การประชุมเลือกสันตะปาปา

บทความนี้อ้างอิงคริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา

การประชุมเลือกสันตะปาปา^[1] (อังกฤษ: Papal conclave) คือการประชุมโดยคณะพระคาร์ดินัล (College of Cardinals) เพื่อเลือกตั้งมุขนายกแห่งคริสตจักรกรุงโรม (Bishop of the Church of Rome) ซึ่งเป็นพระสันตะปาปาองค์ใหม่หลังจากที่ตำแหน่งว่างลง พระสันตะปาปาถือกันว่าเป็นผู้สืบตำแหน่งมาจากนักบุญเปโตร ซึ่งชาวคาทอลิกเชื่อว่าเป็นพระสันตะปาปาองค์แรก และเป็นตำแหน่งที่ถือกันว่าเป็นประมุขของคริสตจักรโรมันคาทอลิกบนโลกมนุษย์^[2] การเลือกตั้งนี้ถือว่าเก่าแก่ที่สุดที่ดำเนินการต่อเนื่องกันมาในการเลือกตั้งประมุขของคริสตจักร^[3]

การเลือกตั้งหลายครั้งในอดีตมักมีการเมืองเข้ามาแซกแทรงจนทำให้บางครั้งตำแหน่งพระสันตะปาปาว่างลงเป็นระยะเวลาครั้งละนาน ๆ โดยเฉพาะในช่วงว่างระหว่างสมณสมัยตั้งแต่ปี ค.ศ. 1268 - 1271 ที่มีผลทำให้มีต้องมีการเรียกประชุมสังคายนาวาติกันครั้งที่2ในปี ค.ศ. 1274 ที่ผลของการประชุมออกมาว่าพระคาร์ดินัลผู้มีสิทธิเลือกตั้งพระสันตะปาปาต้องถูกกักตัว “ขังกุญแจ” ไว้ตามลำพัง “cum clave” (ภาษาละติน แปลว่า “ด้วยกุญแจ”) และจะไม่ได้รับการปล่อยให้ออกมาจนกว่าจะได้พระสันตะปาปาพระองค์ใหม่ ในปัจจุบันการประชุมเลือกตั้งพระสันตะปาปากระทำกันในโบสถ์น้อยซิสทีนภายในพระราชวังพระสันตะปาปามาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1492^[4]

ในระยะสองสามร้อยปีแรกของคริสต์ศาสนามุขนายกแห่งโรมก็เช่นเดียวกับมุขนายกประจำมุขมณฑลอื่น ๆ ที่ได้รับเลือกโดยเอกฉันท์โดยนักบวชและประชาชนของมุขมณฑล ในกรณีนี้ก็คือกรุงโรม^[5] ในปี ค.ศ. 1059 จึงได้มีการระบุคุณสมบัติของคณะพระคาร์ดินัลให้เป็นกลุ่มผู้มีสิทธิเลือกตั้งแต่เพียงกลุ่มเดียว^[6] ตั้งแต่นั้นมาก็ได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงรายละเอียดเกี่ยวกับกฎการเลือกตั้งกันเรื่อยมา ในปี ค.ศ. 1970 สมเด็จพระสันตะปาปาปอลที่ 6 ก็ทรงจำกัดอายุคาร์ดินัลว่าต้องเป็นผู้มีอายุน้อยกว่า 80 ปีจึงมีสิทธิเข้าร่วมการเลือกตั้งได้

พระสันตะปาปาทรงมีสิทธิในการเปลี่ยนแปลงรายละเอียดและกฎต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการเลือกตั้งของผู้ที่จะมาเป็นพระสันตะปาปาสืบต่อจากพระองค์ได้โดยการออกสมณธรรมนูญ (apostolic constitution); กฎการเลือกตั้งปัจจุบันวางรากฐานไว้โดยสมเด็จพระสันตะปาปายอห์น ปอลที่ 2 ในสมณธรรมนูญชื่อ “Universi Dominici Gregis” (“the Lord's whole flock” หรือ “ธรรมนูญผู้นำกลุ่มสาวก”)^[7] และต่อมาสมเด็จพระสันตะปาปาเบเนดิกต์ที่ 16 ทรงออกบทแก้ไข “Umotu proprio” (“on his own impulse” หรือ “ธรรมนูญแรงดลใจ”) เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน ค.ศ. 2007.^[8][9] ให้พระสันตะปาปาพระองค์ใหม่ต้องได้รับคะแนนเสียงสองในสามจากคณะคาร์ดินัลจึงจะได้รับเลือกให้เป็นพระสันตะปาปาได้