Килобайт

Килобайт (күрсәтелә: Кбайт, Кб; халыкара: Kbyte, KB) — мәгълүмат санын үлчәү берәмлеге, 1024 байтка тигез.

Бәләкәй хәреф белән языла торган кбайт (килобайт — kilobyte, kB) белән бутамаска, чөнки ул 1024 түгел, ә 1000 байтка тигез, анда «кило» — Халыкара берәмлекләр системасында (СИ) 10³ тапкырлаучыны билгеләй торган алкушымча һәм Халыкара электротехника комиссиясе (IEC) белән шушы күренештә тәкъдим ителгән^[1].

Россия Федерациясенда Кбайт билгеләнешен куллану 2009 елда кабул ителгән «Зурлыклар берәмлекләре кагыйдәләрендә» («Положение о единицах величин») күрсәтелгән:

«Байт» (1 байт = 8 бит) мәгълүмат саны берәмлегенең атамасы һәм билгесе «2¹⁰», «2²⁰» и «2³⁰» тапкырлаучылар белән кулланыла торган икегә нигезләнгән алкушымчалар белән бергә кулланыла (1 Кбайт = 1024 байт, 1 Мбайт = 1024 Кбайт, 1 Гбайт = 1024 Мбайт). Шушы алкушымчалар баш хәрефтән язылалар. Мәгълүмат саны берәмлегенең халыкара билгеләрен, Халыкара электротехника комиссиясенең Халыкара стандарты 60027-2 (KB, MB, GB, Kbyte, Mbyte, Gbyte) буенча тәкъдим ителгән «K» «M» «G» алкушымчалары белән, куллану рөхсәт ителергә.
— Положение о единицах величин, допускаемых к применению в Российской Федерации. Утверждено Постановлением Правительства РФ от 31 октября 2009 г. № 879
Төп тексты (рус.)
Наименование и обозначение единицы количества информации «байт» (1 байт = 8 бит) применяются с двоичными приставками «Кило», «Мега», «Гига», которые соответствуют множителям «2¹⁰», «2²⁰» и «2³⁰» (1 Кбайт = 1024 байт, 1 Мбайт = 1024 Кбайт, 1 Гбайт = 1024 Мбайт). Эти приставки пишутся с большой буквы. Допускается применение международного обозначения единицы информации с приставками «K» «M» «G», рекомендованного Международным стандартом Международной электротехнической комиссии МЭК 60027-2 (KB, MB, GB, Kbyte, Mbyte, Gbyte).
— Положение о единицах величин, допускаемых к применению в Российской Федерации. Утверждено Постановлением Правительства РФ от 31 октября 2009 г. № 879^[2]

«Зурлыклар берәмлекләре кагыйдәләренә» кадәр кабул ителгән Илләр арасындагы (БДБ) стандарт ГОСТ 8.417—2002 белешмәләр кушымтасында килобайтның бу билгеләмәсен тарихи барлыкка килгән дип, әмма нәзакәтсез дип атаганнар.

Халыкара берәмлекләр системасының (СИ) төп документы «СИ китапчыгы» (фр. Brochure SI, ингл. The SI Brochure) СИ алкушымчалары ун санының дәрәҗәләренә генә туры килә дип ассызыклый, һәм 2 санының дәрәҗәләренә (2¹⁰, 2²⁰ һ. б.) тапкырлап табылган берәмлекләр өчен CEI керткән атамаларны (кибибайт, мебибайт һ. б.) кулланырга тәкъдим итә^[3].

Ләкин күп төрле заманча операцион системалары 1 килобайт 1024 байтка тиң дигән принципка тотынуны дәвам итәләр, әмма шул ук вакытта саклау җайланмаларын җитештерүче компаниялар 1 килобайтны 1000 байтка тигез дип исәплиләр.^[4]

Килобайтны JEDEC стандарты буенча билгеләү

2002 елның JEDEC 100B.01 стандарты компьютер хәтере өлкәсендәге төшенчәләрнең һәм хәрефле символларның мәгънәләрен билгеләү өчен тарала. Бу стандартның максаты — ярымүткәргеч сәнәгасендә символларны, аббревиатураларны, төшенчәләрне һәм билгеләмәләрне бертөрле кулланыга булышу.Стандартның спецификациясы K (кило-) алкушымчасын, мәгълүмат санын үлчәү берәмлеге буларак, 1024-ка (2¹⁰-ка) тигез дип билгели. Аның буенча килобайт төшенчәсе KByte яки KB дип билгеләнергә тиеш һәм 1024 байтка тигез булырга тиеш^[5].

Искәрмәләр

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Байтларда үлчәүләр
ГОСТ 8.417—2002			СИ алкушымчалары		IEC алкушымчалары
Атама	Билге	Дәрәҗә	Атама	Дәрәҗә	Атама	Символ		Дәрәҗә
байт	Б	10⁰	-	10⁰	байт	B	Б	2⁰
килобайт	Кбайт	10³	кило-	10³	кибибайт	KiB	КиБ	2¹⁰
мегабайт	Мбайт	10⁶	мега-	10⁶	мебибайт	MiB	МиБ	2²⁰
гигабайт	Гбайт	10⁹	гига-	10⁹	гибибайт	GiB	ГиБ	2³⁰
терабайт	Тбайт	10¹²	тера-	10¹²	тебибайт	TiB	ТиБ	2⁴⁰
петабайт	Пбайт	10¹⁵	пета-	10¹⁵	пебибайт	PiB	ПиБ	2⁵⁰
эксабайт	Эбайт	10¹⁸	экса-	10¹⁸	эксбибайт	EiB	ЭиБ	2⁶⁰
зеттабайт	Збайт	10²¹	зетта-	10²¹	зебибайт	ZiB	ЗиБ	2⁷⁰
иоттабайт	Ибайт	10²⁴	иотта-	10²⁴	йобибайт	YiB	ЙиБ	2⁸⁰