Давлати Фаластин

Давлати Фаластин
	Давлати Фаластин
	ар. دولة فلسطين‎
Парчам[d]	Coat of arms[d]
Таърихи таъсис	15 ноябр 1988
Номи расмӣ	ар. دولة فلسطين‎
Номи кӯтоҳ	Παλαιστίνη, Palestine, 🇵🇸, Palestina ва فلسطين
Умед ба зиндагӣ	73,473 сол
Аҳолӣ	Palestinian, palesztin, palestinieni, palestinian, palestiniană, ফিলিস্তিনীয়, palestinese, palestinesi, palestín, palestina, فلسطيني, فلسطينية, فلسطينيون, فلسطينيات, παλαιστίνιος, παλαιστίνια, παλαιστίνιοι, παλαιστίνιες, палестинец, палестинка, палестинцы, Palestinien, Palestinienne, فيليسطيني, فيليسطينية, فيليسطينيين ва فيليسطينيات
Бунёнгузор	Palestine Liberation Organization[d]
Забони расмӣ	арабӣ
Гимн	Fida'i[d] ва Mawtini[d]
Қитъа	Осиё
Кишвар	Давлати Фаластин;
Пойтахт	Уршалим ва Рамаллоҳ
Минтақаи замонӣ	UTC+02:00 ва UTC+03:00
Мавқеият	Фаластин
Фармонраво	president of the State of Palestine[d]
Сарвари давлат	Mahmoud Abbas[d]
Вазифаи сардори ҳукумат	Prime Minister of the State of Palestine[d]
Сарвари ҳукумат	Mohammad Shtayyeh[d]
Executive body	Palestinian National Authority[d]
Маҷлис	Palestinian Legislative Council[d]
Аъзои олии судӣ	Palestinian Supreme Judicial Council[d]
Бонки марказӣ	Palestine Monetary Authority[d]
Робитаҳои дипломатӣ	Бразилия, Арабистони Саудӣ, Миср, Алҷазоир, Албания, Дания, Исландия, Holy See[d], Индонезия, Малайзия, Покистон, Ироқ, Мексика, Руминия, Африқои Ҷанубӣ, Туркия, Иттиҳодияи Аврупо, Венесуэла, Тайван, Имороти Муттаҳидаи Арабӣ, Ветнам, Иёлоти Муттаҳидаи Амрико, Сербия, Русия, Эрон, ҶХЧ, Ҳиндустон, Куриёи Шимолӣ, Банглодеш, Ҳондурас ва Маҷористон
Аз аъзои	Arab League[d], Созмони Ҳамкории Исломӣ, Arab Bank for Economic Development in Africa[d], Arab Fund for Economic and Social Development[d], Arab Monetary Fund[d], Интерпол, ЮНЕСКО, International Civil Defence Organisation[d], ОЗХО[d], International Civil Defence Organisation[d] ва World Customs Organization[d]
Шумораи аҳолӣ	▲5 227 193 тан (2021);
Зербахш	Deir al-Balah Governorate[d], Jericho Governorate[d], Gaza Governorate[d], Salfit Governorate[d], Quds Governorate[d], Khan Yunis Governorate[d], Tubas Governorate[d], Jenin Governorate[d], Hebron Governorate[d], Bethlehem Governorate[d], North Gaza Governorate[d], муҳофазаи Ромуллоҳ ва ал-Бира[d], Tulkarm Governorate[d], Qalqilya Governorate[d], Rafah Governorate[d], Nablus Governorate[d], Навори Ғазза ва West Bank[d]
Пули миллӣ	Динори Иордания, Шеқели нави Исроил ва Фунти Миср
ММД-и номиналӣ	18 109 000 000 $ ва 19 111 900 000 $
Human Development Index	0,715
Inequality-adjusted Human Development Index	0,584
Макони шаклгирӣ	Алҷазира
Дорои	The Palestinian Museum[d]
Ҳаммарз бо	Исроил, Миср ва Иордания
Foundational text	Palestinian Declaration of Independence[d]
Тарафи рондани автомашина	тарафи рост[d]
Ба ҷои	Palestinian National Authority[d]
Забони мавриди корбурд	Samaritan Hebrew[d], South Levantine Arabic[d], Modern Standard Arabic[d], Bedawi Arabic[d] ва Samaritan Aramaic[d]
Масоҳат	6 020 км²;
Хештеги	Palestine ва FreePalestine
Интернет-домени дараҷаи олӣ	.ps
Ҷуғрофиё	geography of the State of Palestine[d]
Economy of topic	economy of the State of Palestine[d]
Demographics of topic	demographics of the State of Palestine[d]
Official observer status in organisation	Ассамблеяи Генералии Созмони Милали Муттаҳид ва World Intellectual Property Organization[d]
Number of out-of-school children	192 766
VAT rate	16 фоиз
Total fertility rate	4,176
Literacy rate	97,2 фоиз
Democracy Index	3,94
Happy Planet Index score	50,3
Рамзи давлатии телефон	+970
Trunk prefix	0
Maritime identification digits	443
Гурӯҳ барои одамони дар инҷо дафншуда	Q108696300?
	Парвандаҳо дар Викианбор

Давлати Фаластин (ар. دولة فلسطين‎, англ. State of Palestine)^[34] — аслан давлати мустақили қисман эътирофшуда дар Ховари Миёна, ки дар арафаи таъсисёбист. Истиқлоли Давлати Фаластин дар охири моҳи июли соли 2019 аз ҷониби 138 аз 193 кишвари узви СММ эътироф гардидааст^[35].

Таърих

Таъсиси давлати Фаластин тибқи қарорҳои СММ дар қаламрави соҳили ғарбии дарёи Урдун (ё қисмате аз он, аз ҷумла дар қаламрави Уршалими Шарқӣ) ва сектори Ғазза пешбинӣ шудааст. Вобаста аз андешаи давлатдории Фаластин, инчунин таърифҳои гуногуни он ҳамчун қаламрав барои эҷоди он пешниҳодҳои гуногун мавҷуданд.

Эълони Давлати Фаластин 15 ноябри соли 1988 дар Алҷазоир дар иҷлосияи Шӯрои Миллии Фаластин, ниҳоди олии машваратии Созмони озодибахши Фаластин (СОФ) баргузор шуд — 253 овози тарафдор, 46 муқобили он ва 10 нафар бетараф аз овоздиҳӣ. Ҳамзамон, СОФ-и Фаластин ягон қаламраверо, ки ба он даъво кардааст, назорат намекард.

Соли 1994 дар натиҷаи Созишномаи Осло байни Исроил ва Фаластин аз 13 сентябри соли 1993, Мақомоти Миллии Фаластин (ММФ) таъсис дода шуданд. Масъалаи ташкили давлати ояндаро Созишномаҳо пешбинӣ накардаанд; дар айни замон," ҳарду ҷониб уҳдадории мушаххас гирифтанд, ки барои тағир додани мақоми соҳили ғарбии Урдун ва сектори Ғазза ягон чораи яктарафа намебинанд"^[36].

Дар асл, давлати Фаластин ҳанӯз эҷод нашудааст ва соҳибихтиёрии воқеӣ надорад. Сохторҳои давлатӣ танҳо қисман ташаккул ёфтаанд. Пойтахти муваққатии Рамаллоҳ президент, ҳукумат ва парлумонро дорад. Аммо, давлат артиш надорад, гарчанде ки полис вуҷуд дорад ва ҳамзамон созмонҳои ниманизомӣ фаъоланд. Асъори худӣ вуҷуд надорад, шеқели исроилӣ ва доллари ИМА ҳамчун воҳиди пулӣ истифода мешаванд. Дар Фаластин фурудгоҳи байналмилалии фаъолияткунанда вуҷуд надорад, аз ин рӯ давлатмардони аршади Фаластин аз фурудгоҳи Аммон пойтахти Урдун барои парвоз ба кишварҳои ҷаҳон истифода мекунанд.

Бештари ғарби дарёи Урбун аз ҷониби артиши Исроил ва Уршалими шарқӣ (ва шаҳр дар маҷмӯъ), низ зери назорати Исроил қарор доранд. Исроил инчунин амалан тамоми марзҳои қаламравҳои Фаластинро, ба истиснои марзи Сектори Ғазза бо Миср, назорат мекунад^[37], аммо дар айни замон , иртиботи баҳрии Навори Ғаззаро бо ҷаҳони беруна пешгирӣ мекунад Ҳудудҳои Фаластин, сарфи назар аз мавҷудияти назорати қисман фаластиниён аз болои онҳо, то ҳол аз ҷониби СММ ҳамчун ишғоли Исроил ҳисобида мешаванд. Намояндагони Фаластин Фаластинро "кишваре дар зери ишғоли Исроил" меноманд^[38]. Сектори Ғазза ва Соҳили ғарби д. Урдун ду эксклаве мебошанд, ки бо қаламрави Исроил ҷудо шудаанд, ки аввал зери назорати тарафдорони Ҳамос, ки дар якчанд кишвар ҳамчун як созмони террористӣ эътироф шудаанства дуввум аз ҷониби ҷонибдорони Фатҳ, созмоне, ки пуштибони Фаластинро ташкил медиҳанд, идора мешавад. Пас аз муноқишаи тӯлонӣ ва кӯшиши ҳалли масъала, 2 июли соли 2014, Ҳамос ва Фатҳ бо иштироки панҷ вазири масеҳӣ ҳукумати ваҳдати миллиро ташкил карданд, ки онро президент Аббос савганд ёд кард^[39]^[40]. Ин ҳукумат то аввали соли 2019 вуҷуд дошт ва бинобар ихтилофи ҳалношудаи Фатҳ ва Ҳамос, дар натиҷаи он ҳукумат назорати Сектори Ғаззаро соҳиб нашуд.^[41].

29 ноябри соли 2012, пас аз натиҷаи овоздиҳӣ дар Ассамблеяи Генералии СММ (138 овоз ба тарафдорӣ, 9 мухолиф, 41 кишвар бетараф монданд) «ба Фаластин мақоми давлати нозир дар Созмони Милали Муттаҳидро дод, ки узви он нест, бидуни зарар ба ҳуқуқҳои бадастомада, имтиёзҳо ва нақши Ташкилоти Озодкунии Фаластин дар Созмони Милали Муттаҳид ба ҳайси намояндаи халқи Фаластин тибқи қарорҳо ва амалияи дахлдор» ^[42]^[43]^[44].

5 январи соли 2013 фармони Президенти СОФ Маҳмуд Аббос содир шуд, ки минбаъд ба ҷои номи "Мақомоти Миллии Фаластин" танҳо номи "Давлати Фаластин" барои мақсадҳои расмӣ истифода шавад^[45]. Аз моҳи январи соли 2019, як қатор кишварҳо, аз ҷумла: Исроил, Испания, Норвегия, ИМА, Шветсия ва баъзе дигар, ин қарорро эътироф накарданд^[46]^[47].

Дар кишварҳое, ки давлати Фаластинро аллакай эътироф кардаанд, намояндагиҳои дипломатии Фаластин дар зери ниқоби сафоратхонаҳо бо номи Давлати Фаластин фаъолият мекунанд.

Ҷуғрофия

Иқтисодёт

Аҳолӣ

Фарҳанг ва маориф

Ин мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед.
Дар сурати имкон ин ёддошт бояд дақиқтар ҷойгузин шавад.

Эзоҳ

[34]

[35]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

Search