Loyiha:Bugun/Yanvar

1-yanvar

Yangi yil kuni.

• 1523 — Gospitalyerlar Rodos qalʼasini tark etdi.
• 1700 — Rossiya oʻz tarixida yangi yilni qish faslida kutib oldi.
• 1801 — Buyuk Britaniya va Irlandiya birlashdi.
• 1959 — Fidel Castro inqilobchilari Gavanani egallashdi.
• 1983 — Internet: ARPANET NCP protokolini TCP/IP foydasiga berishdan bosh tortdi.
• 1999 — Yevro naqd pulsiz muomalaga kirdi.

2-yanvar

• 1492 — Granadaning qulashi.
• 1547 — Gian Louigi Fiesci Genuyada hokimiyatni olishga urindi.
• 1860 — Fransiya akademiyasida Vulqon sayyorasi kashf qilinganligi eʼlon qilindi.
• 1870 — Brooklyn koʻprigi (tasvirda) qurilishi boshlandi
• 1901 — Sigmund Freud „Kundalik hayot psixopatologiyasi“ asarini yozdi.
• 1905 — Port-Artur mudofaasi tugadi.
• 1959 — SSSRdagi birinchi kosmik kema Oyga uchirildi.
• 1983 — Karakas metropoliteni ishga tushdi.
• 1992 — Rossiyada narx erkinlashtiruvi boshlandi.
• 1992 — Oʻzbekiston va Xitoy oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.
• 2022 — Qozogʻiston norozilik namoyishlari boshlandi.

3-yanvar

• 1749 — Daniyaning eng qadimiy doimiy gazetasi Berlingskening ilk soni nashr etildi.
• 1815 — Avstriya, Buyuk Britaniya va Fransiya, Prussiya va Rossiyaga qarshi yashirin mudofaa ittifoqini tuzdilar.
• 1851 — Léon Foucault (tasvirda) tajriba oʻtkazib, Yerning aylanishini isbotladi.
• 1868 — Yaponiyada Imperator Meydzi imperatorlikni qayta tikladi.
• 1911 — 7,7 magnitudali zilzila Rossiya Turkistonidagi Olmaota shahrini vayron qildi.
• 1958 — Vest-Indiya federatsiyasi tashkil topdi.
• 1962 — Rim papasi John XXIII Fidel Castroni cherkovdan badargʻa qildi.
• 1987 — Aretha Franklin ismi Rock-n-Roll hurmat taxtasiga yozildi.
• 1993 — George H. W. Bush va Boris Yeltsin Qurollanishni cheklash haqida shartnomaga imzo chekdilar.
• 1994 — Irkutskda Tu-154 uchogʻi halokati.

4-yanvar

• 1698 — Londondagi qirollar saroyi yonib ketdi.
• 1884 — Londonda Fabianlar jamiyati tashkil topdi.
• 1894 — Frank-rus ittifoqi tuzildi.
• 1969 — PATCO metropoliteni tashkil topdi.
• 1989 — AQSH va Liviya qurolli kuchlari toʻqnashdi.
• 2004 — „Spirit“ marsyurari (tasvirda) Marsga qoʻndi.

5-yanvar

• 1477 — Nansi jangi.
• 1769 — James Watt par mashinasini patentladi.
• 1933 — San-Fransiskoda Oltin darvozalar (tasvirda) koʻprigi ishga tushdi.
• 1968 — Chexoslovakiyada Aleksandr Dubchek hokimiyat tepasiga keldi.
• 2005 — Palomar observatoriyasi Erida planetasi mavjudligini tasdiqladi.

6-yanvar

• 1579 — Aras uniyasi tuzildi.
• 1943 — Qizil armiya uchun pogonlar ishlab chiqildi.
• 1978 — AQSH Davlat kotibi Cyrus Wens Vengriya hukumatiga Ishtvan tojini (tasvirda) berdi.
• 1992 — Gurjiston prezidenti Gamsaxurdiya hokimiyatdan agʻdarildi.
• 1992 — Togʻli Qorabogʻ Respublikasi (hozirda Artsax Respublikasi deb nomlanadi) oʻz mustaqilligini e’lon qildi.

7-yanvar

Mavlud (yulian taqvimida) (tasvirda)

• 1558 — Fransiya Kale yerini bosib oldi.
• 1610 — Galileo Galilei Yupiterning toʻrt yoʻldoshini topdi.
• 1785 — Jean-Pierre Blanchard La-Mansh boʻgʻozidan uchib oʻtdi.
• 1953 — AQSh prezidenti Harry Truman mamlakatning oʻz vodorod bombasi borligini maʻlum qildi.
• 1979 — Vyetnam armiyasi Kambodjada Pol Pot rejimini agʻdardi.
• 1986 — Novosibirsk metropoliteni ishga tushdi.
• 2015 — Parijdagi Charlie Hebdo tahririyatiga terror hujumi uyushtirildi.

8-yanvar

• 1297 — François Grimaldi Monakodagi saroyni egallab oldi.
• 1806 — Kap koloniyasi gollandlardan Buyuk Britaniyaga oʻtdi.
• 1926 — Abdulaziz ibn Abdurahmon as-Saud Hijoz taxtiga chiqdi.
• 1977 — Moskvada terror hujumlari sodir boʻldi.
• 1992 — Oʻzbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi va Adliya vazirligi tashkil topdi.
• 2004 — Queen Mary 2 (tasvirda) kemasi suvga tushirildi.

9-yanvar

• 475 — Vizantiya imperatori Konstantinopoldan quvildi.
• 1713 — Shimoliy urush: shvedlar Altona shahrini yoqib yuborishdi.
• 1792 — Yassi tinchlik shartnomasi tuzildi.
• 1951 — Nyu Yorkda BMT shtab-kvartirasi (tasvirda) ochildi.
• 1992 — Qoraqalpog’iston Respublikasining Oʻzbekiston Respublikasi tarkibida suveren respub­lika boʻlishi qonun yoʻli bilan mustahkamlandi.
• 2000 — Islom Karimov besh yil muddatga ikkinchi marta Oʻzbekiston Respublikasi prezidenti etib saylandi.

10-yanvar

• 49 — Yuliy Sezar qoʻshinlari bilan Rubikon daryosidan oʻtdi.
• 9 — Xitoyning Gʻarbiy Xan sulolasi tugadi.
• 1072 — Robert Gviskar arablardan Palermoni qaytarib oldi.
• 1430 — Oltin moʻyna ordeni (tasvirda) taʼsis etildi.
• 1475 — Moldaviya-Usmonli urushlari: Valsuy jangi.
• 1863 — London metropoliteni ishga tushdi.
• 1923 — Klaypeda aholisi qoʻzgʻoloni.
• 1946 — BMT Bosh Assambleyasining birinchi majlisi.
• 2007 — Gvineyada prezident Lansana Conténi isteʼfoga chiqarishga urinish.

11-yanvar

• 1693 — Sitsiliya zilzilasida oʻn minglab odam halok boʻldi.
• 1879 — Britaniya imperiyasi Zuluslarga qarshi urush eʼlon qildi.
• 1917 — Rossiyada Barguzin qoʻriqxonasi ochildi.
• 1923 — Rur mojarosi.
• 1940 — Sergey Prokofyevning „Romeo va Juliet“ baleti premyerasi (tasvirda).
• 1949 — Los-Anjelesda qor yogʻdi.

12-yanvar

• 1919 — Berlinda spartakchilar qoʻzgʻoloni bostirildi.
• 1945 — Ikkinchi jahon urushi: Visla-oder operatsiyasi boshlandi.
• 1959 — Berry Gordy Motown Records (tasvirda) studiyasini ochdi.
• 1990 — Ruminiyada kommunistik partiyalar taqiqlandi.
• 2010 — Gaiti zilzilasi: 220 ming kishi halok boʻldi.

13-yanvar

• 532 — Vizantiya imperiyasida Nika inqilobi boshlandi.
• 1840 — Lexington kemasidagi (tasvirda) yongʻin tufayli 139 kishi halok boʻldi.
• 1915 — Italiyadagi Avetsanno zilzilasida 30 000 kishi halok boʻldi.
• 1953 — SSSRda „Shifokorlar ishi“ boʻyicha qamoqqa olishlar boshlandi.
• 1992 — Toshkentda Respublika baynalmilal madaniyat markazi tashkil qilindi.
• 1992 — Mongoliyaning amaldagi konstitutsiyasi qabul qilindi.
• 2004 — Toshkentdagi aviahalokat natijasida 37 kishi halok bo'ldi.

14-yanvar

• 1506 — Laokoon (tasvirda) skulpturasi topildi.
• 1761 — Panipat jangi.
• 1814 — Kil shartnomasi tuzildi.
• 1969 — USS Enterprise kemasidagi yongʻinda 27 kishi halok boʻldi.
• 1992 — Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari tashkil topdi.
• 2004 — Gurjiston bayrogʻi tasdiqlandi.
• 2011 — Tunis prezidenti Zaynulobidiyn Binali lavozimidan chetlatildi va mamlakatdan qochib ketishga majbur boʻldi.
• 2011 — Turku shahri Yevropaning madaniy poytaxti deb e’lon qilindi.

15-yanvar

Vikipediya kuni

• 1759 — Londonda Britaniya muzeyi ochildi.
• 1892 — James Naismith basketbolning (tasvirda) 13 qoidasini tuzdi.
• 1919 — Boston shahrini suv bosdi.
• 1938 — Fargʻona, Samarqand, Buxoro, Qashqadaryo, Xorazm va Toshkent viloyatlari tashkil topdi.
• 2006 — „Stardust“ kosmik kemasining kapsulasi Yerga tushdi.

16-yanvar

• 1120 — Nablus cherkovi Quddus qirolligining ramzlarini (tasvirda) qabul qildi.
• 1756 — Whitehall konvensiyasi qabul qilindi.
• 1820 — F. Bellinsgauzen Antarktidaga yetib bordi.
• 1878 — Plovdiv jangi.
• 1987 — Toshkentda Yak-40 uchogʻi halokatga uchradi.
• 2001 — Toshkent xalqaro Vestminster universiteti tashkil topdi.
• 2002 — BMT Xavfsizlik Kengashi „Al-Qoida“ va „Tolibon“ni terroristik tashkilot deb topdi.
• 2011 — Janubiy Sudanda referendum oʻtkazilib, u mustaqil davlat deb e’lon qilindi.

17-yanvar

• 1772 — Kristiansborgda (tasvirda) Daniya Qirolichasining shifokori Struenze hibsga olindi.
• 1966 — Ispaniyadagi aviahalokat tufayli termoyadro quroli yoʻqoldi.
• 1991 — Fors koʻrfazida „Sahrodagi boʻron“ operatsiyasining boshlanishi.
• 1992 — Oʻzbekiston va Vyetnam davlatlari oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.
• 1995 — Kobe zilzilasida 6434 nafar odam halok boʻldi.

18-yanvar

• 1535 — Fransisko Pisarro Lima shahriga asos soldi (tasvirda).
• 1778 — James Cook Gavayi orollarini kashf etdi.
• 1871 — Versal saroyida Germaniya imperiyasi tuzilgani haqidagi bitim imzolandi.
• 1915 — Okuma Sigenobu Xitoyga 21 shart qoʻydi.
• 1919 — Parij tinchlik konferensiyasi boshlandi.
• 1943 — SSSR armiyasi Leningrad qamalini tugatdi.

19-yanvar

• 1817 — Xose San-Martin (tasvirda) Armiyasi bilan And togʻlaridan oʻtdi.
• 1945 — Lodzin gettosi ozod qilindi.
• 1977 — Mayamida va Bagama orollarida qor yogʻdi.
• 1978 — Volkswagen Käfer avtomobilini ishlab chiqarish toʻxtatildi.
• 1992 — Oʻzbekiston va AQSh oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.

20-yanvar

• 1752 — Louigi Vanvitelli Kazertdagi qirol saroyini (tasvirda) qurishni boshladi.
• 1892 — AQSHda birinchi basketbol oʻyini.
• 1942 — Vanzey konferensiyasi Yevropa taqdiri masalasini koʻrib chiqdi.
• 1961 — John Kennedy AQSh prezidenti etib saylandi.
• 1990 — Bakuda qonli voqealar.
• 2009 — AQShning 44-prezidenti Barack Obama prezidentlik vazifasini bajarishga kirish­di.

21-yanvar

• 763 — Abbosiylar xalifaligi hozirgi Iroqning Basra shahri yaqinidagi jangda isyonchilar boshligʻini oʻldirib, Alilar qoʻzgʻolonini bostirdi.
• 1506 — Rim papasi Yuliy II qarori bilan shveytsar gvardiyasi tashkil qilindi.
• 1775 — Moskvada Yemelyan Pugachyov qatl qilindi.
• 1793 — Fransiya sobiq qiroli Lyudovik XVI qatl qilindi.
• 1854 — RMS Tayleur kemasi halokati.
• 1948 — Kvebek parlamenti binosiga (tasvirda) bayroq oʻrnatildi.

22-yanvar

• 565 — Yustinian I Yevtixiyni Konstantinopol patriarxligidan boʻshatishga erishdi.
• 1861 — Anri Muo Kambodjada Angkor-vat ibodatxona majmuasini topdi (tasvirda).
• 1863 — Rossiya imperiyasida Yanvar inqilobi boshlandi.
• 1905 — Sankt-Peterburgda Qonli yakshanba (1905).
• 1919 — Ukraina yagona davlatga birlashdi.
• 1944 — Antanta ittifoqchi qoʻshinlari Rimga tushirildi.
• 1991 — SSSRda pul islohoti oʻtkazildi.
• 2005 — Kim Ke Gvan KXDR yadro quroliga egaligini taʼkidladi.

23-yanvar

• 1368 — Xunyu Min imperiyasiga asos soldi.
• 1719 — Karl VI Lixtenshteyn suverenitetini tan oldi.
• 1904 — Norvegiyaning Olesunn shahri yongʻin ichida qoldi (tasvirda).
• 1950 — Quddus Isroil poytaxti deb eʼlon qilindi.
• 1992 — Oʻzbekiston va Misr davlatlari oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.
• 2001 — Pekindagi xiyobonda bir guruh odam ommaviy ravishda oʻziga oʻt qoʻydi.

24-yanvar

• 1458 — Matiash I Mojariston qiroli boʻldi.
• 1848 — Kaliforniyada oltin vasvasasi boshlandi.
• 1895 — Antarktidaga odam qadami yetdi.
• 1984 — Apple Macintosh kompyuteri ishlab chiqarildi.
• 1986 — „Voyageur-2“ (tasvirda) Urandan 81 500 km uzoqlikda uchib oʻtdi.

25-yanvar

• 1533 — Genrix VIII va Anna Boleyn (tasvirda) xufiyona turmush qurdilar.
• 1554 — Jose Di Anchieta Iyezuitlar missiyasini boshlab berdi.
• 1755 — Moskva davlat universiteti tashkil topdi.
• 1905 — JARda 3106 karat keladigan „Kullinan“ olmosi topildi.
• 1919 — Parij tinchlik konferensiyasida Millatlar ligasining prinsiplari tasdiqlandi.
• 1924 — Shamonida Qishki Olimpiada oʻyinlari boshlandi.
• 1992 — Oʻzbekiston Moʻgʻuliston va Daniya bilan diplomatik aloqalar oʻrnatdi.
• 2004 — „Opportunity“ fazo kemasi Marsga qoʻndi.
• 2022 — Oʻzbekiston, Tojikiston va Qozogʻiston davlatlarida blekaut sodir boʻldi va uch kun davom etdi.

26-yanvar

• 1500 — Y. Pinson Amazonkani tadqiq etdi.
• 1582 — Livon urushi tugatildi.
• 1911 — Drezden opera teatrida (tasvirda) Shtrausning asari taqdim etildi.
• 1924 — Petrograd shahri Leningrad deb qayta nomlandi.
• 1934 — Germaniya va Polsha oʻrtasida hujum qilmaslik haqida bitim tuzildi.
• 1983 — AQShda „Lotus 1-2-3“ elektron jadvali yaratildi.
• 1992 — Oʻzbekiston va Yaponiya davlatlari oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.

27-yanvar

Xolokost qurbonlarini yod etish kuni

• 661 — Ali ibn Abu Tolib vafot etishi bilan Xulafoi Roshidiyn davri tugadi.
• 1918 — Finlyandiyada fuqarolar urushi boshlandi.
• 1944 — Leningrad qamali yakunlandi.
• 1962 — Inga Voronina „Medeu“ muz oʻyingohida (tasvirda) konkida uchish boʻyicha jahon rekordini yangiladi.
• 1973 — Vyetnamda tinchlik oʻrnatish haqidagi kelishuv imzolandi.

28-yanvar

• 1855 — Panama temir yoʻlidan ilk poyezd oʻtdi.
• 1932 — Birinchi Shanxay urushi.
• 1933 — Rahmat Ali Hindiston musulmonlari davlatini Pokiston deb atashni taklif etdi.
• 1986 — „Challenger“ fazo kemasi portlab ketdi, uning ekikpaji (tasvirda) halok boʻldi.

29-yanvar

• 1710 — Pyotr I farmoni bilan Rus alifbosi joriy qilindi.
• 1804 — Xarkov universiteti tashkil topdi.
• 1819 — Stanford Ruffles Singapurga asos soldi.
• 1845 — Nyu York gazetalarining birida Edgar Allan Poening „Qargʻa“ sheʼri chop etildi.
• 1886 — Karl Benz ichki yonuv dvigatelida ishlaydigan ilk avtomobilni (tasvirda) patentladi.
• 1992 — Oʻzbekiston va Koreya Respublikasi davlatlari oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.
• 1992 — Oʻzbekiston havo yoʻllari kompaniyasi tashkil topdi.
• 2002 — George W. Bush KXDR, Iroq va Eronni „yovuzlik oʻqlari“ deb atadi.

30-yanvar

• 1826 — Angliyada Menay ko’prigi (tasvirda) qurildi.
• 1930 — Pavel Molchanov Pavlovskda radiozond uchirdi.
• 1933 — Adolf Hitler Germaniya kansleri etib saylandi.
• 1945 — SSSRning „C-13“ suvosti kemasi nemislarning „Vilgelm Gustloff“ kemasini choʻktirib yubordi.
• 1969 — The Beatles guruhi Londonda soʻnggi konsertini berdi.
• 1972 — Londonderrida „qonli yakshanba“.
• 1992 — Oʻzbekiston Respublikasi Yevropa xavfsizlik va hamkorlik tashkilotiga qabul qilindi.
• 1996 — „C/1996 B2“ kometasi topildi.
• 2009 — Santo-domingo metropoliteni ishga tushdi.

31-yanvar

• 1865 — Dmitriy Mendeleyev „Spirtning suv bilan arlashuvi“ mavzusidagi dissertatsiyani yoqladi.
• 1918 — Buyuk Britaniyaga qarashli beshta suv osti kemalasining toʻqnashuvi naijasida yuzlab odam halok boʻldi.
• 1929 — Lev Trotskiy Sovet Ittifoqidan surgun qilindi.
• 1953 — Shimoliy dengiz qirgʻoqlaridagi boʻron oqibatida 2000 dan ortiq odam halok boʻldi.
• 1958 — Explorer-1 sunʼiy yoʻldoshi (tasvirda) Yerning radiatsion qatlamini aniqladi.
• 1977 — Parijda Pompidu madaniy markazi ochildi.
• 1990 — SSSR hududidagi birinchi McDonald's oʻz ishini boshladi.