ఎం. ఎం. కీరవాణి

కీరవాణి
జననం	కోడూరి మరకతమణి కీరవాణి (1961-07-04) 1961 జూలై 4 (వయసు 62)
ఇతర పేర్లు	ఎం. ఎం. కీరవాణి, మరకతమణిగా, ఎం. ఎం. క్రీమ్
వృత్తి	సంగీత దర్శకుడు, గాయకుడు, రచయిత
సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు	తెలుగు చలనచిత్ర సంగీతదర్శకుడు , గాయకుడు
జీవిత భాగస్వామి	శ్రీవల్లి
పిల్లలు	శ్రీ సింహాతో సహా ఇద్దరు కుమారులు
తల్లిదండ్రులు	శివ శక్తి దత్త (తండ్రి) భానుమతి (మ.2022 డిసెంబరు 14) (తల్లి)

కీరవాణి గా పేరు గాంచిన కోడూరి మరకతమణి కీరవాణి తెలుగు చలనచిత్ర సంగీత దర్శకుడు, గాయకుడు.^[1] తెలుగులో సినీ రంగంలో ఎం. ఎం. కీరవాణిగా, తమిళంలో మరకతమణిగా, హిందీలో ఎం. ఎం. క్రీమ్ గా ప్రసిద్ధుడు.^[2] తొలినాళ్లలో రాజమణి, చక్రవర్తి వంటి సంగీత దర్శకుల వద్ద సహాయకునిగా పనిచేసాడు. సినిమా నిర్మాణ సంస్థ ఉషా కిరణ్ మూవీస్ వారు 1989లో నిర్మించిన మనసు - మమత తెలుగు చిత్రం ద్వారా ఎం. ఎం. కీరవాణి తెరనామంతో సంగీత దర్శకునిగా వెండి తెరకు పరిచయమయ్యాడు. అప్పటినుండి తెలుగు, తమిళ, హిందీ భాషలలో నూరు వరకూ చిత్రాలకు సంగీతాన్ని అందించాడు. 1997లో వచ్చిన అన్నమయ్య చిత్రానికి గాను జాతీయస్థాయిలో ఉత్తమ సంగీతదర్శకునిగా పురస్కారాన్ని అందుకున్నాడు.

కీరవాణి సంగీతం సమకూర్చిన సినిమాలలో చెప్పుకోదగినవి సీతారామయ్యగారి మనవరాలు, క్షణ క్షణం, అల్లరి మొగుడు, మేజర్ చంద్రకాంత్, అల్లరి ప్రియుడు, అన్నమయ్య, శ్రీరామదాసు, నేనున్నాను, స్టూడెంట్ నంబర్ 1, ఛత్రపతి, సింహాద్రి, అనుకోకుండా ఒక రోజు, ఆపద్బాంధవుడు, శుభ సంకల్పం, పెళ్ళి సందడి, సుందరకాండ.

కీరవాణి కె.రాఘవేంద్రరావు దర్శకత్వం వహించిన 25 చిత్రాలకు పైగా సంగీత దర్శకత్వం వహించాడు.

గోల్డెన్‌ గ్లోబ్‌ అవార్డ్‌-2023 లో ఎస్.ఎస్. రాజమౌళి దర్శకత్వం వహించిన రౌద్రం రణం రుధిరం (2022) కి రెండు నామినేషన్లు దక్కాయి. ఉత్తమ ఆంగ్లేతర చిత్రం విభాగంలోనూ, ఎం. ఎం. కీరవాణి స్వరపరిచిన ‘నాటు నాటు...’ పాటకిగానూ ఒరిజినల్‌ సాంగ్‌ విభాగంలోనూ ఈ చిత్రం నామినేట్‌ అయ్యింది.^[3]

రౌద్రం రణం రుధిరం (2022) చిత్ర సంగీత దర్శకుడు కీరవాణి కి ‘నాటు నాటు’ పాటకు ఒరిజినల్ పాట విభాగంలో గోల్డెన్‌ గ్లోబ్‌ అవార్డ్‌-2023 లభించింది. ^[4][5]

2023 సంవత్సరం కు గాను కేంద్రం ప్రకటించిన పద్మ అవార్డుల్లో ఈ సంగీత దర్శకుడిని పద్మశ్రీ పురస్కారం వరించింది.^[6][7]

ఎం. ఎం. కీరవాణి సంగీతాన్ని సమకూర్చిన ‘నాటు నాటు’ పాట, 13 మార్చ్ 2023 న ఉత్తమ ఒరిజినల్ పాట గా ఆస్కార్ అవార్డు గెలుచుకుంది.^{[8] [9]}

69వ జాతీయ చలనచిత్ర అవార్డ్స్‌లో ఆర్ఆర్ఆర్ (2021) సినిమాకు ఉత్తమ నేపథ్య సంగీత దర్శకుడు విభాగంలో జాతీయ ఉత్తమ నుపథ్య సంగీత దర్శకుడుగా జాతీయ అవార్డుకు ఎంపికయ్యాడు.^[10]

వ్యక్తిగత జీవితం

కీరవాణి 1961 జూలై 4న జన్మించాడు. ఈయన తండ్రి శివశక్తి దత్తా. కీరవాణి భార్య శ్రీవల్లి. ఈ దంపతులకు ఇద్దరు అబ్బాయిలు. సినీ దర్శకుడు రాజమౌళికి ఈయన వరసకి అన్న అవుతాడు. రాజమౌళి తండ్రి విజయేంద్రప్రసాద్ కీరవాణి చిన్నాన్న.

సినిమాలు

ఈయన మొదటి సినిమా రామోజీ రావు నిర్మించిన మనసు మమత అనే చిత్రం. తర్వాత అదే సంస్థలో పీపుల్స్ ఎన్ కౌంటర్, అమ్మ, అశ్విని తదిరత చిత్రాలకు పనిచేశాడు. రాం గోపాల్ వర్మ దర్శకత్వంలో వచ్చిన క్షణక్షణం ఆయనకు మంచి బ్రేక్ నిచ్చింది. తర్వాత కె. రాఘవేంద్రరావుతో 27కి పైగా సినిమాలు చేశాడు. తర్వాత రాజమౌళి దర్శకుడిగా వచ్చిన అన్ని సినిమాలకు ఆయనే సంగీత దర్శకత్వం వహించాడు.

ఇతరాలు

• మాతృదేవోభవ
• ఎక్కువగా నాగార్జున నటించిన చిత్రాలకు సంగీత దర్శకత్వం వహించాడు.
• ఎస్.ఎస్.రాజమౌళి దర్శకత్వం వహించిన అన్ని చిత్రాలకూ సంగీతం సమకూర్చాడు.
• ఎస్.రాజేశ్వరరావు, కె.వి.మహదేవన్ వంటి ఉద్ధండుల నిష్క్రమణానంతరం నేటి తరం తెలుగు సంగీత దర్శకులలో సంగీత ప్రధాన చిత్రాలకు సంగీతం సమకూర్చగల ఒకే ఒకనిగా పేరొందాడు.
• వ్యాపారాత్మక సినిమాల్లోనూ సంగీత విలువలతో రాగాలు కట్టి మెప్పించగల దిట్ట (ఉదా: నేనున్నాను చిత్రంలోని ఏ శ్వాసలో చేరితే పాట).
• గాయకునిగానూ పలు తెలుగు, హిందీ చిత్రాల్లో తన గొంతు వినిపించాడు.
• కీరవాణి స్వరపరచి ఆలపించిన రాలిపోయే పువ్వా నీకు రాగాలెందుకే (మాతృదేవోభవ) పాటకుగాను గీత రచయిత వేటూరి సుందరరామమూర్తి జాతీయ స్థాయిలో ఉత్తమ సినీ గీతం అవార్డునందుకున్నారు.
• తెలుగు సినీ దర్శకుడు ఎస్.ఎస్.రాజమౌళికి కీరవాణి అన్నయ్య వరుస.
• సంగీత దర్శకురాలు ఎం.ఎం.శ్రీలేఖ కీరవాణికి చెల్లెలు వరుస (బాబాయ్ కూతురు).
• ఐతే, ఆంధ్రుడు, బాస్ చిత్రాలకు సంగీతాన్నందించిన వర్ధమాన సంగీత దర్శకుడు కల్యాణి మాలిక్ కీరవాణికి స్వయానా తమ్ముడు.
• కీరవాణి తండ్రి శివ శక్తి దత్త. ఈయన అర్ధాంగి, చంద్రహాస్ అనే రెండు తెలుగు సినిమాలకు దర్శకత్వం వహించారు.

కీరవాణి సంగీత దర్శకత్వం వహించిన సినిమాలు

కీరవాణి స్వరపరచిన కొన్ని విజయవంతమైన గీతాలు

అవార్డులు

అకాడమీ అవార్డ్స్ :

• 2023 – ఉత్తమ ఒరిజినల్ పాట - నాటు నాటు (ఆర్.ఆర్.ఆర్)

జాతీయ చలన చిత్ర అవార్డులు :

• 1997 - National Film Award for Best Music Direction for Annamayya

దక్షిణాది ఫిల్మ్‌ఫేర్ పురస్కారాలు :

• 1993 - Filmfare Best Music Director Award (Telugu) for Allari Priyudu
• 1995 - Filmfare Best Music Director Award (Telugu) for Subha Sankalpam
• 1996 - Filmfare Best Music Director Award (Telugu) for Pelli Sandadi
• 2009 - Filmfare Best Music Director Award (Telugu) for Magadheera
• 2017 - ఫిల్మ్‌ఫేర్ ఉత్తమ గేయరచయిత – తెలుగు - బాహుబలి

నంది అవార్డులు:

• నంది పురస్కారం - 2012 నంది పురస్కారాలు: ఉత్తమ సంగీత దర్శకుడు (ఈగ)^{[11][12][13][14]}
• 2010 - Nandi Award for Best Male Playback Singer for Maryada Ramanna
• 2009 - Nandi Award for Best Music Director for Vengamamba
• 2005 - Nandi Award for Best Music Director for Chatrapathi
• 2002 - Nandi Award for Best Music Director for Okato Number Kurraadu
• 2001 - Nandi Award for Best Male Playback Singer for Student No. 1
• 1995 - Nandi Award for Best Music Director for Pelli Sandhadi
• 1993 - Nandi Award for Best Music Director for Allari Priyudu
• 1992 - Nandi Award for Best Music Director for Rajeswari Kalyanam

Tamil Nadu State Film Awards:

• 1991 - Tamil Nadu State Film Award for Best Music Director for Azhagan

Other awards:

• 2003 - Santosham Best Music Director Award for Gangotri

సైమా అవార్డులు:

• ఉత్తమ సంగీత దర్శకుడు (బాహుబలి)

సన్మానం

ఆస్కార్‌ పురస్కారాన్ని గెలుచుకున్నఅనంతరం కీరవాణి, చంద్రబోస్‌లను 2023 ఏప్రిల్ 09న హైదరాబాద్‌లోని శిల్పా కళావేదికలో తెలుగు నిర్మాతల మండలి, ఫిల్మ్‌ ఛాంబర్‌ ఆఫ్‌ కామర్స్‌, తెలంగాణ ప్రభుత్వం తరపున రాష్ట్ర మంత్రులు తలసాని శ్రీనివాస్ యాదవ్, వి. శ్రీనివాస్ గౌడ్, ఎఫ్‌డీసీ ఛైర్మన్‌ అనిల్ కుర్మాచలం సన్మానించారు.^[15][16]

మూలాలు

యితర లింకులు