AK-47
AK-47 (нууч. Автомат Калашникова образца 1947 года — 1947 сыллаах Калашников аутомат чуор саатын холобура) диэн 7.62x39 мм аутомат чуор саа. Сүбэ Униятыгар оҥоhуллубута, айааччыта Михаил Калашников. Икки көрүҥнээх оҥоhуллубута: олохтоох луостаах AK-47 уонна бүлгү тутуу метал луостаах AKС-47.
| AK-47 | |
|---|---|
 AK-47 | |
| Көрүҥэ | Аутомат чуор саа |
| Айыллыбыт сирэ |  Soviet Union |
| Историята | |
| Туттууга | 1949–билигин |
| Оҥоруутун историята | |
| Айааччыта | Михаил Калашников |
| Айыллыбыта | 1944–1946 |
| Оҥорооччута | ИжМаш |
| Ураты чымпыктара | |
| Ыйааhына | 4.3 кг кураанах маҕаhыннаах |
| Уhуна | 870 мм олохтоох луостаах 645 мм бүлгү тутуу луостаах |
| Уоhун уhуна | 415 мм |
| Ботуруона | 7.62x39 мм |
| Action | Gas-operated, rotating bolt |
| Rate of fire | 600 rounds/min |
| Muzzle velocity | Халыып:Convert/m/s |
| Effective range | 100–800 sight adjustments m |
| Feed system | 30-round detachable box magazine, also compatible with 40-round box or 75-round drum magazines from the RPK |
| Sights | Adjustable iron sights, Халыып:Convert/mm sight radius |
AK дизайнын оҥоруутун үлэтэ 1944 с. саҕаламмыта. 1946 с. чуор саа официал сэбилэниилээх күүстэр сууттарыгар көрдөрүллүбүтэ, уонна биир сылынан Кыhыл Армияҕа сулууспаҕа ылыллыбыта. Официаллык Сүбэ Униятын сэбилэниилээх күүстэригэр 1949 с. ылыммыта. Варшава Пактын кыттааччыларын улахан өттүлэрэ эмиэ ылыммыттара. AK-47 элбэх атын уотунан эстэр сэрии сэптэрин айан оҥорууларыгар олох быhыытынан туттуллубута.
AK-47 бастакы дьиҥ аутомат чуор саалар ахсааннарыгар киирсэр. Өр үйэлээҕиттэн, оҥоруутун чэпчэки сыанатыттан уонна судургу туттуллуутуттан сылтаан аан дойдуга ордук киэҥник туттуллар аутомат чуор саа буолар.
Историята
Характеристикалара
Көрүҥнэрэ
AK көрүҥнэрэ:
- AK-47 1948–51, 7.62x39 мм — Эрдэтээҥҥи моделлэр, билигин олус дэҥ кэриэтэ көстөллөр.
- AK-47 1952, 7.62x39 мм — Мас луостаах. Уоhа дьэбинтэн харыстыыр гына хромтан. Чуор саа ыйааhына 4.2 кг.
- AKС-47 — БМП сэрии массыынатын сэрииhиттэрэ уонна парашуттааччылар тутталларыгар аналлаах бүлгү тутуулаах метал луостаах.
- РПК, 7.62x39 мм — аутомат чуор саа уhун уостаах уонна тирээбиллээх көрүҥэ.
- AKM, 7.62x39 мм — AK-47 судургутуллубут көрүҥэ.
- AKМС, 7.62x39 мм — AKM салгын сэриилэригэр аналлаах бүлгү тутуулаах луостаах көрүҥэ.
- AK-74 серия, 5.45x39 мм
- AK-101 серия
- AK-103/AK-104 серия
- AK-107/AK-108 серия
Сүбэ Униятын/Арассыыйа таhыгар оҥоруллуута
Сэбилэниилээх көрүҥнэрэ эрэ.
| Дойду | Көрүҥ(нэр)э |
|---|---|
| Албания | Биллибэт. Атыттар |
| Tip C | |
| Болгария | AKK, AKKS |
| AKKMS (AKMC), AKKN-47 | |
| AK-47M1 | |
| AK-47MA1/AR-M1 | |
| AKS-47M1, AKS-47MA1 | |
| AKS-47S | |
| AKS-47UF | |
| AKS-93SM6 | |
| РПК, AKT-47 | |
| Бутан | AK-7 |
| Венесуэла | Лицензиянан |
| Вьетнам | Кытайдыы Тип 56 |
| Германия Демократ Республиката | MPi-K (AK-47), MPi-KS (AKС), MPi-KM (AKM), MPi-KMS-72 (AKMС), KK-MPi Mod.69 |
| Кытай | Тип 56, Тип 81 |
| Ирак | Tabuk, Tabuk (кылгас көрүҥэ) |
| Иран | KLS (AK-47), KLF (AKС), KLT (AKMС) |
| Индия | AK-47 уонна INSAS |
| Мадьаар Сирэ | AK-63D/E (AMM/AMMSz), AKM-63, AMD-65, AMD-65M, AMP, NGM 5.56 |
| Нигерия | OBJ-006 |
| Пакистан | Биистэр сирдэригэр төннөр инженериянан илиинэн уонна массыынанан оҥоруу |
| Польша | pmK/kbk AK (pmK - "pistolet maszynowy Kałasznikowa", kbk AK - "karabinek AK") (AK-47), kbkg wz. 1960, kbk AKM (AKM), kbk AKMS (AKMС), kbk wz. 1988 Tantal (7.62 мм kbk AKMS wz. 81 олохтонор), kbs wz. 1996 Beryl |
| Румыния | PM md. 63 (AKM), PM md. 65 (AKMС), PM md. 90 (AKMС), AIM эбэтэр AIMS диэн бүтүн аатынан экспортааhын |
| PA md. 86 (AK-74), AIMS-74 диэн аатынан экспортанар | |
| PM md. 90 кылгас уос (AK-104), PA md. 86 кылгас уос (AK-105) AIMR диэн аатынан экспортанар | |
| Сербия Урукку Югославия | M64 (AK-47 уhун уостаах), M64A (гранаатанан ытар) M64B (M64 w/ бүлгү тутуу луостаах), M66, M70, M70A, M70B1, M70AB2, Zastava M76, M77, M92, M21 |
| Финляндия | RK 62, RK 95 TP |
| Хоту Кэриэйэ | Тип 58A (Тип 3 AK-47), Тип 58B (бүлгү тутуу ыстаал луостаах), Тип 68A (AKM-47) Тип 68B (AKMС) |
| Эгипет | AK-47, Misr (AKM), Maadi |
Култуура эйгэтигэр
Тымныы сэрии устата, Сүбэ Унията уонна Кытай Дьон Республиката AK-47'ни уонна кини оҥоруутун технологияларын про-коммунист дойдуларга уонна бөлөхтөргө (холобур, Никарагуа Сандинистарыгар уонна Вьеткоҥҥа) көмө быhыытынан элбэх ахсааннаахтык экспортаабыттара. Ол түмүгүнэн, AK'ны 55 ил армиялара уонна элбэх сэрии бөлөхтөрө сэбилэниилэригэр ылыммыттара. Бу сэрии саадаҕа кэлбит сирдэригэр киэҥ тарҕаныытыттан ураты, култуура өттүнэн улахан дьайыыны оҥорбута. Араас дойдулар уонна бөлөхтөр дьаралыктара уонна бэлиэлэрэ буолбута, ол ахсааннарыгар киирэллэр Мозамбик, Зимбабуэ, Илин Тимор, Буркина Фасо (өрөбөлүүссүйэ кэмигэр), Хезболла уонна Иран Ислам Өрөбөлүүссүйэтин Харабылларын Корпуhа. Сорох Африка дойдуларыгар саҥа төрөөбүт уол оҕону "Калаш" ("Калашников" диэни кылгатыы) диэн ааттыыллар.
Арҕаа дойдулар култуураларыгар, бастатан туран Америка гиэнигэр, AK-47 өстөөх күүстэрин сэрии сэптэрин быhыытынан ойууланар. Бу Кэриэйэ уонна Вьетнам сэриилэригэр коммунистар, онтон ураты Афганистаҥҥа уонна Иракка Талибан уонна Аль-Каида террорист бөлөхтөрүн кыттааччылара Америка армиятын утары кыргыhыыларга AK-47'ни киэҥник туттубуттарыттан сылтаан тахсар. Ол курдук AK-47 Арҕаа дойдуларга анти-Американизм уонна стереотип өстөөх сэрии сэбэ репутациялаах. Холбоhуктаах Штаттар киинэлэригэр AK'нан бандьыыттар уонна террористар сэбилэнэллэр.
Видео оонньууларга
AK элбэх видео оонньууларга баар. Сүрүннээн 3D шутердарга. Сорох холобурдар:
- Operation Flashpoint
- Vietcong
- Men of Valor
- Max Payne 2: The Fall of Max Payne
- Counter-Strike
- Far Cry 2
- S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl
- S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky
- Call of Duty 4: Modern Warfare
- Fallout 3
- Grand Theft Auto: Liberty City Stories
- Grand Theft Auto: San Andreas
- Grand Theft Auto IV
- Hitman (бастакы үс чаастарыгар)
- The Saboteur
Калашников музея
Калашников Музея (өссө AK-47 музея диэн ааттанар) сэтинньи 4, 2004 Ижевскайга, Удмуртия Республикатыгар арыллыбыта.
