จังหวัดเกาะกง
เกาะกง (เขมร: កោះកុង) เดิมไทยเรียก ปัจจันตคิรีเขตร[2] บ้างสะกดว่า ปัตจันตคีรีเขตร์ หรือ ประจันต์คิรีเขตต์[3] เป็นจังหวัดหนึ่งที่มีพื้นที่ติดชายฝั่งทะเลของประเทศกัมพูชา ตั้งอยู่บริเวณภาคตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศ ทิศเหนือติดกับจังหวัดโพธิสัตว์ ทิศตะวันออกติดกับจังหวัดกำปงสปือ ทิศตะวันออกเฉียงใต้ติดกับจังหวัดพระสีหนุ ทิศตะวันตกติดกับจังหวัดตราดของประเทศไทย และทิศใต้ติดกับอ่าวไทย
จังหวัดเกาะกง ខេត្តកោះកុង | |
|---|---|
 เรือประมงในอ่าวไทย | |
 แผนที่ของจังหวัดเกาะกง | |
| พิกัด: 11°23′57″N 103°29′41″E / 11.39917°N 103.49472°E | |
| ประเทศ |  กัมพูชา |
| เมืองหลัก | เขมรภูมินทร์ |
| การปกครอง | |
| • ผู้ว่าราชการ | มิถุนา ภู่ทอง |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 11,160 ตร.กม. (4,310 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (พ.ศ. 2551)[1] | |
| • ทั้งหมด | 139,722 คน |
| • ความหนาแน่น | 13 คน/ตร.กม. (32 คน/ตร.ไมล์) |
| เขตเวลา | UTC+07 |
| รหัสโทรศัพท์ | +855 |
| รหัส ISO 3166 | KH-9 |
| อำเภอ | 8 |
| ตำบล | 33 |
| หมู่บ้าน | 133 |
จังหวัดเกาะกงมีเมืองหลักคือเมืองเขมรภูมินทร์[4] ซึ่งได้พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุได้พระราชทานนาม[5] แต่ไม่เป็นที่นิยมเรียก ทั้งนี้ประชาชนส่วนใหญ่นิยมเรียกเมืองหลักนี้ว่า "กรุง (เมือง) เกาะกง"[6] (ក្រុងកោះកុង)
ประวัติ
ชาวเกาะกงทั้งที่มีเชื้อสายเขมรและไทยเรียกเมืองหลักนี้ว่า เกาะกง ซึ่งทั้งคำว่าเกาะและกงมีความหมายตรงตัวว่า "เกาะ" ต่อมาเมื่อช่วงที่เกาะกงอยู่ภายใต้อิทธิพลของกรุงสยาม รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานนามเมืองแห่งนี้ว่า ปัจจันตคิรีเขตร[2] ซึ่งมีความหมายว่า "ปลายเขตแดนที่ภูเขา" และตั้งนามเมืองให้คล้องกับเมืองประจวบคีรีขันธ์ (เดิมชื่อ บางนางรมย์) ซึ่งเมืองทั้งสองตั้งอยู่ในแนวรุ้งเดียวกัน[7] ดังปรากฏไว้ความว่า[8]
"...ขุนสารประเสริฐรับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯ สั่งว่า เมืองบางนางรมย์นั้นโปรดเกล้าฯ ให้เรียกเมืองประจวบคีรีขันธ์ กับที่เกาะกงนั้น โปรดเกล้าฯ ให้เรียกว่า เมืองปัจจันตคิรีเขตร ให้กรมวัง หมายไปยังกรมพระกลาโหม กรมท่า กรมพระศุภรัต สัสดีซ้ายขวา ให้เรียกชื่อเมืองทั้ง ๒ ให้ถูกตามแบบรับสั่ง"
แต่เดิมที่ทำการเมืองเกาะกงตั้งอยู่ที่เกาะเสก็ดและขึ้นต่อจังหวัดกำปอต ต่อมาในปี พ.ศ. 2502 ได้มีการสร้างที่ทำการเมืองใหม่ที่เสาธงแล้วเสร็จ จึงได้แยกเกาะกงออกมาตั้งเป็นจังหวัดใหม่[6]
การแบ่งเขตการปกครอง
จังหวัดเกาะกงแบ่งเป็น 7 อำเภอ (สฺรุก) 33 ตำบล และ 131 หมู่บ้าน เกาะกงถือเป็นจังหวัดขนาดเล็กที่มีประชากรอาศัยอยู่ 23,168 หลังคาเรือน และมีประชากรจำนวนทั้งสิ้น 132,106 คน
| รหัสเมือง | ชื่อเมือง (ภาษาเขมร) | เขียนด้วยอักษรไทย | เขียนด้วยอักษรโรมัน | ชื่อภาษาไทย |
|---|---|---|---|---|
| 0901 | បទុមសាគរ | ปทุมสาคร | Botum Sakor | |
| 0902 | គីរីសាគរ | คีรีสาคร | Kiri Sakor | |
| 0903 | កោះកុង | เกาะกง | Kaoh Kong | |
| 0904 | ស្មាច់មានជ័យ | เขมรภูมินทร์ (ชื่อเดิม สมัจเมียนเจ็ย (สมฺจมานชัย)) | Khemarat Phoumin (Smach Mean Chey) | เสาธง |
| 0905 | មណ្ឌលសីម៉ា | มณฑลสีมา | Mondol Seima | ปากคลอง |
| 0906 | ស្រែអំបិល | แซฺรอ็อมบิล (แสฺรอํบิล) | Srae Ambel | นาเกลือ[9] |
| 0907 | ថ្មបាំង | ทมอบัง (ถฺมบำงฺ) | Thmar Bang | หินบัง[10] |
ประชากร
จังหวัดเกาะกงมีประชากรทั้งหมดประมาณ 132,106 คน (สถิติปี พ.ศ. 2541) ความหนาแน่นของประชากร 11.8 คนต่อตารางกิโลเมตร โดยประชากรส่วนใหญ่]ร้อยละ 75 เป็นชาวเขมร ที่เหลือร้อยละ 25 เป็นชาวไทยเกาะกง สำหรับเมืองหลักที่มีชาวเกาะกงอาศัยอยู่ถึงร้อยละ 22 ของประชากรทั้งหมดคือ สมัคเมียนเจย ส่วนประชากรอีกร้อยละ 75 ไม่ใช่ชาวพื้นเมืองเกาะกง แต่ย้ายมาจากจังหวัดอื่น ๆ ของกัมพูชา ส่วนใหญ่จะเข้ามาหางานที่ดีกว่าทำที่บริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา
คนเชื้อสายไทยในเกาะกงส่วนใหญ่จะอาศัยอยู่ตามหมู่บ้านต่าง ๆ ตามคลองและลุ่มแม่น้ำ เช่น ลุ่มแม่น้ำเกาะปอ, แม่น้ำครางครืน, แม่น้ำตาไต, แม่น้ำบางกระสอบ, แม่น้ำตะปังรุง, แม่น้ำคลองพิพาท, อ่าวเกาะกะปิ, คลองแพรกกษัตริย์, อ่าวยายแสน, อ่าวพลีมาศ, อาหนี และอาจเลยไปถึงนาเกลือ[11]
ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมง นอกจากนี้คือธุรกิจท่องเที่ยว รวมทั้งนิคมอุตสาหกรรมอีกจำนวนมากที่ตั้งอยู่ในเกาะกงซึ่งมีสวัสดิการที่ดีและมีความมั่นคงทางอาชีพสูง[12]