รัฐหรยาณา
หรยาณา (ฮินดี: हरियाणा, หริยาณา, ออกเสียง: [ɦəɾɪˈjaːɳaː]) เป็นรัฐในทางเหนือของประเทศอินเดีย แยกตัวออกมาจากรัฐเดิมคือปัญจาบตะวันออกเมื่อ 1 พฤศจิกายน 1966 เนื่องจากความต่างทางภาษา รัฐหรยาณามีพื้นที่มากเป็นอันดับที่ 22 คิดเป็นน้อยกว่า 1.4% (44,212 km2 หรือ 17,070 sq mi) ของพื้นที่ประเทศอินเดีย[7][1] มีเมืองจัณฑีครห์เป็นเมืองหลวงของรัฐ และมีฟะรีดาบาดในภูมิภาคเมืองหลวงแห่งชาติเป็นเมืองที่มีประชากรหนาแน่นที่สุด ส่วนเมืองคุรุครามเป็นแหล่งการเงินสำคัญของภูมิภาค ด้วยบริษัทฟอร์จูน 500 จำนวนมากตั้งอยู่ที่นี่[8] รัฐหรยาณาประกอบด้วย 6 มณฑล, 22 อำเภอ, 72 ตำบล, 93 เตหสิล, 50 เตหสิลย่อย, 140 ชุมชนเพื่อการพัฒนา, 154 เมือง, 6,848 หมู่บ้าน และ 6222 ครมปัญจยัต[9][7]
รัฐหรยาณา | |
|---|---|
    | |
 ตรา | |
 ที่ตั้งในประเทศอินเดีย | |
| พิกัด (Chandigarh): 30°44′N 76°47′E / 30.73°N 76.78°E | |
| ประเทศ |  อินเดีย |
| ตั้งเป็นรัฐ | 1 พฤศจิกายน 1966 |
| เมืองหลวง | จัณฑีครห์† |
| เมืองใหญ่สุด | ฟะรีดาบาด |
| อำเภอ | 22 |
| การปกครอง | |
| • องค์กร | รัฐบาลรัฐหรยาณา |
| • ผู้ว่าการรัฐ | สัตยเทวะ นารายัณ อรยา |
| • มุขยนายก | มโนหร ลาล ขัตตร (BJP) |
| • รองมุขยนายก | ทุศยันต์ เชาตลา (JJP) |
| • นิติบัญญัติ | สภาเดี่ยว (90 ที่) |
| • รัฐสภา | ราชยสภา (5 ที่) โลกสภา (10 ที่) |
| พื้นที่[1] | |
| • ทั้งหมด | 44,212 ตร.กม. (17,070 ตร.ไมล์) |
| อันดับพื้นที่ | ที่ 21 |
| ประชากร (2011) | |
| • ทั้งหมด | 25,353,081 คน |
| • อันดับ | ที่ 18 |
| • ความหนาแน่น | 573 คน/ตร.กม. (1,480 คน/ตร.ไมล์) |
| • อันดับความหนาแน่น | 11 |
| เดมะนิม | หรยาณวี (Haryanvi) |
| ภาษา[2][3] | |
| • ทางการ | ภาษาฮินดี |
| • ทางการเพิ่มเติม | |
| GSDP (2018–19)[4] | |
| • รวม | ₹8.31 ล้านล้าน (3.5 ล้านล้านบาท) |
| • ต่อหัว | ₹264,206 (110,000 บาท) (ที่ 5) |
| เขตเวลา | UTC+05:30 (IST) |
| รหัส ISO 3166 | IN-HR |
| ทะเบียนพาหนะ | HR-xx |
| เอชดีไอ |  0.704 (2017)[5] (High) |
| อันดับ เอชดีไอ | ที่ 11 |
| อัตราส่วนเพศ | 0.879♀/♂[6] |
| เว็บไซต์ | haryana |
| ^† Joint Capital with Punjab †† Common for Punjab, Haryana and Chandigarh. | |
| สัญลักษณ์ของรัฐหรยาณา | |
| สัตว์ |  |
| สัตว์ปีก |  |
| ดอกไม้ |  |
| ต้นไม้ |  |