Loyiha:Bugun/Noyabr

1-noyabr

• 1512 — Michelangelo Sistina kapellasi shiftidagi ishlarini (tasvirda) ommaga taqdim qildi.
• 1755 — Lissabon zilzilasi sodir boʻldi, 100 000 odam halok boʻldi.
• 1924 — Qashqadaryo viloyati tashkil topdi.
• 1952 — Tinch okeanida ilk termoyadro quroli sinovi oʻtkazildi.
• 1954 — AQShda faqat tranzistor bilan ishlaydigan ilk „Regency TR-1“ radiosi sotuvga chiqdi.

2-noyabr

• 1570 — Gollandiyadagi suv toshqini oʻn minglab odamlarni Shimoliy dengizga oqizib ketdi.
• 1721 — Pyotr Iga imperator unvoni berildi.
• 1917 — Britaniya imperiyasi sionizmni rasman qoʻllab-quvvatladi.
• 1947 — Hovard Hughes eng yirik uchar kemada parvoz qildi.
• 1955 — „Billboard“ jurnali ilk marotaba AQShning eng yaxshi qoʻshiqlar roʻyxati — Billboard Hot 100 roʻyxatini eʻlon qildi.
• 2000 — MKS-1 (Xalqaro fazo stansiyasi) ilk kosmonavtlari fazoga uchdi (tasvirda).

3-noyabr

• 1880 — Yaponiya davlat madhiyasi — Kimigayoning hozirgi musiqasi qabul qilindi.
• 1905 — Rossiya imperiyasi tarkibida Fin knyazligi avtonomiyasi tiklandi.
• 1906 — „SOS“ dengizda falokat haqida maʼlum qilishning yagona signali etib tayinlandi.
• 1928 — Turkiya arab alifbosidan lotin alifbosiga oʻtdi.
• 1957 — Layka iti (tasvirda) fazoga uchirildi.

4-noyabr

• 1737 — Neapolda dunyodagi eng eski San-Carlo opera teatri ochildi.
• 1922 — Hovard Carther Misrda Tutanxamon maqbarasini topdi (tasvirda).
• 1979 — Tehronda talabalar AQSH elchixonasiga bostirib kirib, 66 kishini garovga oldi.
• 2008 — AQSh prezidentlik saylovi (2008): demokrat Barack Obama gʻalaba qozondi.

5-noyabr

• 1605 — Guy Fawkes kechasi (tasvirda): Angliyada Porox fitnasi yakunlandi.
• 1813 — Rossiya va Forsiya Gulistan tinchlik shartnomasini imzoladi.
• 1914 — Buyuk Britaniya Kipr orolini qoʻshib oldi.
• 2006 — Iroq sobiq diktatori Saddam Husayn oʻlim jazosiga hukm qilindi.

6-noyabr

• 1860 — Abraham Lincoln (tasvirda) AQSh prezidenti etib saylandi.
• 1913 — Mahatma Gandi qoʻlga olindi.
• 1943 — Dnepr uchun janglar: Kiyev ozod qilindi.
• 1977 — Toshkent metropoliteni ishga tushdi.
• 1999 — Oʻzbekistonda „Alpomish“ dostonining 1000 yilligi nishonlandi.

7-noyabr

• 1659 — Fransiya va Ispaniya oʻrtasida Pireney tinchlik kelishuvi tuzildi.
• 1917 — SSSRda Oktyabr inqilobi boshlandi (tasvirda).
• 1931 — Mao Zedong Xitoy Xalq Respublikasi tuzilganini eʼlon qildi.
• 1941 — Nemislar havo kuchlari „Armeniya“ kemasini choʻktirib yubordi.
• 1987 — Singapur metropoliteni ishga tushdi.

8-noyabr

• 1520 — Stokholmda „Qonli hammom“ boshlandi (tasvirda).
• 1602 — Oxfordda Angliyaning eng eski kutubxonasi – Bodlian kutubxonasi ochildi.
• 1793 — Louvre qirol saroyidan keng omma uchun muzeyga aylandi.
• 1923 — Myunxenda „Pivo toʻntarishi“.

9-noyabr

• 1799 — 18 brumer toʻntarishi Buyuk fransuz inqilobiga yakun yasadi.
• 1907 — Eduard VII tugʻilgan kuniga dunyodagi eng yirik olmosni oldi.
• 1918 — Noyabr inqilobi: Germaniya imperatori Wilhelm II taxtdan voz kechdi.
• 1967 — Rolling Stone jurnali sotuvga chiqdi.
• 1989 — Berlin devorining qulatilishi boshlandi.
• 1993 — Bosniya urushi: Mostardagi eski koʻprik (tasvirda) buzib tashlandi.

10-noyabr

• 1444 — Salib yurishlari: Varna jangida xristian magʻlubiyati.
• 1885 — Gottlieb Daimler motorli velosipedni sinovdan oʻtkazdi (tasvirda).
• 1975 — BMT Bosh Assambleyasi sionizmni rasizmga tenglashtirish haqida rezolyutsiya qabul qildi.
• 1986 — Bill Gates Windows operatsion tizimining ilk versiyasini taqdim etdi.

11-noyabr

Polsha mustaqillik kuni

• 1502 — Christopher Columbus Martinika orolini kashf qildi.
• 1673 — Turkiya va Polsha oʻrtasidagi Xotin jangida (tasvirda) Jan III Sobieski harbiy muhandis Kazimir Semenovich tayyorlagan raketadan muvaffaqiyatli ravishda foydalandi.
• 1918 — Birinchi jahon urushidagi harbiy harakatlar toʻxtadi.
• 1930 — Leo Silard va Albert Einstein Einstein muzlatkichi uchun patent olishdi.

12-noyabr

• 930 — Islandiyada dunyodagi eng eski parlament tashkil topdi.
• 1927 — Lev Trotskiy Kommunistik partiyadan haydaldi.
• 1942 — Gvadalkanal uchun jang (tasvirda).
• 1982 — Yuriy Andropov SSSR KP MK Bosh kotibi etib saylandi.

13-noyabr

• 1002 — Angliya janubida daniyaliklar qirg’ini.
• 1927 — New Yorkda jahondagi ilk suvosti avtomobil tunneli — Gudzon ochildi.
• 1970 — Pokistonda „Bxola“ tayfuni yarim milliondan ortiq aholi umriga zomin boʻldi.
• 1985 — Nevado del Ruis vulqoni otilib (tasvirda), Kolumbiyaning Armero shahri yakson boʻldi.

14-noyabr

• 1770 — James Bruce Koʻk Nil darysoi bulogʻini topdi.
• 1940 — Ikkinchi jahon urushi: Nemislar Coventry shahrini bombardimon qilishdi.
• 1963 — Atlantika okeanida vulqon otilishi natijasida orol hosil boʻldi (tasvirda).
• 1969 — „Apollon-12“ kemasi Oyga uchirildi.
• 2002 — Argentinada iqtisodiy inqiroz boshlandi.
• 2013 — Gurgaon metropoliteni ishga tushdi.

15-noyabr

• 1889 — Deodoru da Fonseka Braziliyada monarxiyani agʻdardi.
• 1899 — Winston Churchill (tasvirda) Afrikada burlarga asir tushdi.
• 1955 — Sankt-Peterburgda metropoliten ishga tushdi.
• 1969 — K-19 va Gato suvosti kemalari toʻqnashib ketdi.
• 1971 — Intel kompaniyasi ilk mikroprotsessor — Intel 4004 protsessorini chiqardi.

16-noyabr

• 1632 — Oʻn uch yillik urush: Lützen jangida (tasvirda) Shvetsiya qiroli Gustav II Adolf halok boʻldi.
• 1849 — Yozuvchi Fyodor Dostoyevskiy oʻlim jazosiga hukm qilindi.
• 1933 — SSSR va AQSH oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.
• 1965 — „Venera-3“ boshqaruvchisiz kemasi fazoga uchirildi.
• 2020 — Toshkent shahrida Yangihayot tumani tashkil topdi.

17-noyabr

• 1855 — David Livingstone Victoria sharsharasini kashf qildi (tasvirda).
• 1869 — Suvaysh kanali ochildi.
• 1950 — Dalay-lama XIV Tibet hukmdori boʻldi.
• 2000 — Samarqandda Moturidiyning 1130 yillik yubileyi nishonlandi, Moturidiy yodgorlik majmui ochildi.

18-noyabr

• 1421 — Zuiderzee dambasi halokati natijasida 10 mingga yaqin gollandiyalik dengizga oqib etdi (tasvirda).
• 1626 — Rim papasi Urban VIII Rimda avliyo Pyotr cherkovini ochib berdi.
• 1918 — Admiral Aleksandr Kolchak Omskda harbiy toʻntarish qilib, Ufa direktoriyasini tarqatib yubordi va Butun Rossiya Omsk hukumatini tuzdi.
• 1978 — Gayanada „Xalqlar ibodatxonasi“ sektasining 918 nafar aʼzosi oʻz joniga qasd qildi.

19-noyabr

Xalqaro erkaklar kuni

• 1620 — Angliyadan Yangi dunyoga ziyoratchilarni olib kelgan Mayflower Keyp-kod orolini koʻrdi.
• 1863 — Abraham Lincolnning Gettisbergdagi nutqi.
• 1941 — Ikkinchi jahon urushi: Avstraliyaning yengil kreyseri HMAS Sidney va Olmoniyaning yordamchi kreyseri Kormoran Hind okeanida bir-birini yoʻq qildi.
• 1969 — „Apollon-12“ (tasvirda) Oyga qoʻndi.
• 1969 — Rio-de-Janeyroning „Santos“ jamoasi tarkibida futbolchi Pele oʻzining minginchi golini urdi.
• 2004 — Indiana Peysers va Detroyt Pistons oʻrtasidagi NBA oʻyini paytida, Ron Artest unga ichimlik tashlagan muxlisga hujum qildi, bu esa oʻyinchilar oʻrtasidagi mushtlashuvga aylandi.

20-noyabr

• 284 — Diokletian Rim imperatori boʻldi va oxir-oqibat III asr inqirozini tugatgan islohotlarni oʻrnatdi.
• 1818 — Simon Bolivar Venesuela mustaqilligini eʼlon qildi.
• 1739 — Britaniya dengiz kuchlari Ispaniyaning asosiy qismidagi Portobello aholi punktini egallab oldi.
• 1873 — Buda va Pesht Budapeshtga (tasvirda) birlashdi.
• 1902 — Sport jurnalisti Jeo Lefevr velosport poygasini oʻtkazish gʻoyasini ilgari surdi va keyinchalik bu „Tour de France“ deb nomlandi.
• 1945 — Germaniyada 24 nafar urush jinoyatchilari ustidan Nyurnberg sud jarayoni boshlandi.
• 1979 — Ilk marotaba sunʼiy qon quyish muvaffaqiyatli bajarildi.
• 1979 — Bir guruh qurolli qoʻzgʻolonchilar Makkadagi Masjid al-Haramga hujum qilib, ularning rahbarlaridan biri Islomning bashorat qilingan qutqaruvchisi Mahdiy ekanligini eʼlon qilishdi.
• 1985 — Microsoft Windows 1.0 operatsion tizimi eʼlon qilindi.
• 1991 — Birinchi Togʻli Qorabogʻ urushi: Togʻli Qorabogʻda tinchlikparvar missiya guruhini olib ketayotgan Ozarbayjon harbiy vertolyoti urib tushirildi va davom etayotgan tinchlik muzokaralarini buzdi.

21-noyabr

• 1386 — Amir Temur Gruziya poytaxti Tbilisini qamal qiladi va egallaydi.
• 1620 — Amerikada Plimut koloniyasiga asos solindi.
• 1877 — Thomas Edison fonografni ixtiro qilganini eʼlon qildi.
• 1920 — Dublinda qonli yakshanba.
• 1953 — London tabiat muzeyi Piltdown odami qoldiqlarini (tasvirda) qalbaki deb topdi.
• 1983 — Baltimor metropoliteni ishga tushdi.

22-noyabr

• 1699 — Pyotr I va Avgust II Shvetsiyaga qarshi qoʻshma amaliyotlar haqida kelishib olishdi.
• 1869 — „Cutty Sark“ kliperi (tasvirda) suvga tushirildi.
• 1906 — Pyotr Stolipinning agrar islohoti boshlandi.
• 1963 — Dallasda John Kennedy oʻldirildi.
• 1986 — Mike Tyson ogʻir vaznda boks boʻyicha eng yosh jahon chempioni boʻldi.
• 2005 — Angela Merkel Germaniya kansleri etib saylandi.

23-noyabr

• 1831 — Sankt-Peterburgda Rumyansev muzeyi (tasvirda) ochildi.
• 1943 — Birlashgan millatlarning Qohira konferensiyasi boshlandi.
• 1946 — Hundixitoy urushi boshlanishi.
• 1957 — Milanda Boris Pasternakning „Doktor Jivago“ romani chop etildi.
• 2003 — Gruziya prezidenti Eduard Shevardnadze iste’fo berdi.

24-noyabr

• 1642 — Abel Tasman Tasmaniya orolini (tasvirda) kashf qildi.
• 1849 — Rim papasi Piy IX inqilobiy toʻlqinlar tufayli Rimdan Gaetaga qochdi.
• 1969 — AQSH va SSSR yadro qurolini tarqatmaslik haqidagi kelishuvni tuzdi.
• 1976 — Turkiya sharqida sodir boʻlgan zilzila 4000 dan oshiq odam umriga zomin boʻldi.

25-noyabr

• 1120 — La-Manshda "Oq kema" choʻkib ketdi.
• 1177 — Salohiddin Ayyubiy va Quddus Qirolligi oʻrtasidagi jang.
• 1867 — Alfred Nobel dinamitni patentladi.
• 1976 — The Band rok guruhi (tasvirda) soʻnggi konsertini taqdim etdi.
• 1986 — Bahrayn Qirol Fahd koʻprigi orqali qitʻa bilan bogʻlandi.

26-noyabr

• 1394 — Xanyan (hozirgi Seul) Koreya poytaxti boʻldi.
• 1894 — Nikolay II Alisa Gessenskayaga uylandi (tasvirda).
• 1924 — Moʻgʻuliston Respublikasi tuzilganligi eʼlon qilindi
• 1939 — SSRI Finlyandiyaga hujum qildi.
• 1977 — Marsel metropoliteni ishga tushdi.
• 1997 — Tegu metropoliteni ishga tushdi.

27-noyabr

• 1095 — Salib yurishlari birinchisi eʼlon qilindi.
• 1895 — Alfred Nobel oʻz mulklarini Nobel mukofoti jamgʻarmasiga berilishini vasiyat qildi.
• 1919 — Neuilly kelishuviga binoan Bolgariya hududining oʻndan bir qismidan ayrildi. (tasvirda)
• 2009 — Moskva va Sankt-Peterburg oʻrtasida qatnovchi „Nevskiy ekspress“ poyezdida amalga oshirilgan portlash natijasida 28 nafar odam halok boʻldi.

28-noyabr

• 1660 — Robert Boyle va yana 11 olim London qirollik jamiyatini tuzdi.
• 1989 — Doktor Joseph-Ignace Guillotin bosh oladigan jodi — guillotine (tasvirda) ishlash mexanizmini koʻrsatib berdi.
• 1943 — Birlashgan millatlarning Tehron konferensiyasi boshlandi.
• 2000 — Ukrainada „kasseta mojarosi“.

29-noyabr

• 1284 — Bovedagi hali qurib bitirlmagan gotik sobor qulab tushdi (tasvirda).
• 1783 — Knyagina Yekaterina Dashkova rus alifbosiga „Ё“ harfini qoʻshishni taklif qildi.
• 1830 — Polshada Noyabr inqilobi: ruslar Varshavadan chiqib ketdi.
• 1890 — Yaponiyada parlament ish boshladi.
• 1899 — „Barcelona“ futbol klubi tashkil topdi
• 1932 — Rossiya-Fransiya oʻrtasida hujum qilmaslik toʻgʻrisida bitim imzolandi.
• 1947 — BMT Bosh Assambleyasi Falastinni boʻlish haqidagi rejani tasdiqladi.
• 2017 — Haydarobod metropoliteni ishga tushdi.

30-noyabr

• 1786 — Toskana gersogi Leopold II Yevropada oʻlim jazosini bekor qilgan ilk monarx boʻldi.
• 1853 — Qrim urushining boshlanishi: rus floti Sinopda turk eskadrasiga hujum qildi. (tasvirda)
• 1939 — Sovet-fin urushining boshlanishi.
• 1982 — Tarixda eng koʻp sotilgan albom — Michael Jacksonning Thriller albomi sotuvga chiqdi.
• 1995 — Medelin metropoliteni ishga tushdi.