Ak-sò͘

Ak-sò͘ (eng. iodine; ji̍t. 沃素) sī chi̍t khoán hoà-ha̍k goân-sò͘, mā ū hō ai-o-tian ia̍h ai-o-tīn[3], Hàn-bûn kóng tián (碘), hoà-ha̍k kì-hō I, goân-chú-hoan 53.

Ak-sò͘,  53I
Ki-pún sèng-chit
Miâ, hû-hōAk-sò͘, I
Eng-bûniodine
Phian-miâtián
Gōa-hênglustrous metallic gray, violet as a gas
Ak-sò͘ tī chiu-kî-piáu lāi ê ūi-tì
Chúi-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Helium (hi-iú khì-thé)
Lithium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Beryllium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Phêng-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Thoàⁿ-sò͘ (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chek-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Sng-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Hut-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Ne-óng (hi-iú khì-thé)
Natrium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Magnesium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
A-lú-mih (pîn-kim-sio̍k)
Ke-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Lîn (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Liû-hông (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Iâm-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Argon (hi-iú khì-thé)
Kalium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Khā-lú-siúm (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Scandium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Titanium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Vanadium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chromium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Manganese (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thih (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cobalt (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nickel (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tâng (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
A-iân (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gallium (pîn-kim-sio̍k)
Germanium (lūi-kim-sio̍k)
Phi-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Selenium (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chhàu-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Krypton (hi-iú khì-thé)
Rubidium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Strontium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Yttrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Zirconium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Niobium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Molybdenum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Technetium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Ruthenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhodium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Palladium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cadmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Indium (pîn-kim-sio̍k)
Siah (pîn-kim-sio̍k)
Antimony (lūi-kim-sio̍k)
Tellurium (lūi-kim-sio̍k)
Ak-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Xenon (hi-iú khì-thé)
Caesium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Barium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Lanthanum (lanthanum-hē)
Cerium (lanthanum-hē)
Praseodymium (lanthanum-hē)
Neodymium (lanthanum-hē)
Promethium (lanthanum-hē)
Samarium (lanthanum-hē)
Europium (lanthanum-hē)
Gadolinium (lanthanum-hē)
Terbium (lanthanum-hē)
Dysprosium (lanthanum-hē)
Holmium (lanthanum-hē)
Erbium (lanthanum-hē)
Thulium (lanthanum-hē)
Ytterbium (lanthanum-hē)
Lutetium (lanthanum-hē)
Hafnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tantalum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Wolfram (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Osmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Iridium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Pe̍h-kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chúi-gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thallium (pîn-kim-sio̍k)
Iân (pîn-kim-sio̍k)
Bismuth (pîn-kim-sio̍k)
Polonium (pîn-kim-sio̍k)
Astatine (lūi-kim-sio̍k)
Radon (hi-iú khì-thé)
Francium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Radium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Actinium (actinium-hē)
Thorium (actinium-hē)
Protactinium (actinium-hē)
Uranium (actinium-hē)
Neptunium (actinium-hē)
Plutonium (actinium-hē)
Americium (actinium-hē)
Curium (actinium-hē)
Berkelium (actinium-hē)
Californium (actinium-hē)
Einsteinium (actinium-hē)
Fermium (actinium-hē)
Mendelevium (actinium-hē)
Nobelium (actinium-hē)
Lawrencium (actinium-hē)
Rutherfordium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Dubnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Seaborgium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Bohrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Hassium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Meitnerium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Darmstadtium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Roentgenium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Copernicium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nihonium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Flerovium (pîn-kim-sio̍k)
Moscovium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Livermorium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Tennessine (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Oganesson (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Br

I

At
teluriumAk-sò͘xenon
Goân-chú-hoan53
Goân-chú-liōng (±)126.90447(3)[1]
Goân-sò͘ lūi-pia̍t  siang-goân-chú hui-kim-sio̍k
Cho̍k, hun-khu17 cho̍k, p khu
Chiu-kîtē 5 chiu-kî
Tiān-chú pâi-lia̍t[Kr] 4d10 5s2 5p5
per shell2, 8, 18, 18, 7
Bu̍t-lí sèng-chit
Siòngkò͘-thé
Iûⁿ-tiám386.85 K ​(113.7 °C, ​236.66 °F)
Hut-tiám457.4 K ​(184.3 °C, ​363.7 °F)
Bi̍t-tō͘  (sek-un)4.933 g·cm−3
Sam-siòng-tiám386.65 K, ​12.1 kPa
Lîm-kài-tiám819 K, 11.7 MPa
Iûⁿ-hoà-jia̍t(I2) 15.52 kJ·mol−1
Cheng-hoat-jia̍t(I2) 41.57 kJ·mol−1
Jia̍t-iông-liōng(I2) 54.44 J·mol−1·K−1
cheng-khì-ap (rhombic)
P (Pa)1101001 k10 k100 k
tī T (K)260282309342381457
Goân-chú sèng-chit
Sng-hòa-sò͘7, 6, 5, 4, 3, 1, −1 ​(a strongly acidic oxide)
Tiān-hū-tō͘Pauling scale: 2.66
Tiān-lī-lêng1st: 1008.4 kJ·mol−1
2nd: 1845.9 kJ·mol−1
3rd: 3180 kJ·mol−1
Goân-chú pòaⁿ-kèngempirical: 140 pm
Kiōng-kè pòaⁿ-kèng139±3 pm
Van der Waals pòaⁿ-kèng198 pm
Cha̍p-lio̍k
Chiⁿ-thé kò͘-chō ​orthorhombic
Orthorhombic crystal structure for Ak-sò͘
Jia̍t-thoân-tō-lu̍t0.449 W·m−1·K−1
Tiān-chó͘-lu̍t1.3×107 Ω·m (at 0 °C)
Chû-sèngdiamagnetic[2]
Bulk hē-sò͘7.7 GPa
CAS teng-kì pian-hō7553-56-2
Le̍k-sú
Hoat-hiān kap siōng chá ê tông-ūi-sò͘Bernard Courtois (1811)
Chòe ún-tēng ê tông-ūi-sò͘
Chú bûn-chiong: Ak-sò͘ ê tông-ūi-sò͘
isoNAhalf-lifeDMDE (MeV)DP
123Isyn13 hε, γ0.16123Te
124Isyn4.176 dε124Te
125Isyn59.40 dε125Te
127I100%(SF)<29.961
129Itrace1.57×107 yβ0.194129Xe
131Isyn8.02070 dβ, γ0.971131Xe
135Isyn6.57 hβ135Xe
Decay modes in parentheses are predicted, but have not yet been observed

Chham-khó