FC Pyunik

Pyunik được thành lập vào năm 1992 bởi huyền thoại bóng đá người Armenia Khoren Oganesian và có cái tên ban đầu là Homenetmen Yerevan.^[7] Câu lạc bộ đã giành chức vô địch giải Ngoại hạng Armenia đầu tiên được tổ chức vào năm 1992, giải đấu mà họ cùng vô địch với Shirak vì cả hai đội đều bằng điểm. Năm 1995, Homenetmen Yerevan được đổi tên thành FC Pyunik ( trong tiếng Armenia có nghĩa là "Phượng hoàng"). Sau khi đổi tên, Pyunik tiếp tục vô địch Giải ngoại hạng Armenia 1995–96 và kết thúc mùa giải với chuỗi 59 trận bất bại.^[8]

Năm 1996, Pyunik chơi trận đấu cúp quốc tế đầu tiên ở vòng loại UEFA Europa League với câu lạc bộ Phần Lan HJK Helsinki, Pyunik đã thắng 3–1.^[9] Pyunik cũng đã vô địch Giải Ngoại hạng Armenia 1996-97 để đảm bảo cho họ có một cơ hội khác đủ điều kiện tham dự vòng loại trực tiếp cúp quốc tế vào năm sau.^[10]

Năm 1997, Pyunik chơi trận vòng loại đầu tiên tại UEFA Champions League với đội bóng đến từ Hungary MTK Budapest FC nhưng không thể vượt qua vòng loại trực tiếp sau thất bại chung cuộc 6–3.^[11]

Năm 1998 được chứng minh là một năm quan trọng đối với câu lạc bộ sau khi câu lạc bộ mất nguồn tài trợ chính và sự ra đi sau đó của các cầu thủ chính. Pyunik đứng thứ 6 trong mùa giải đó và rút lui hoàn toàn khỏi nền bóng đá .

Pyunik đảm bảo sự trở lại với bóng đá chuyên nghiệp sau khi tiếp thu FC Armenicum, một đội mới thăng hạng lên Giải bóng đá ngoại hạng Armenia. Ban lãnh đạo mới của câu lạc bộ đã tìm cách mang lại nhiều kinh nghiệm hơn cho câu lạc bộ và củng cố đội hình bằng các cầu thủ nước ngoài đến từ Argentina, Cameroon, Mali và Romania. Sự tiếp viện thần kỳ đã mang lại kết quả khả quan và Pyunik tiếp tục giành chức vô địch Giải Ngoại hạng Armenia 2001 và Cúp Armenia 2002.^[12][13]

Năm 2002 chứng kiến ​​Pyunik tiến vào vòng loại thứ hai ở UEFA Champions League sau khi đánh bại nhà vô địch Phần Lan Tampere United với tỷ số chung cuộc 6–0.^[14] Từ năm 2002 trở đi, Pyunik tiếp tục giành kỷ lục 10 lần liên tiếp vô địch Giải Ngoại hạng Armenia, từ năm 2001 đến năm 2010.

Vào ngày 8 tháng 1 năm 2020, cựu thủ môn quốc tế người Armenia Roman Berezovsky được công bố là huấn luyện viên mới của câu lạc bộ.^[15] Chỉ hơn 7 tháng sau, vào ngày 13 tháng 7 năm 2020, Berezovsky rời câu lạc bộ theo sự đồng ý của cả hai bên.^[16] Vào ngày 20 tháng 7 năm 2020, Artak Oseyan được công bố là người quản lý mới của Pyunik, nhưng đã rời vai trò huấn luyện viên trưởng vào ngày 13 tháng 12 năm 2020.^{[17] [18]} Vào ngày 7 tháng 1 năm 202, Yegishe Melikyan được công bố là huấn luyện viên mới của Pyunik.^[19]

Vào mùa giải 2022/23, sau các chiến thắng trước Cluj và Dudelange, Pyunik trở thành câu lạc bộ Armenia đầu tiên lọt vào vòng loại thứ ba của Champions League, nơi Pyunik đối đấu với nhà cựu vô địch châu Âu Sao Đỏ Belgrade, nhưng thua với tỷ số chung cuộc 7-0.

Sau đó, Pyunik lọt vào vòng play-off của Europa League, nơi họ đấu với đội bóng ở Moldova, Sheriff Tiraspol. Sau hai trận hòa không bàn thắng, Pyunik thua trên chấm phạt đền, do đó bị rớt xuống vòng bảng của UEFA Conference League, lần đầu tiên góp mặt ở vòng bảng trong một giải đấu châu Âu cho các câu lạc bộ.

Sau thất bại trước Basel trong lượt trận đầu tiên đầu tiên, Pyunik đối đầu với Slovan Bratislava trong trận đấu đầu tiên trên sân nhà ở Yerevan, trận đấu mà Pyunik đã giành chiến thắng nhờ các bàn thắng của Artak Dashyan và Yusuf Otubanjo. Kết quả này đồng nghĩa với việc họ đã trở thành đội bóng Armenia đầu tiên thắng một trận đấu ở vòng bảng thuộc hệ thống UEFA.

Lịch sử trong nước

Mùa giải	Giải đấu									Cúp Armenia	Ghi bàn nhiều nhất		Huấn luyện viên
	Hạng đấu	Thứ hạng	Số trận	Thắng	Hòa	Thua	Bàn thắng	Bàn thua	Hiệu số		Tên	Bàn thắng
1992	Giải Ngoai hạng Armenia	1st	22	17	3	2	75	31	37	Hạng nhì	Poghos Galstyan	26
1993		4th	28	21	3	4	80	29	45	Bán kết	Gegham Hovhannisyan	26
1994		2nd	28	23	1	4	113	24	47	Bán kết	Arsen Avetisyan	39
1995		2nd1	10	5	4	1	31	8	19	Tứ kết	Arsen Avetisyan	12
1995–96		1st	22	19	3	0	71	14	60	Vô địch
1996–97		1st	22	19	2	1	67	9	59	Hạng nhì	Arsen Avetisyan	24
1997		4th	18	11	2	5	42	16	35		Varazdat Avetisyan	10
1998		6th	26	6	3	17	27	68	21	Bán kết
1999	Câu lạc bộ không tham gia.
2000
2001	Ngoại Hạng Armenia	1st	22	17	2	3	77	23	53	Bán kết	Arman Karamyan	21	Samvel Darbinyan
2002		1st	22	19	2	1	85	14	59	Vô địch	Arman Karamyan	36
2003		1st	28	23	5	0	87	11	74	Bán kết	Galust Petrosyan	12
2004		1st	28	22	5	1	89	25	71	Vô địch	Edgar Manucharyan/Galust Petrosyan	21
2005		1st	20	11	6	3	35	15	39	Tứ kết	Tigran Davtyan	9
2006		1st	28	23	4	1	86	23	73	Hạng nhì	Arsen Avetisyan	15
2007		1st	28	18	3	7	58	22	57	Bán kết	Henrikh Mkhitaryan	12
2008		1st2	28	18	5	5	40	18	59	Bán kết	Albert Tadevosyan	10
2009		1st	28	20	5	3	64	13	65	Vô địch	Henrikh Mkhitaryan	11
2010		1st	28	20	5	3	73	22	65	Vô địch	Gevorg Ghazaryan / Marcos Pizzelli	16
2011		3rd	28	12	10	6	33	28	46	Tứ kết	Edgar Manucharyan	8
2011–12		Chỉ có Cúp Armenia được tổ chức								Tứ kết
2012–13		4th	42	19	6	17	67	51	63	Vô địch	Viulen Ayvazyan	11
2013–14		6th	28	8	8	12	41	39	32	Vô địch	Sarkis Baloyan	10
2014–15		1st	28	19	4	5	58	26	61	Vô địch	César Romero	21
2015–16		3rd	28	13	9	6	44	21	48	Tứ kết	Vardan Pogosyan	9
2016–17		4th	30	12	9	9	35	27	45	Hạng nhì	Alik Arakelyan	6	Sargis Hovsepyan Artak Oseyan
2017–18		5th	30	9	9	12	37	41	36	Tứ kết	Alik Arakelyan	7	Armen Gyulbudaghyants Aleksei Yeryomenko Armen Gyulbudaghyants
2018–19		2nd	32	18	6	8	46	32	60	Tứ kết	Erik Vardanyan	8	Andrei Talalayev Aleksandr Tarkhanov
2019–20		8th	22	8	2	12	39	42	26	Vòng hai	Denis Mahmudov	9	Aleksandr Tarkhanov Suren Chakhalyan (Caretaker) Roman Berezovsky
2020–21		7th	24	6	7	11	20	18	25	Vòng đầu tiên	José Caraballo	3	Artak Oseyan Yegishe Melikyan
2021–22		1st	32	23	6	3	52	25	75	Tứ kết	Hugo Firmino	16	Yegishe Melikyan

• Do mùa giải 1995 là mùa giải chuyển tiếp nên không có nhà vô địch chính thức nào.
  • Chức vô địch đã được quyết định bởi một trận đấu quyết định .

Thành tích ở châu Âu

Tính đến trận đấu diễn ra ngày 3 tháng 11 năm 2022

Mùa giải	Giải đấu	Vòng	Câu lạc bộ	Sân nhà	Sân khách	Tỷ số chung cuộc
1996–97	UEFA Cup	QR	HJK Helsinki	3–1	2–5 (aet)	5–6
1997–98	UEFA Champions League	1Q	MTK Budapest	0–2	3–4	3–6
2002–03	UEFA Champions League	1Q	Tampere United	2–0	4–0	6–0
		2Q	Dynamo Kyiv	2–2	0–4	2–6
2003–04	UEFA Champions League	1Q	KR Reykjavík	1–0	1–1	2–1
		2Q	CSKA Sofia	0–2	0–1	0–3
2004–05	UEFA Champions League	1Q	Pobeda Prilep	1–1	3–1	4–2
		2Q	Shakhtar Donetsk	1–3	0–1	1–4
2005–06	UEFA Champions League	1Q	Haka Valkeakoski	2–2	0–1	2–3
2006–07	UEFA Champions League	1Q	Sheriff Tiraspol	0–0	0–2	0–2
2007–08	UEFA Champions League	1Q	Derry City	2–0	0–0	2–0
		2Q	Shakhtar Donetsk	0–2	1–2	1–4
2008–09	UEFA Champions League	1Q	Anorthosis Famagusta	0–2	0–1	0–3
2009–10	UEFA Champions League	2Q	Dinamo Zagreb	0–0	0–3	0–3
2010–11	UEFA Champions League	2Q	Partizan Belgrade	0–1	1–3	1–4
2011–12	UEFA Champions League	2Q	Viktoria Plzeň	0–4	1–5	1–9
2012–13	UEFA Europa League	1Q	Zeta Golubovci	0–3	2–1	2–4
2013–14	UEFA Europa League	1Q	Teteks Tetovo	1–0	1–1	2–1
		2Q	Žalgiris Vilnius	1–1	0–2	1–3
2014–15	UEFA Europa League	1Q	Astana	1–4	0–2	1–6
2015–16	UEFA Champions League	1Q	Folgore	2–1	2–1	4–2
		2Q	Molde FK	1–0	0–5	1–5
2016–17	UEFA Europa League	1Q	Europa FC	2–1	0–2	2–3
2017–18	UEFA Europa League	1Q	Slovan Bratislava	1–4	0–5	1–9
2018–19	UEFA Europa League	1Q	Vardar	1–0	2–0	3–0
		2Q	Tobol	1–0	1–2	2–2 (a)
		3Q	Maccabi Tel Aviv	0–0	1–2	1–2
2019–20	UEFA Europa League	1Q	Shkupi	3–3	2–1	5–4
		2Q	Jablonec	2–1	0–0	2–1
		3Q	Wolverhampton Wanderers	0–4	0–4	0–8
2022–23	UEFA Champions League	1Q	CFR Cluj	0–0	2–2 (aet)	2–2 (4–3 p)
		2Q	F91 Dudelange	0–1	4−1	4−2
		3Q	Red Star Belgrade	0–2	0–5	0–7
	UEFA Europa League	PO	Sheriff Tiraspol	0–0	0–0	0–0 (2–3 p)
	UEFA Europa Conference League	Group H	Basel	1–2	1–3	3rd
			Slovan Bratislava	2−0	1–2
			Žalgiris	2−0	1–2

Trong suốt các mùa giải đã qua, Pyunik chủ yếu mặc áo thi đấu màu xanh lam và trắng, với một số ngoại lệ bao gồm áo thi đấu đầu tiên của Pyunik có màu cam.

Puma là nhà cung cấp trang phục thi đấu hiện tại của câu lạc bộ kể từ năm 2019.^[20]

Vào ngày 3 tháng 8 năm 2020, Pyunik thông báo rằng Joma sẽ cung cấp trang phục thi đấu của đội cho mùa giải 2020–2.^[21]

Nhà cung cấp trang phục thi đấu và nhà tài trợ áo đấu

Huy hiệu

Câu lạc bộ đã có năm thiết kế khác nhau cho huy hiệu trong suốt lịch sử của họ, với ba thiết kế đầu tiên khác biệt đáng kể với nhau. Sau khi câu lạc bộ quay trở lại vào năm 2001, Pyunik đã giới thiệu thiết kế logo mang tính biểu tượng của mình bao gồm một chữ P in đậm được đặt trên đỉnh của một quả bóng đá. Câu lạc bộ đã giữ thiết kế này trong 13 năm trước khi giới thiệu huy hiệu phượng hoàng vàng hai đầu vào năm 2014. Sự thay đổi này khiến người hâm mộ không ưa chuộng và Pyunik đã giới thiệu một huy hiệu mới vào năm 2019, lần này trở lại hình tròn ban đầu với logo chủ yếu là màu xanh lam và một con phượng đỏ ở trung tâm.

• 
  1992–95
• 2014-2018
  2014-2018
• 2019-hiện tại
  2019-hiện tại

Pyunik đã sử dụng một số địa điểm trong suốt lịch sử của câu lạc bộ. Từ năm 1992 đến 1998, Pyunik thi đấu tại Sân vận động Hrazdan, sân vận động lớn nhất Armenia với sức chứa 54.208 khán giả.^[22]

Năm 2001, sau khi công việc cải tạo được thực hiện tại Sân vận động Cộng hòa hai năm trước, Pyunik chuyển địa điểm và chơi tất cả các trận đấu trên sân nhà ở đó cho đến năm 2013, với một thời gian gián đoạn ngắn vào năm 2008, khi câu lạc bộ buộc phải thi đấu tại Sân vận động Pyunik ; sân tập của họ, do các công việc cải tạo tại Sân vận động Cộng hòa .

Từ năm 2013 đến 2017, Học viện Bóng đá Yerevan là địa điểm tổ chức tất cả các giải đấu trong nước, trong khi vẫn sử dụng Sân vận động Cộng hòa cho các trận đấu quốc tế. Vào đầu mùa giải Giải ngoại hạng Armenia 2017–18, Pyunik đã sử dụng Sân vận động Cộng hòa làm sân nhà trong nửa đầu mùa giải, và cuối cùng trở lại Sân vận động Pyunik của riêng họ trong nửa sau.

Sân vận động Cộng hòa cũng là sân nhà của đội tuyển bóng đá quốc gia Armenia, và đôi khi được các đội Armenia khác sử dụng cho các trận đấu cúp quốc tế của họ.

Câu lạc bộ hiện đang lên kế hoạch xây dựng một sân vận động có sức chứa 5.000 chỗ ngồi vào năm 2022.^[23]

Danh sách các sân vận động được câu lạc bộ sử dụng

• Hrazdan Stadium: 1992–98
• Vazgen Sargsyan Republican Stadium: 2001–08
• Pyunik Stadium: 2008
• Vazgen Sargsyan Republican Stadium: 2008–13
• Yerevan Football Academy: 2013–17
• Vazgen Sargsyan Republican Stadium/Pyunik Stadium: 2017–18
• Vazgen Sargsyan Republican Stadium: 2018–hiện tại

Cơ sở ủng hộ của Pyunik theo truyền thống được coi là một phần của tầng lớp cao hơn của Yerevan, trái ngược với cơ sở được cho là thuộc tầng lớp thấp hơn của đối thủ truyền kiếp xuyên thành phố FC Urartu. Vì lịch sử của câu lạc bộ và thành công gần đây, người hâm mộ không chỉ tăng lên ở Yerevan mà còn ở các tỉnh khác của Armenia và cả Cộng đồng người Armenia hải ngoại .

Pyunik được coi là một trong những câu lạc bộ nổi tiếng nhất ở Armenia và có một trong những cơ sở người hâm mộ Ultras lớn nhất ở Armenia, được gọi là Khu vực 18, được đặt tên theo khu vực họ chiếm giữ tại Sân vận động Cộng hòa Vazgen Sargsyan.^[24]

Sự cạnh tranh của Pyunik với Ararat bắt nguồn từ việc thành lập câu lạc bộ. Người sáng lập của Pyunik, Khoren Oganesian, được coi là thần tượng của câu lạc bộ Ararat, nhờ những thành tích của ông tại câu lạc bộ trong thời kỳ Xô Viết, giành được Cúp Liên Xô năm 1975. Thành công của Pyunik trong lịch sử gần đây đã khiến hình ảnh của câu lạc bộ vượt qua Ararat, điều này đã dẫn đến những tranh cãi về việc câu lạc bộ nào có tác động lớn hơn đến bóng đá Armenia .

Sự cạnh tranh khác, giữa Pyunik và Urartu còn được gọi là cuộc đụng độ của các khu dân cư Yerevan, vì Pyunik nằm ở khu Kentron khu vực giàu có hơn , trong khi Urartu nằm ở khu Malatia-Sebastia thuộc tầng lớp thấp hơn. Sự kình địch giữa cả hai đội bắt nguồn từ việc Urartu chuyển từ Abovyan đến Yerevan vào năm 2001, cạnh tranh với nhau và cuối cùng trở thành một trong những đội lớn nhất trong thành phố. Các học viện trẻ của cả hai đội cũng cạnh tranh với nhau vì họ được coi là hai trong số những học viện tốt nhất trong nước.

Đội hình hiện tại

Tính đến 1 tháng 10 năm 2022^[25]

Ghi chú: Quốc kỳ chỉ đội tuyển quốc gia được xác định rõ trong điều lệ tư cách FIFA. Các cầu thủ có thể giữ hơn một quốc tịch ngoài FIFA.

Số VT Quốc gia Cầu thủ 1 TM David Yurchenko 2 TĐ Luka Juričić 3 HV Boris Varga 5 HV Zoran Gajić 4 HV Kire Ristevski 6 HV Juninho 8 TV Andre Mensalao 9 TV Artak Dashyan 10 TV Stefan Spirovski 11 TV Hovhannes Harutyunyan 14 TĐ Yusuf Otubanjo 15 HV Mikhail Kovalenko 18 TĐ José Caraballo 19 TĐ Grenik Petrosyan 20 TV Nemanja Mladenović 21 HV Arthur Avagyan 23 TV Aras Özbiliz 24 TĐ Marjan Radeski

Số VT Quốc gia Cầu thủ 26 TV Renzo Zambrano 27 HV Nikita Baranov 28 TĐ Robert Hehedosh 29 TV Eugeniu Cociuc 30 HV Alexander González 32 TM Sergey Mikaelyan 44 HV Alan Aussi 70 TĐ Uroš Nenadović 71 TM Stanislav Buchnev 77 TĐ Dame Diop 79 HV Serhiy Vakulenko 87 TĐ Aleksandr Karapetyan 88 TV Yuri Gareginyan 90 HV Aleksandar Miljković 91 TV Roman Karasyuk 95 HV Anton Bratkov 97 TV David Davidyan (on loan from Khimki)

Cho mượn

Ghi chú: Quốc kỳ chỉ đội tuyển quốc gia được xác định rõ trong điều lệ tư cách FIFA. Các cầu thủ có thể giữ hơn một quốc tịch ngoài FIFA.

Số VT Quốc gia Cầu thủ — TV Artur Grigoryan (at BKMA Yerevan)

Đội ngũ kỹ thuật

Vị tri	Tên
Huấn luyện viên	Yegishe Melikyan
Trợ lý huấn luyện viên	Roman Monarev
Huấn luyện viên thủ môn	Vladimir Vardanyan
Bác sĩ	Vahagn Gevorgyan
Đấm bóp	Hayk Mnatsakanyan and Robert Nersisyan
Quản trị viên	Hovhannes Hayrapetyan
Quản lý đội	Hovhannes Hayrapetyan
Huấn luyện viên Pyunik-2	Albert Sargsyan

Ban điều hành

Arthur Soghomonyan là chủ sở hữu hiện tại và là Chủ tịch của Pyunik kể từ năm 2017

Phó chủ tịch: Robert Gasparyan

Phó chủ tịch thứ 2: Aleksandr Tarkhanov

Giám đốc điều hành: Tigran Martirosyan

Nhân viên

• Phát triển: Aleksandr Tarkhanov
• Đào tạo trẻ: Albert Sargsyan
• Giám đốc thể thao: Samvel Arustamyan
• Trinh sát: Robert Arzumanyan
• Thư ký báo chí: Shushanik Hakobyan
• Tiếp thị và Quan hệ công chúng: Vera Martirosyan
• Viên chức: Vardan Tsaturyan

• Ngoại hạng Armenia
  • Vô địch (15): 1992, 1995–96, 1996–97, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2014–15, 2021–22 (kỷ lục)
  • Á quân (1): 2018–19

• Cúp Quốc gia Armenia
  • Vô địch (8): 1995–96, 2002, 2004, 2009, 2010, 2012–13, 2013–14, 2014–15 (kỷ lục)
  • Á quân (3): 1996–97 2006, 2016–17

• Siêu cúp Armenia
  • Vô địch (9): 1998, 2002, 2004, 2005, 2007, 2008, 2010, 2011, 2015 (kỷ lục)
  • Á quân (6): 1996, 2003, 2006, 2009, 2013, 2014

Đội dư bị và học viện

Đội dự bị hiện được huấn luyện bởi Yuri Tarkhanov và thi đấu ở Hạng nhất Armenia. Học viện bóng đá trẻ được quản lý bởi Albert Sargsyan.^[26]

Những cầu thủ đáng chú ý từ học viện trẻ bao gồm Henrikh Mkhitaryan, Robert Arzumanyan, Karlen Mkrtchyan, Edgar Manucharyan, Varazdat Haroyan và Gevorg Ghazaryan.