ชื่อบุคคลญี่ปุ่น

การเขียนชื่อบุคคลญี่ปุ่นในภาษาอื่นมักจะมีปัญหาที่พบบ่อยกันคือ ลำดับของชื่อและนามสกุล

ลำดับของการวางตำแหน่งชื่อและนามสกุลแตกต่างกันของระบบของญี่ปุ่นที่นำ นามสกุลนำหน้าชื่อ ในขณะที่ในรูปแบบอื่นเกือบทุกประเทศทั่วโลกใช้ชื่อนำหน้านามสกุล ในบางครั้งจะมีการใช้ชื่อนามสกุลเขียนในลักษณะตัวพิมพ์ใหญ่ เช่น Akira TORIYAMA หรือ TORIYAMA Akira เพื่อบอกให้รู้ว่านามสกุลคือ Toriyama (โทริยามะ) บุคคลที่อาศัยและทำงานอยู่นอกประเทศญี่ปุ่นนิยมใช้ชื่อนำหน้านามสกุลเช่น โยโกะ โอโนะ ภรรยาของจอห์น เลนนอน หรือ โยชิทากะ อามาโนะศิลปินชาวญี่ปุ่น นอกจากนี้ในข่าวนอกประเทศญี่ปุ่นที่มีการกล่าวถึงเกี่ยวกับ นักการเมือง นักธุรกิจ นักแสดง และนักกีฬา นิยมเขียนลำดับชื่อนำหน้านามสกุล เช่น จุนอิจิโร โคอิซูมิ หรือ ทาคูยะ คิมูระ

อย่างไรก็ตามการเขียนตามตัวอักษรคันจิ ไม่มีการสลับตำแหน่งของชื่อนามสกุล ยังคงไว้ให้นามสกุลนำหน้าชื่อเสมอ

หนังสือการ์ตูนของประเทศไทยนิยมใช้นามสกุลนำหน้าชื่อ แม้ว่าสำหรับคนไทยแล้วมาตรฐานในการเรียกชื่อญี่ปุ่นจะนำหน้าด้วยชื่อและต่อด้วยนามสกุลเหมือนยุโรป

-ซัง

-ซัง (-さん, -san) ใช้ลงท้ายสำหรับชื่อบุคคลเปรียบเหมือนคำว่า "คุณ-" ซึ่งสามารถใช้ได้ทั้งผู้ชายและผู้หญิง ใช้สำหรับบุคคลที่ไม่ใช่คนในครอบครัว ปัจจัยคำว่า -ซัง สามารถใช้ร่วมกับคำนามอื่นชื่อ นิคุยะซัง หมายถึงเจ้าของร้านขายเนื้อ (นิคุยะ แปลว่า ร้านขายเนื้อ)

คำว่า -ซัง -ซะมะ และ -ชิ เป็นคำลงท้ายที่ใช้สำหรับการอ้างถึงบุคคลอื่นอย่างสุภาพและทางการ

-คุง

-คุง (-君, -くん, -kun) ใช้ลงท้ายชื่อผู้ชาย (และผู้หญิงในบางโอกาส) สำหรับการใช้สำหรับคนใกล้ชิด ใช้สำหรับบุคคลที่อายุมากกว่าเรียกคนที่อายุน้อยกว่า หรือในบางครั้งใช้เรียกบุคคลที่มีอายุไล่เลี่ยกัน และนิยมใช้เป็นคำลงท้ายสำหรับชื่อเด็กผู้ชาย ในบางครั้งจะมีการใช้เรียก -คุง สำหรับสาวออฟฟิศ โดยหัวหน้างานที่เป็นผู้ชาย เช่น ปังคุง

อาจารย์มักจะเรียกลูกศิษย์ลงท้ายโดยคำว่า "-คุง" สำหรับเด็กผู้ชายเรียก , "-ซัง" หรือ "-จัง" สำหรับเด็กผู้หญิง

-จัง

-จัง (-ちゃん, -chan) ใช้ลงท้ายสำหรับชื่อคนใกล้ชิดเพศหญิง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กผู้หญิง และคนรัก หรือเพื่อนที่สนิทกันมาก ๆ ผู้หญิงบางคนนิยมเรียกชื่อตัวเองลงท้ายด้วย -จัง ในบางครั้งใช้เรียกชื่อสัตว์เลี้ยงตัวเองลงท้ายด้วยคำว่า "-จัง"

ในบางครั้งจะมีใช้สำหรับเรียกชื่อดารา หรือบุคคลที่ชื่นชอบ เช่น ชุวะจัง เนเน่จัง

เซ็มไป และ โคไฮ

เซ็มไป (先輩, senpai) แปลว่า รุ่นพี่ ใช้ลงท้ายสำหรับชื่อสำหรับบุคคลที่อาวุโสกว่าในกลุ่มของตัวเอง เช่น รุ่นน้องเรียกรุ่นพี่ที่โรงเรียน นักกีฬาใหม่เรียกนักกีฬาที่มาก่อน หรือในธุรกิจใช้เรียกตำแหน่งผู้อาวุโสกว่าว่า เซ็มไป

โคไฮ (後輩, kōhai) แปลว่า รุ่นน้อง ใช้เรียกในทางกลับกัน

เซ็นเซ

เซ็นเซ (先生, せんせい, sensei) ใช้ลงท้ายเรียกชื่อบุคคลที่เป็นอาจารย์ หมอ หรือ ทนาย แสดงถึงการเคารพ

-ซามะ

-ซามะ (-様, -さま, -sama) ใช้ลงท้ายชื่อบุคคล มีความหมายเหมือนกับคำว่า "ท่าน-" ในภาษาไทยโดยการใช้จะมีความหมายเป็นทางการมากกว่าคำว่า "-ซัง" ในทางธุรกิจ คำว่า "-ซามะ" นิยมใช้ในสำหรับเรียกลูกค้า

-ชิ

-ชิ (-氏, -し, -shi) เป็นคำลงท้ายในการเขียนจดหมาย และใช้สำหรับบุคคลที่ไม่เคยเจอตัว คำว่า -ชิ มักจะพบในเอกสารทางกฎหมาย หรือเอกสารทางวิชาการ

• รายชื่อสกุลญี่ปุ่นที่ใช้มากที่สุด
• ชื่ออามามิ
• ชื่อศิลปิน
• เมชิ
• ชื่อโอกินาวะ
• ชื่อจีน
• ชื่อเกาหลี
• ชื่อเวียดนาม
• ja:中国語における外国固有名詞の表記
• zh:漢字使用國間專有名詞互譯

• Power, John. "Japanese names." (Archive) The Indexer. June 2008. Volume 26, Issue 2, p. C4-2-C4-8 (7 pages). ISSN 0019-4131. Accession number 502948569. Available on EBSCOHost.
• รายละเอียดบางส่วนจาก Kodansha Encyclopedia of Japan, article on "names"
• Hoffman, Michael. "What's in a (Japanese) name?" Japan Times. Sunday October 11, 2009.
• "Which names are to be found where?" Japan Times. Sunday October 11, 2009.
• Koop, Albert J., Hogitaro Inada. Japanese Names and How to Read Them 2005 ISBN 0-7103-1102-8 Kegan Paul International Ltd.
• Nichigai Associates, Inc. (日外アソシエーツ株式会社 Nichigai Asoshiētsu Kabushiki Kaisha) 1990. Nihon seimei yomifuri jiten (日本姓名よみふり辞典 "Dictionary of readings of Japanese names in Chinese characters"), vols. Sei-no bu (family names) and Mei-no bu (given names). Tokyo: Nichigai Associates.
• O'Neill, P.G. Japanese Names 1972 ISBN 0-8348-0225-2 Weatherhill Inc.
• Plutschow, Herbert. Japan's Name Culture 1995 ISBN 1-873410-42-5 Routledge/Curzon
• Poser, William J. (1990) "Evidence for Foot Structure in Japanese," Language 66.1.78-105. (Describes hypochoristic formation and some other types of derived names.)
• Throndardottir, Solveig. Name Construction in Medieval Japan 2004 [1] ISBN 0-939329-02-6 Potboiler Press
• Society of Writers, Editors and Translators. Japan Style Sheet 1998 ISBN 1-880656-30-2 Stone Bridge Press

• Japanese names section of sci.lang.japan FAQ
• 「日本人の名前」目次 (Index page of "Names of Japanese") (Internet Archive) Japanese names in Kanji and Hiragana.
• http://www2s.biglobe.ne.jp/~suzakihp/index40.html เก็บถาวร 2020-10-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• 静岡大学人文学部 城岡研究室 ("Shirōka Lab of the Department of Humanities in the Shizuoka University") surnames of Japan, Shizuoka prefecture, Okinawa prefecture and Germany.
• 名字見聞録 ("Records of names") Japanese names in Kanji and Hiragana.
• http://park14.wakwak.com/~myj/ เก็บถาวร 2007-10-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน statistics of Japanese surnames.
• Japanese Given Names
• Popular Japanese baby names 1994 to 2003.
• Trends in Japanese Baby Names, Namiko Abe, 2005
• WWWJDIC online dictionary with over 400,000 Japanese names.
• How to read Japanese Names
• Japanese Names Dictionary
• Koop, Albert J., Hogitaro Inada. Japanese Names and How to Read Them 2005 ISBN 0-7103-1102-8 Kegan Paul International Ltd.