ชนเบอร์เบอร์
ชนเบอร์เบอร์ (อังกฤษ: Berber people) เป็นกลุ่มชาติพันธ์ของแอฟริกาเหนือทางตะวันตกของลุ่มแม่น้ำไนล์ ผู้ที่ตั้งถิ่นฐานกระจัดกระจายอยู่ในบริเวณตั้งแต่มหาสมุทรแอตแลนติกไปจนถึงโอเอซิสซิวา (Siwa oasis) ในอียิปต์ และจากบริเวณเมดิเตอร์เรเนียนไปจนถึงแม่น้ำไนเจอร์ ในประวัติศาสตร์ชนเบอร์เบอร์พูดภาษากลุ่มเบอร์เบอร์ซึ่งเป็นสาขาหนึ่งของตระกูลภาษาแอโฟรเอชีแอติก ในปัจจุบันชนเบอร์เบอร์บางกลุ่มพูดภาษาอาหรับ ชนเบอร์เบอร์ที่พูดภาษากลุ่มเบอร์เบอร์ในบริเวณที่ว่านี้มีด้วยกันราว 30 ถึง 40 ล้านคนที่ส่วนใหญ่ตั้งถิ่นฐานหนาแน่นอยู่ในบริเวณแอลจีเรียและโมร็อกโก และเบาบางลงไปทางตะวันออกไปทางมาเกรบ (Maghreb) และเลยไปจากนั้น
Imaziɣen, ⵉⵎⴰⵣⵉⵖⵏ, ⵎⵣⵗⵏ | |
|---|---|
 ธงชาติพันธุ์เบอร์เบอร์ | |
| ประชากรทั้งหมด | |
| 20–30 ล้าน[1][2][3] – 50 ล้านคน[4] | |
| ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ | |
| โมร็อกโก | ตั้งแต่ ≈ 10 ล้าน[2] ถึง ≈ 12 ล้าน[5][6][7] |
| แอลจีเรีย | จาก 9[2] ถึง ≈ 13 ล้าน[7][8] |
| ลิเบีย | ~3,850,000[4] |
| ตูนิเซีย | 110,000[9] ถึง ≈ 389,652[4] |
| ฝรั่งเศส | มากกว่า 2 ล้าน[10] |
| มอริเตเนีย | 2,883,000 (2,768,000[11] & 115,000[12]) |
| ไนเจอร์ | 1,620,000[13] |
| มาลี | 850,000[14] |
| เบลเยียม | 500,000 (รวมลูกหลาน)[15] |
| เนเธอร์แลนด์ | 367,455 (รวมลูกหลาน)[ต้องการอ้างอิง] |
| บูร์กินาฟาโซ | 50,000[16] |
| อียิปต์ | 34,000[17] or 1,826,580[4] |
| แคนาดา | 37,060 (รวมลูกครึ่ง)[18] |
| อิสราเอล | 3,500[19] |
| สหรัฐ | 1,327[20] |
| ภาษา | |
| ภาษาเบอร์เบอร์ (ทามาไซต์) มักเขียนกับอักษรทิฟินาค, Berber Latin alphabet; Maghrebi Arabic dialects (among Arabized Berbers) | |
| ศาสนา | |
| ส่วนใหญ่นับถืออิสลามนิกายซุนนี. ส่วนน้อยนับถือนิกายอื่น (ชีอะฮ์, อิบาดี), ศาสนาคริสต์ (โปรเตสแตนต์),[21][22] ศาสนายูดาย และความเชื่อดั้งเดิม | |
| กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง | |
| กลุ่นแอโฟรเอชีแอติก[23][24][25][26][27][28][29] | |
ชนเบอร์เบอร์เรียกตนเองด้วยชื่อต่าง ๆ ที่รวมทั้ง “Imazighen” (เอกพจน์ “Amazigh”) ที่อาจจะแปลว่า “ชนอิสระ” ตามความเห็นของนักการทูตและนักประพันธ์ชาวอาหรับเลโอ อาฟริคานัส “Amazigh” แปลว่า “คนอิสระ” แต่ความเห็นนี้ก็ยังเป็นที่โต้แย้งกันเพราะไม่มีรากของความหมายของ “M-Z-Gh” ที่แปลว่า “อิสระ” ในภาษากลุ่มเบอร์เบอร์สมัยใหม่ นอกจากนั้นก็ยังมีคำภาษา Tuareg “amajegh” ที่แปลว่า “ศักดิ์ศรี” (noble)[30][31] คำเรียกนี้ใช้กันทั่วไปในโมร็อกโก แต่ในบริเวณอื่นในท้องถิ่นก็มีคำอื่นที่เฉพาะเจาะจงลงไปอีกเช่น “Kabyle” หรือ “Chaoui” ที่มักจะใช้กันมากกว่า[32] ในประวัติศาสตร์ชนเบอร์เบอร์ก็รู้จักกันในชื่อต่างๆ เช่นในลิเบียโบราณโดยชาวกรีกโบราณ[33] ว่า “นูมิเดียน” และ “มอเนเทเนีย” โดยโรมัน และ “มัวร์” โดยชายยุโรปในยุคกลาง ภาษาอังกฤษสมัยปัจจุบันอาจจะแผลงมาจากภาษาอิตาลีหรืออาหรับแต่รากที่ลึกไปกว่านั้นไม่เป็นที่ทราบ
ชาวเบอร์เบอร์ที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันก็ได้แก่นักประพันธ์ชาวโรมันอพูเลียส (Apuleius), จักรพรรดิโรมันเซ็พติมิอัส เซเวอรัส และ นักบุญออกัสตินแห่งฮิปโป[34] ชาวเบอร์เบอร์ที่มีชื่อเสียงในปัจจุบันคือดารานักฟุตบอลซีเนอดีน ซีดาน