Kalcijum oksid
Kalcijum oksid (CaO, živi kreč, pečeni kreč) je bela, kaustična, alkalna kristalna materija na sobnoj temperaturi. Ovo hemijsko jedinjenje je u širokoj upotrebi.
| Kalcijum oksid | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| IUPAC ime |
| ||
| Drugi nazivi | Živi kreč, pečeni kreč, negašeni kreč | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 1305-78-8  | ||
| PubChem[1][2] | 14778 | ||
| ChemSpider[3] | 14095 | ||
| UNII | C7X2M0VVNH | ||
| UN broj | 1910 | ||
| RTECS registarski broj toksičnosti | EW3100000 | ||
| ATCvet code | QP53 | ||
| Jmol-3D slike | Slika 1 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | CaO | ||
| Molarna masa | 56.077 g/mol | ||
| Agregatno stanje | Beli do bledo žutog praha | ||
| Gustina | 3.35 g/cm3 | ||
| Tačka topljenja | 2572 °C (2845 K) | ||
| Tačka ključanja | 2850 °C (3123 K) | ||
| Rastvorljivost u vodi | reaguje | ||
| Rastvorljivost u kiselina | rastvoran je | ||
| Rastvorljivost u metanol | Nerastvoran je | ||
| pKa | 12.5 | ||
| Opasnost | |||
| Podaci o bezbednosti prilikom rukovanja (MSDS) | [1] | ||
| EU-indeks | Nije na listi | ||
| NFPA 704 |  0 3 2 | ||
| Tačka paljenja | Nije zapaljiv | ||
| Srodna jedinjenja | |||
| Drugi anjoni | Kalcijum sulfid Kalcijum hidroksid | ||
| Drugi katjoni | Berilijum oksid Magnezijum oksid Stroncijum oksid Barijum oksid | ||
| |||
| Infobox references | |||
Priprema
kalcijum oksid se obično formira termičkom dekompozicijom materijala kao što je krečnjak, koji sadrže kalcijum karbonat (CaCO3; mineral kalcita) u krečnjačkim pećima. To ostvaruje zagrevanjem materijala iznad 825 °C,[4] procesom kalcinacije ili pečenja kreča. Ovaj proces oslobađa molekul ugljen dioksida (CO2). Pečeni kreč nije stabilan, i pre hlađenju spontano reaguje sa CO2 iz vazduha. Nakon dovoljno vremena, on će se potpuno konvertovati nazad u kalcijum karbonat.
Upotreba
Živi kreč ima relativno malu cenu. On i njegov derivat (kalcijum hidroksid) su značajne hemikalije. Živi kreč proizvodi toplotnu energiju tokom formiranja hidrata:[5]
- CaO (s) + H2O (l)
Ca(OH)2 (aq) (ΔHr = −63.7 kJ/mol of CaO)
