ماري کیوري
ماري سالومیا سکلودوسکا کوري، (/ˈkjʊəri/ KEWR-ee فرانسوي، : [kyʁi] پولنډ [ˈmarja salɔˈmɛa skwɔˈdɔfska] کې زږېدلې ده. د 1867 د نومبر له 7 مې څخه د 1934 د جولای تر 4 مې پورې یوه پولندي الاصله فرانسوي فزیک او کیمیا پوهه وه، چې د راډیو اکټیوټي په اړه یې مخکښې څیړنې (په لومړني ځل ) ترسره کړې دي. دا لومړنۍ ښځه وه، چې د نوبل جایزه یې وګټله. همدانګه یوازینی کس او یوازینۍ ښځه وه چې د نوبل جایزه یې دوه ځلې وګټله. ماري یوازنی کس دی، چې په دوه ساینسي څانګو کې یې د نوبل جایزه ګټلې ده. د دې مېړه، پیري کوري د هغې د لومړۍ نوبل جایزې شریک ګټونکی و. په دې ډول دوی هغه لومړنۍ واده شوې جوړه شوه، چې د نوبل د جایزې ګټونکې وه. د کوري کورنۍ هغه کورنۍ ده چې د نوبل د پنځو جایزو میراث یې خپل کړی دی. هغه په ۱۹۰۶ کال کې لومړنۍ ښځه وه چې د پاریس په پوهنتون کې استاده شوه.[۱۱]
| ماري سکلودوسکا کیوري | |
|---|---|
 شاوخوا کال 1920م | |
| د شخص معلومات | |
| زیږون نوم | |
| پيدايښت | ۷ نومبر ۱۸۶۷ Warsaw, Kingdom of Poland, then part of Russian Empire[۲] |
| مړینه | ۴ جولای ۱۹۳۴ (۶۶ کال کلنۍ کي) Passy, Haute-Savoie, France |
| د مړینې لامل | Aplastic anemia |
| استوګنځای | وارسا (۱۸۶۷–۱۸۹۱) پاريس (۱۸۹۱–) |
| تابعیت |
|
| مذهب | اګنوسټېزم [۳] |
| ميړه | Pierre Curie (1859–1906) m. 1895 |
| اولاد |
|
| عملي ژوند | |
| تعلیم | پاریس پوهنتون (۱۸۹۱–۱۸۹۳) پاریس پوهنتون پاریس پوهنتون (–۱۸۹۴) |
| تخصص تعلیم | پنځپوهنه پنځپوهنه شمېرپوهنه |
| تعلیمی اسناد | Master of Science Doctor of Science Master of Science زمرہ:صفحات مع تعلیمی سندزمرہ:صفحات مع تعلیمی سند |
| کار/مسلک | فزيک پوه [۴][۵] |
| مورنۍ ژبه | پولينډي ژبه [۶] |
| کاروونکي ژبه(ي) | روسي [۷] پولينډي ژبه فرانسوي [۸][۹] آلماني ژبه انگليسي |
| د کړنې څانګه | کيميا [۱۰] پنځپوهنه [۱۰] |
| دندې | پاریس پوهنتون |
| لاسليک | |
 | |
| ويبپاڼه | |
 | مخ پر IMDB مخونو |
 | |
| یادښتونه | نوموړی یوازې ښځه ده چی دوی د نوبل جایزی یی په دوه مختلفو علومو کی وګټلی.. |
سمول  | |
هغې په وارسا کې دې نړۍ ته سترګې و غړولې او په هغه وخت کې د پولنډ سلطنت د روسیې د امپراتورۍ یوه برخه وه. هغې د وارسا په فلاینګ پوهنتون کې په پټه توګه زده کړې و کړې او په ورسا کې یې خپله عملي ساینسي روزنه پیل کړه. په 1891 کال کې چې عمر یې 24 کلونو ته رسېده، هغې د خپلې مشرې خور برونیسلاوا په تعقیب په پاریس کې خپلو زده کړو ته ادامه وکړه او هلته هغې د خپلو زده کړو لوړې درجې ترلاسه کړې او خپل پاتې علمي کارونه یې ترسره کړل. په 1895 کال کې یې د فرانسوي فزیک پوه پیري کوري سره واده وکړ. دې د فزیک په برخه کې د 1903 کال د نوبل جایزه له خپل مېړه او د فزیک پوه هنري بیکریل سره د دوی د مخکښ (چې په لومړي ځل ترسره کېږي) کار لپاره شریکه کړه. دغه مخکښ کار د راډیو فعالیت (radioactivity ) تیوري ته وده ورکول و او دغه اصطلاح هم دوی رامنځته کړه. په 1906 کې پیری کوري په پاریس کې د سړک په سر په یوه پېښه کې مړ شو. ماري په 1911 کې د کېمیا په برخه کې د پولونیم او رادیم د عناصرو د کشفولو په خاطرد نوبل جایزه وګټله. دې دغه عناصر د هغه تخنیکونو په کارولو سره کشف کړل، چې هغې د راډیو اکټیو ایزوټوپونو د جلا کولو لپاره اختراع کړي و.[۱۲][۱۳][۱۴]
