów Pomorza Zawisza zakończył na trzecim miejscu w tabeli, za Brdą Bydgoszcz, która uzyskała awans do II ligi oraz Gwardią Bydgoszcz^[3]. Rok później Zawiszanie zajęli drugie miejsce, ustępując tylko zespołowi bydgoskiej Gwardii^[4].

Puchar Intertoto 1993

Zawisza Bydgoszcz pierwszy epizod w europejskich pucharach zaliczył w Pucharze Intertoto 1993, czyli zanim od 1995 roku puchar ten stał się „eliminacją” do Pucharu UEFA.

Puchar Intertoto 1993 składał się z 8 grup po 5 zespołów. Zawisza trafił do Grupy 1 wraz z Brøndby IF (Dania), Halmstads BK (Szwecja), Jantra Gabrovo (Bułgaria) oraz Rapidem Wiedeń (Austria), gdzie po 4 meczach z 4 punktami zajął drugie miejsce^[5].

Wyniki

Rok	Przeciwnik	Wynik	Strzelcy bramek
1993	Rapid Wiedeń	1:1	Jacek Kot (86 – karny)
1993	Halmstads BK	1:2	Jurij Malejew (80)
1993	Brøndby IF	6:1	Grzegorz Pawłuszek (7), Krzysztof Stefański (20), Sławomir Kempa (57) Dariusz Pasieka (66 – karny), Jacek Kot (80), Jurij Malejew (85)
1993	Jantra Gabrowo	0:0	–

Tabela

	Drużyna	Mecze	Zwycięstwa	Remisy	Porażki	Bilans bramkowy	Różnica	Punkty
1.	Rapid Wiedeń	4	3	1	0	14:4	+10	7
2.	Zawisza Bydgoszcz	4	1	2	1	8:4	+4	4^[6]
3.	Halmstads BK	4	2	0	2	3:4	–1	4
4.	Brøndby IF	4	2	0	2	11:15	–4	4
5.	Jantra Gabrowo	4	0	1	3	4:13	–9	1

Liga Europy 2014/2015

Ponownie w europejskich pucharach Zawisza Bydgoszcz zagrał w sezonie 2014/2015. Zdobycie Pucharu Polski w sezonie 2013/2014 dało przepustkę do gry w II rundzie kwalifikacyjnej do rozgrywek Liga Europy 2014/2015.

Klub z Bydgoszczy trafił na belgijskie Zulte-Waregem. Lepszy w dwumeczu okazał się klub z Belgii.

Legenda do wszystkich tabel:

Q – runda eliminacyjna, 1/16, 1/8, 1/4, 1/2 – odpowiednia faza rozgrywek, Grupa – runda grupowa, 1r gr – pierwsza runda grupowa, 2r gr – druga runda grupowa, F – finał, R – runda, PO – play-off
k. – rzuty karne, los. – losowanie, Dogr. – dogrywka, w. – zasada bramek strzelonych na wyjeździe

Sezon	Rozgrywki	Runda	Przeciwnik	Dom	Wyjazd	Ogólnie
2014/15	Liga Europy	2Q	SV Zulte Waregem	1–3	1–2	2–5

Kalendarium SP Zawisza

12 marca 2003 – do rejestru sądowego zostało wpisane Stowarzyszenie Piłkarskie „Zawisza”.
30 czerwca 2003 – Stowarzyszenie Piłkarskie „Zawisza” i Wojskowy Klub Sportowy „Zawisza” podpisują porozumienie o współpracy w zakresie rozwoju piłki nożnej w Bydgoszczy. Na mocy tego porozumienia WKS „Zawisza” wyraził zgodę na zachowanie nazwy Zawisza oraz wykorzystywanie klubowego logo, co miało pozwolić na zachowanie długoletniej tradycji, popularności i dotychczasowych osiągnięć. Nadto WKS „Zawisza” przekazał Stowarzyszeniu zawodników seniorów oraz zawodników kończących wiek juniora i miejsce w rozgrywkach IV ligi seniorów.
11 marca 2005 – Zarząd Wojskowego Klubu Sportowego „Zawisza” podjął uchwałę nr 16 o rozwiązaniu Sekcji Piłki Nożnej WKS „Zawisza” i przekazaniu jej Stowarzyszeniu Piłkarskiemu „Zawisza”. W tym dniu zawarto porozumienie na mocy, którego Stowarzyszenie Piłkarskie „Zawisza” przejęło zawodników seniorów i wszystkich grup młodzieżowych oraz miejsce w rozgrywkach. Nadto WKS „Zawisza” wyraził zgodę na zachowanie przez Stowarzyszenie Piłkarskie nazwy „Zawisza” oraz wykorzystywanie klubowego logo, co pozwalać ma na zachowanie długoletniej tradycji, popularności i dotychczasowych osiągnięć oraz historii piłki nożnej. Z drugiej strony Stowarzyszanie Piłkarskie „Zawisza” na mocy tego porozumienia przejęło cały dorobek (tradycje piłkarskie zaczynające się od 1946 roku) stając się jedynym kontynuatorem i sukcesorem historii piłki nożnej WKS „Zawisza” Bydgoszcz.
4 lutego 2006 – kierownikiem drużyny został Piotr Rembowiecki.
12 kwietnia 2007 – trenerem zespołu został Piotr Tworek.
10 lipca 2007 – Prezesem Zarządu Zawiszy został Bogdan Pultyn.
18 czerwca 2008 – klub wywalczył awans do nowej, zreformowanej II ligi.
15 marca 2009 – Piotr Tworek przestał pełnić funkcję trenera.
27 marca 2009 – nowym trenerem zespołu został Mariusz Kuras.
1 lipca 2010 – nowym szkoleniowcem drużyny został Maciej Murawski.
11 kwietnia 2011 – dotychczasowego trenera zastąpił Adam Topolski.
12 czerwca 2011 – Zawisza awansował do I ligi.
22 czerwca 2011 – nowy właściciel klubu Radosław Osuch zatrudnił na trenera Janusza Kubota.
18 kwietnia 2012 – Janusz Kubot podał się do dymisji.
19 kwietnia 2012 – dotychczasowego trenera zastąpił Jurij Szatałow.
26 maja 2012 – Zawisza nie zdobył awansu do T-Mobile Ekstraklasy, przegrywając w decydującym meczu z Piastem Gliwice 0:3.
26 kwietnia 2013 – właściciel klubu rozwiązał umowę z trenerem Jurijem Szatałowem, za porozumieniem stron^[7].
27 kwietnia 2013 – nowym trenerem Zawiszy został Ryszard Tarasiewicz^[8].
8 czerwca 2013 – Zawisza zdobył awans do Ekstraklasy po 19 latach gry w niższych ligach.
2 maja 2014 – Zawisza zdobył swój pierwszy w historii klubu Puchar Polski wygrywając w finale z Zagłębiem Lubin po serii rzutów karnych (6:5). Mecz odbywał się na Stadionie Narodowym w Warszawie, na którego trybunach zasiadło 37 120 kibiców^[9].
3 czerwca 2014 – Ryszard Tarasiewicz nie przedłużył kontaktu z Zawiszą i 30 czerwca rozstał się z klubem.
9 lipca 2014 – Zawisza zdobył swój pierwszy w historii klubu Superpuchar Polski wygrywając z Legią Warszawa 3:2. Mecz odbył się na Stadionie Wojska Polskiego w Warszawie, na którego trybunach zasiadło 11 826 kibiców^[10]
9 czerwca 2016 – Komisja Licencyjna PZPN nie przyznała Zawiszy licencji na rozgrywki pierwszoligowe, a następnie drugoligowe i klub został zdegradowany z I Ligi do B-Klasy Grupa Bydgoszcz III (najniższa liga w Województwie Kujawsko-Pomorskim)

Sezon po sezonie


Sezon	Liga		Miejsce	Mecze	Z	R	P	Bramki	Pkt	↑↓
1952	II	II liga	1	18	12	3	3	41 – 18	27
1953		II liga	8	26	7	10	9	32 – 33	24
1955		II liga	3	26	13	8	5	44 – 25	34
1956		II liga	8	26	7	10	9	28 – 28	24
1957		II liga	7	22	10	2	10	31 – 30	22
1958		II liga	8	22	7	5	10	35 – 38	19
1959		II liga	5	22	12	1	9	49 – 21	25
1960		II liga	2	22	13	8	1	42 – 8	34	↑
1961	I	I liga	14	26	3	4	19	18 – 64	10	↓
1962	II	II liga	7	14	2	6	6	11 – 22	10	↓
1962/1963	III	Klasa okręgowa	1	8	7	0	1	31 – 4	14	↑
1963/1964	II	II liga	2	30	17	6	7	41 – 27	40	↑
1964/1965	I	I liga	8	26	9	6	11	34 – 41	24
1965/1966		I liga	9	26	10	4	12	30 – 35	24
1966/1967		I liga	13	26	6	7	13	20 – 35	19	↓
1967/1968	II	II liga	7	30	13	4	13	39 – 38	30
1968/1969		II liga	10	30	9	10	11	26 – 25	28
1969/1970		II liga	9	30	7	14	9	20 – 26	28
1970/1971		II liga	7	30	13	6	11	23 – 20	32
1971/1972		II liga	10	30	9	11	10	28 – 31	29
1972/1973		II liga	8	30	9	11	10	26 – 31	29
1973/1974		II liga	10	30	8	11	11	24 – 27	27
1974/1975		II liga	5	30	13	8	9	42 – 31	34
1975/1976		II liga	13	30	11	6	13	30 – 33	28
1976/1977		II liga	1	30	14	13	3	38 – 16	41	↑
1977/1978	I	I liga	15	30	11	5	14	29 – 32	27	↓
1978/1979	II	II liga	1	30	17	8	5	44 – 18	42	↑
1979/1980	I	I liga	14	30	8	8	14	35 – 52	24
1980/1981	I	I liga	15	30	9	5	16	25 – 43	23	↓
1981/1982	II	II liga	13	30	9	10	11	28 – 32	28	↓
1982/1983	III	III liga	4	26	12	7	7	39 – 26	31
1983/1984	III	III liga	1	26	21	3	2	52 – 11	45	↑
1984/1985	II	II liga	5	30	12	11	7	41 – 29	35
1985/1986		II liga	2	30	12	10	8	44 – 33	34
1986/1987		II liga	5	30	12	12	6	42 – 35	37
1987/1988		II liga	10	30	10	7	13	34 – 29	30
1988/1989		II liga	2	30	14	14	2	47 – 20	45	↑
1989/1990	I	I liga	4	30	13	7	10	36 – 25	37
1990/1991		I liga	14	30	8	7	15	27 – 41	23
1991/1992		I liga	8	34	11	12	11	43 – 42	34
1992/1993		I liga	13	34	12	6	16	41 – 60	30
1993/1994		I liga	18	34	4	9	21	30 – 70	17	↓
1994/1995	II	II liga	4	34	17	9	8	48 – 30	43
1995/1996		II liga	3	34	17	8	9	47 – 35	59
1996/1997		II liga	13	34	11	9	14	37 – 38	42
1997/1998		II liga	9	32	10	11	11	39 – 44	41	↓
1998/1999	IV	IV liga	6	30	14	6	10	54 – 29	48
1999/2000		IV liga	2	30	18	8	4	65 – 20	62
2000/2001		IV liga	14	34	8	10	16	30 – 46	34
2001/2002		IV liga	14	34	13	6	15	54 – 61	45	↓
2002/2003	V	V liga	1	30	21	5	4	70 – 17	68	↑
2003/2004	IV	IV liga	2	30	19	4	7	64 – 33	61
2004/2005		IV liga	10	30	12	3	15	54 – 48	39
2005/2006		IV liga	4	30	17	6	7	50 – 24	51
2006/2007		IV liga	8	30	12	7	11	41 – 26	43
2007/2008		IV liga	1	30	21	8	1	76 – 13	71	↑
2008/2009	III	II liga	7	34	14	9	11	47 – 43	51
2009/2010		II liga	4	34	16	11	7	54 – 30	59
2010/2011		II liga	2	34	18	12	4	56 – 24	66	↑
2011/2012	II	I liga	3	34	16	11	7	47 – 39	59
2012/2013	II	I liga	1	34	19	9	6	69 – 26	66	↑
2013/2014	I	Ekstraklasa	6	30	11	9	10	43 – 37	42	Z
2014/2015	I	Ekstraklasa	16	30	8	5	17	32 – 52	29	↓
2015/2016	II	I liga	5	34	15	7	12	57 – 51	52	↓
2016/2017	VIII	Klasa B	1	20	19	0	1	83 – 17	57	↑
2017/2018	VII	Klasa A	1	23	20	2	1	78 - 8	63	↑
2018/2019	VI	Klasa okręgowa	1	28	24	1	3	82 - 19	73	↑
2019/2020	V	IV liga	13	17	6	3	8	29 - 23	21
2020/2021	V	IV liga	1	30	21	7	2	87 - 29	70	↑
2021/2022	IV	III liga	8	34	14	8	12	57 - 51	50
2022/2023		III liga	4	34	19	5	10	69 -45	62
2023/2024		III liga	sezon trwa
Rok	Liga		Miejsce	Mecze	Z	R	P	Bramki	Pkt

Legenda
Oznaczenie kolorami	Liczba sezonów
I poziom ligowy	14
II poziom ligowy	34
III poziom ligowy	6
IV poziom ligowy	12
V poziom ligowy	3
VI poziom ligowy	1
VII poziom ligowy	1
VIII poziom ligowy	1

Trenerzy

Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy piłkarzy Zawiszy Bydgoszcz.

Władysław Stachurski - trener klubu w latach 1988-90

Mariusz Rumak - trener klubu w latach 2014-15

nieznany (1946-57)
Antoni Brzeżańczyk (1 lipca 1957 – 30 czerwca 1958)
nieznany (1958-63)
Edward Brzozowski (1963–64)
nieznany (1964-71)
Bronisław Waligóra (1. kadencja, 1971–72)
nieznany (1972-74)
Bronisław Waligóra (2. kadencja, 1974–75)
nieznany (1975-78)
Wojciech Łazarek (1 lipca 1978–79)
nieznany (1979-88)
Władysław Stachurski (1 kwietnia 1988 – 30 czerwca 1990)
nieznany (1990-91)
Adam Topolski (1. kadencja, 1 maja 1991 – 30 czerwca 1992)
Leszek Jezierski (1992)
nieznany (1992-93)
Bogusław Kaczmarek (1 lipca 1993 – 31 grudnia 1993)
nieznany (1993-95)
Bronisław Waligóra (3. kadencja, 1995–96)
Zbigniew Franiak (1 lipca 1996 – 1 kwietnia 1997)
nieznany (1997-2007)
Ryszard Łukasik (10 lutego 2007 – 11 kwietnia 2007)
Piotr Tworek (11 kwietnia 2007 – 14 marca 2009)
Mariusz Kuras (29 marca 2009 – 30 czerwca 2010)
Maciej Murawski (1 lipca 2010 – 9 kwietnia 2011)
Adam Topolski (2. kadencja, 14 kwietnia 2011 – 22 czerwca 2011)
Janusz Kubot (22 czerwca 2011 – 18 kwietnia 2012)
Jurij Szatałow (19 kwietnia 2012 – 26 kwietnia 2013)
Ryszard Tarasiewicz (27 kwietnia 2013 – 17 czerwca 2014)
Jorge Paixão (24 czerwca 2014 – 30 sierpnia 2014)
Mariusz Rumak (1 września 2014 – 8 września 2015)
Maciej Bartoszek (1 października 2015 – 7 stycznia 2016)
Zbigniew Smółka (8 stycznia 2016 – 12 czerwca 2016)
Patryk Zarosa i Dawid Niezbecki (2016)
Patryk Zarosa (2016 – 30 czerwca 2017)
Jacek Łukomski (1 lipca 2017 – 2019?)
Przemysław Dachtera (2019 – 2021)
Piotr Kołc (19 stycznia 2021 – obecnie)

Kadra trenerska

Stan na 1 maja 2021^[11]

Funkcja	Imię i nazwisko
Dyrektor ds. rozwoju i szkolenia	Maciej Megger
Psycholog	Edyta Faleńczyk
Seniorzy	Piotr Kołc
Junior A1	Paweł Kawalec
Junior B1	Paweł Styła
Junior B2	Artur Cielasiński
Trampkarz C1	Radosław Sobociński
Trampkarz C2	Maciej Megger
Młodzik D1	Radosław Kliszewski, Patryk Piechocki (asystent)
Młodzik D2	Przemysław Marchwant
Orlik E1	Jakub Smardzewski
Orlik E2	Łukasz Wojciechowski
Żak F1	Dawid Deresiewicz
Żak F2	Artur Czajkowski
Skrzat G1	Korneliusz Sochań
Skrzat G2	Wojciech Mielcarek
Trener bramkarzy	Maciej Kowalski
Przygotowanie motoryczne	Edyta Linowiecka

Sztab szkoleniowy

Stan na 1 maja 2021^[12]

Funkcja	Imię i nazwisko
Trener	Piotr Kołc
Asystent	Paweł Kawalec
Kierownik drużyny	Krzysztof Jóźwik
Fizjoterapeuta	Maciej Stypa
Trener bramkarzy	Maciej Kowalski

Zawodnicy

Obecny skład