บันเทิงคดีพยากรณ์และหลังพยากรณ์

บันเทิงคดีพยากรณ์ (อังกฤษ: Apocalyptic fiction) เป็นประเภทย่อยของบันเทิงคดีแนววิทยาศาสตร์ ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับการสิ้นสุดของอารยธรรมมนุษย์ อาจเนื่องมาจากความหายนะตามที่เป็นจริง เช่น การสงครามนิวเคลียร์ โรคระบาดทั่ว การโจมตีจากนอกโลก การชนของเทห์วัตถุ (impact event) การก่อการกำเริบของไซเบอร์เนติกส์ ภาวะเอกฐานทางเทคโนโลยี (technological singularity) ความผิดปกติในการถ่ายทอดพันธุกรรม ปรากฏการณ์เหนือธรรมชาติ การพิพากษาของพระเจ้า การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศอย่างควบคุมไม่ได้ การหมดไปของทรัพยากร การล่มสลายของระบบนิเวศ หรือภัยพิบัติทั่วไปอื่น ๆ ส่วนบันเทิงคดีหลังพยากรณ์ (อังกฤษ: Post-apocalyptic fiction) เกิดขึ้นในโลกหรืออารยธรรมหลังเกิดเหตุการณ์ข้างต้น กรอบเวลาอาจเป็นทันทีหลังเกิดความหายนะนั้น โดยเน้นถึงความลำบากหรือจิตวิทยาของผู้รอดชีวิต หรืออาจเกิดหลังความหายนะเป็นเวลานานก็ได้ ซึ่งมักมีแก่นเรื่องที่ว่า การมีอยู่ของอารยธรรมก่อนเกิดความหายนะถูกลืมไป (หรือกลายเป็นตำนาน) เรื่องหลังพยากรณ์มักเกิดขึ้นในโลกอนาคตที่ดำรงชีวิตแบบเกษตรกรรม ไม่พึ่งเทคโนโลยี หรือโลกที่มีเพียงเทคโนโลยีที่กระจัดกระจายบางส่วนหลงเหลืออยู่เท่านั้น