Tenzin Gyatso
Tenzin Gyatso (Tibet dilinde: བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་; Bstan-'dzin Rgya-mtsho; d. 6 Temmuz 1935), 1950'den beri görevde bulunan 14. Dalay Lama'dır.
Tibet'in Amdo ilinde çiftçilikle geçinen bir ailenin 16 çocuğundan 5.si olarak dünyaya gelmiştir. 2 yaşındayken tulku, 13. Dalay Lama'nın yeniden dünyaya gelmişi olarak kabul edilmiştir. 17 Kasım 1950'de, 15 yaşında, Tibet'in devlet başkanı ve en önemli politik yöneticisi olarak atanmıştır. O zamanlar Tibet, Çin'in kuşatması altındaydı.[1]
1949'da yeni kurulan Çin hükûmeti (Mao Zedong'un önderliğindeki Çin Halk Cumhuriyeti) Tibet'i işgal etmeye başlayınca genç yaşına rağmen ulusal kabine başkanlığı görevini de üstlenmek durumunda kalan Kutsal Dalai Lama dokuz yıl boyunca Çinli işgalcilere karşı barışçıl, şiddet karşıtı bir politika izlemiş, fakat Çin hükûmeti giderek artan bir şiddetle kendilerine direnen savunmasız onbinlerce Tibet'liyi katletmiştir. Çinlilerin kutsal şehir Lhasa'yı kuşatmaya almaya başlamasıyla, Hindistan başbakanı Nehru'nun daveti üzerine Kutsal Dalai Lama barışçıl mücadeleyi sürdürmek üzere Himalayaları aşarak 31 Mart 1959'da Hindistan'a geçmiştir. Orada "Sürgündeki Tibet Hükümeti" adıyla Tibet'i idare eden yönetim birimini kurdu ve kendisine eşlik eden binlerce Tibetli mülteci ile birlikte Tibet kültürünü ve eğitimini korumaya çalıştı.[2]
Kutsal Dalai Lama ile birlikte yaklaşık 80.000 Tibetli Hindistan'a geçiş yapmış ve buradan Hindistan'ın değişik yerlerine, Nepal, Bhutan ve dünyanın değişik yerlerine mülteci olarak yerleşmiştir (Çin yönetiminden kaçabilenler bugün hala geçiş yapmaktadır).
Kutsal Dalai Lama, barışçıl politikaları ve Tibet'in özgürlüğü için şiddet karşıtı mücadelesi nedeniyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü almıştır.[3] Kutsal Dalai Lama'nın Sonsuz Şefkat Bodhisatvası'nın bedenli bir ifadesi olduğuna inanılır.
WikiLeaks
WikiLeaks internet sitesi tarafından ortaya çıkartılan ve Amerika Birleşik Devletleri diplomatik belge sızıntısı olarak adlandırılan belgelere göre ABD'nin Hindistan Elçisine açıklamalarda bulunan Tibet ruhanî lideri Dalay Lama, küresel ısınmanın daha acil ve önemli bir sorun olduğunu belirterek Tibet'teki siyasi çözüm için beş ila on yıl beklenebileceğini dile getirmiştir.[4]
Öğretim faaliyetleri, halka açık konuşmalar
2015'te 80 yaşında olmasına rağmen, yoğun bir uluslararası konferans ve öğretim programı sürdürür.[5] Kendisinin kamu konuşmaları ve öğretimleri genellikle davetkar bir kuruluşun web sitesi veya Dalai Lama'nın kendi web sitesi aracılığıyla birden çok dilde web yayını canlı yayınlanır. Geçmiş öğretim videolarının yanı sıra kamuya açık konuşmaları, konferansları, görüşmeleri, diyalogları ve panel tartışmaları da orada izlenebilir.[6]
Dalai Lama'nın en iyi bilinen öğretim konusu, 2014 itibarıyla,[7] en sık Hindistan'ın üst Himalaya bölgelerinde ve aynı zamanda Batı dünyası'nda olmak üzere toplam 33 kez verdiği Kalachakra tantra'dır.[8] Kalachakra (Zaman Çarkı) Budizmin en karmaşık öğretilerinden biridir, bazen konuşması iki hafta sürer ve genellikle bir seferde 200,000'e kadar öğrenci ve müritten oluşan çok geniş bir kitleye sunar.[8][9]