Serie A

İtalyan futbol ligi

Serie A, İtalyan futbol liglerinin en üst seviyesidir. Ana sponsoru TIM (Telecom Italia Mobile) adındaki İtalyan telekomünikasyon şirketidir.

Serie A
Ülkeİtalya İtalya
DüzenleyenLega Serie A
KonfederasyonUEFA
Kuruluş1898 (resmî)
1929 (şimdiki formatıyla)
Takım sayısı20
Seviye1
Alt ligSerie B
Yerel kupa(lar)Coppa Italia
Supercoppa Italiana
Uluslararası kupa(lar)UEFA Şampiyonlar Ligi
UEFA Avrupa Ligi
UEFA Avrupa Konferans Ligi
Son şampiyonInter (2023-24)
En çok şampiyon olanJuventus (36 kez)
En çok oynayanGianluigi Buffon (653)
En çok gol atanSilvio Piola (274)
YayıncıSKY Italia
Resmî sitelega-calcio.it
Mevcut sezon: 2023-24 Serie A

Avrupa ligleri içinde en zorlu liglerden biridir. 20 takım yer alır. O tarihe kadar bölgesel ligler devam ederken, Serie A 1898 yılında başlamıştır. Sezonu şampiyon bitiren takım scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.

En başarılı olan takımlar Juventus, Inter ve Milan'dır. Bunların haricinde Roma, Napoli, Fiorentina ve Lazio tanınmış diğer takımlardır. Ayrıca, her 10 şampiyonluğa bir yıldız verilmektedir. Bundan dolayı Juventus'un 3, Inter'in 2 ve Milan'ın 1 yıldız takma hakkı vardır.

Bir dönem "Küçük Dünya Kupası" olarak adlandırılan ligde Cristiano Ronaldo, Diego Maradona, Zinedine Zidane, Luís Figo, Ronaldo, Ronaldinho, Wesley Sneijder ve Zlatan Ibrahimović başta olmak üzere birçok dünya yıldızı oynamıştır. İtalyan futbolunun efsaneleri Francesco Totti, Gianluigi Buffon, Del Piero, Andrea Pirlo ve Paolo Maldini bu ligde uzun yıllar forma giymiştir. Dünya Kupaların en çok atan futbolcusu Miroslav Klose'de bir dönem bu ligde Lazio forması giymiştir. Juventus forması giydiği dönemde 27 futbolcu Dünya Kupası'nı kazanma başarısı göstermiştir ve bu aynı zamanda Juventus'un en çok Dünya Kupası şampiyonu çıkartan futbol kulübü olmasını sağlamıştır.

Ligde yer alan takımlar Avrupa Kupalarında önemli ilklere imza atmıştır. Fiorentina takımı UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı ilk kazanan takımdır. Lazio ise 1998-99 UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı kazanarak bu kupayı son kez kazanan ekip olmuştur. Roma takımı UEFA Avrupa Konferans Ligi'ni ilk kazanan kulüp olmayı başarmıştır. La Liga'nın ardından UEFA Avrupa Ligi'ni en çok kazanan ligdir. Milan kazandığı 7 Şampiyonlar Ligi zaferi ile Real Madrid'ten sonra bu kupayı en çok kazanan takımdır. Serie A Şampiyonlar Ligi'ni La Liga ve Premier League'den sonra en çok kazanan ligdir.

Sezon sonunda puan durumunda son 3 sırayı alan takımlar Serie B'ye düşer. Lig kurulduğundan bu yana küme düşmeyen tek takım ise Inter'dir.

Tarihçe

Scudetto

Serie A, 1898'de başladı. Ancak 1929'a kadar bölgesel bir lig havasında oynanan Serie A, Futbol Federasyonu'nun girişimleriyle 1929-30 sezonunda ulusal lig oldu ve önemli turnuvanın ilk şampiyonluğuna Inter ulaştı.

Serie A'daki bir diğer uygulama Scudetto'dur. Sezonu şampiyon bitiren takım Scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.

Serie A'nın en başarılı ekibi 36 kez mutlu sona ulaşan Juventus'tur. 2000'li yıllara kadar en önemli lig olarak kabul edilen Serie A, 2005-06 sezonundaki bahis ve şike skandalıyla büyük itibar kaybetti. 5 takımın karıştığı skandal sonucunda Juventus Serie B'ye düşürülmüştür.

İtalya Futbol Federasyonu 2022-23 sezonundan itibaren; lig sıralamasındaki ilk iki takımın eşit puanla sezonu tamamlaması durumunda tarafsız bir sahada play-off maçının oynanmasına karar vermiştir.

Ligin tamamlanan son sezonu olan 2023-24 sezonunda şampiyonluğa ulaşan takım Inter'dir.

Şampiyonlar

KulüpŞampiyonlukİkincilikKazanılan yıllar
Juventus
36
21
1905, 1926, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1950, 1952, 1958, 1960, 1961, 1967, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1986, 1995, 1997, 1998, 2002, 2003, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020
Inter
19
16
1910, 1920, 1930, 1938, 1940, 1953, 1954, 1963, 1965, 1966, 1971, 1980, 1989, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2021
Milan
19
16
1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011, 2022
Genoa
9
4
1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923, 1924
Torino
7
8
1928, 1943, 1946, 1947, 1948, 1949, 1976
Bologna
7
4
1925, 1929, 1936, 1937, 1939, 1941, 1964
Pro Vercelli
7
1
1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1921, 1922 (CCI)
Roma
3
14
1942, 1983, 2001
Napoli
3
8
1987, 1990, 2023
Lazio
2
6
1974, 2000
Fiorentina
2
5
1956, 1969
Cagliari
1
1
1970
Casale
1
-
1914
Novese
1
-
1922 (FIGC)
Sampdoria
1
-
1991
Hellas Verona
1
-
1985
  • Not: 2005 ve 2006 yıllarında Juventus şampiyon olmuş fakat 2006 yazında patlayan Calciopoli skandalı nedeniyle takımın bu yıllardaki şampiyonlukları geri alınmıştır. 2004/05 sezonu şampiyonsuz tescillenmiş, 2005/06 sezonunun şampiyonluğu ise o sezon ligi 3. sırada bitiren Inter takımına verilmiştir. Şampiyonluk unvanının o sezonu 2. bitiren Milan'a verilmemesinin sebebi, soruşturma sonunda Milan'ın da ceza almasıdır.

Gol kralları

Sezonlara göre gol kralları listesi için bakınız; Serie A gol kralları listesi

En golcü futbolcular

İsimYıllarMaçGol
Silvio Piola1929-1954587274
Francesco Totti1992-2017599250
Gunnar Nordahl1949-1959291225
José Altafini1958-1976459216
Giuseppe Meazza1927-1947367216
Antonio Di Natale1996-2015444210
Roberto Baggio1985-2004409205
Ciro Immobile2009-335198
Kurt Hamrin1956-1971400190
Giuseppe Signori1991-2004344188
Alessandro Del Piero1993-2012493188
Gabriel Batistuta1991-2003318184
Giampiero Boniperti1946-1961444178
Amedeo Amadei1936-1956423174

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar