ชิจิด

ในปี ค.ศ. 254 ขุนนางที่ได้รับการแต่งตั้งจากวุยก๊กให้รักษาอำเภอเต๊กโตเสีย (狄道 ตี๋เต้า; อยู่บริเวณอำเภอหลินเถา มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) แปรพักตร์เข้าด้วยจ๊กก๊ก จากนั้นทัพจ๊กก๊กภายใต้การบัญชาของเกียงอุยก็ล่วงเข้าอาณาเขตของวุยก๊กโดยไม่ถูกรบต้านจนกระทั่งมาถึงอำเภอซงบู๋ก๋วน (襄武縣 เซียงอู่เซี่ยน; อยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของอำเภอหล่งซี มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) ที่นั่นชิจิดจัดแนวป้องกันในพื้นที่เพื่อต้านการบุกของจ๊กก๊ก ระหว่างก่ารรบที่ตามมมา เตียวหงีขุนพลผู้นำกองหน้าของทัพจ๊กก๊กถูกสังหารในที่สุด แม้ว่าทหารวุยก๊กที่ถูกเตียวหงีสังหารหรือทำให้บาดเจ็บก็มีจำนวนมาก^[1] ตัวชิจิดเองก็ถูกสังหารโดยเกึยงอุย ทัพวุยก๊กที่เหลือถอยหนีไป จากนั้นทัพจ๊กก๊กที่ได้ชัยชนะเข้ายึดสามอำเภอคือ เต๊กโตเสีย, เหอกวาน (河關; ในบริเวณใกล้เคียงกับนครติ้งซี มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) และหลิมเอีย (臨洮 หลินเถา) และกวาดต้อนราษฎรผู้อาศัยในสามอำเภอให้ย้ายมาอยู่ภายในอาณาเขตของจ๊กก๊ก^[2][3]

ชิจิดปรากฏเป็นตัวละครในนิยายอิงประวัติศาสตร์เรื่องสามก๊กในศตวรรษที่ 14 ซึ่งเล่าเรื่องเหตุการณ์ก่อนและระหว่างยุคสามก๊ก ในตอนที่ 109^[a] ชิจิดอาสานำกองหน้าของทัพวุยก๊กในการรบกับเกียงอุยในยุทธการ สองทัพเผชิญหน้ากันที่หมู่บ้านตองเต๋ง (董亭 ต่งถิง) ทั้งสองฝ่ายต่างจัดกระบวนทัพประจันกัน ชิจิดพุ่งออกมาจากกระบวนทัพของวุยก๊กและเข้ารบตัวต่อตัวกับเลียวฮัวขุนพลจ๊กก๊ก จากนั้นไม่นานเลียวฮัวแสร้งทำแพ้ถอยหนี เตียวเอ๊กเข้ารบตัวต่อตัวกับชิจิดต่อแต่ก็ถอยหนีเช่นกันหลังรบได้ไม่กี่เพลง จากนั้นชิจิดจึงนำกำลังพลเข้าโจมตีและเอาชนะข้าศึกได้ ภายหลังชิจิดถูกโจมตีอย่างฉับพลันโดยเลียวฮัวและเตียวเอ๊ก กองกำลังของชิจิดถูกตีแตกพ่าย แต่ตัวชิจิดหนีไปได้ สุดท้ายชิจิดถูกซุ่มโจมตีและสิ้นชีพด้วยการถูกรุมสังหารโดยเหล่าทหารของเกียงอุย^[5]

• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซันกั๋วจื้อ)
• เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).
• ล่อกวนตง. (ศตวรรษที่ 14) สามก๊ก (ซันกั๋วเหยี่ยนอี้)