Chúi-sò͘

Chúi-sò͘[8] (水素; tek. Wasserstoff), iā ū kóng kheng-khì (輕氣)[9], hòa-ha̍k hû-hō H (Latin-gí: hydrogenium, ùi Hi-lia̍p-gí ê hydro: "chúi" ham genes: "cho͘-sêng" lâi--ê), sī chiu-kî-pió lāi-té 1 chióng hoà-ha̍k goân-sò͘, goân-chú-hoan 1. Tī piau-chún un-tō͘ kap ap-le̍k (standard temperature and pressure), H sī bô sek, bô phang-chhaù ê hui-kim-sio̍k, toaⁿ-kè (univalent), bô kiâm-chiáⁿ, chin khoài to̍h (combustion), siang-goân-chú (diatomic) ê khì-thé (H2). H sī siāng khin ê goân-sò͘, goân-chú-liōng kan-taⁿ 1.00794 g/mol. H mā sī ú-tiū--nih siāng chē ê goân-sò͘, chiàm beh 75%.

Chúi-sò͘,  1H

Purple glow in its plasma state

Spectral lines of hydrogen
Ki-pún sèng-chit
Miâ, hû-hōChúi-sò͘, H
Eng-bûnhydrogen
Gōa-hêngcolorless gas
Chúi-sò͘ tī chiu-kî-piáu lāi ê ūi-tì
Chúi-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Helium (hi-iú khì-thé)
Lithium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Beryllium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Phêng-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Thoàⁿ-sò͘ (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chek-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Sng-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Hut-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Ne-óng (hi-iú khì-thé)
Natrium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Magnesium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
A-lú-mih (pîn-kim-sio̍k)
Ke-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Lîn (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Liû-hông (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Iâm-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Argon (hi-iú khì-thé)
Kalium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Khā-lú-siúm (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Scandium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Titanium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Vanadium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chromium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Manganese (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thih (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cobalt (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nickel (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tâng (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
A-iân (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gallium (pîn-kim-sio̍k)
Germanium (lūi-kim-sio̍k)
Phi-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Selenium (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chhàu-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Krypton (hi-iú khì-thé)
Rubidium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Strontium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Yttrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Zirconium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Niobium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Molybdenum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Technetium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Ruthenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhodium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Palladium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cadmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Indium (pîn-kim-sio̍k)
Siah (pîn-kim-sio̍k)
Antimony (lūi-kim-sio̍k)
Tellurium (lūi-kim-sio̍k)
Ak-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Xenon (hi-iú khì-thé)
Caesium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Barium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Lanthanum (lanthanum-hē)
Cerium (lanthanum-hē)
Praseodymium (lanthanum-hē)
Neodymium (lanthanum-hē)
Promethium (lanthanum-hē)
Samarium (lanthanum-hē)
Europium (lanthanum-hē)
Gadolinium (lanthanum-hē)
Terbium (lanthanum-hē)
Dysprosium (lanthanum-hē)
Holmium (lanthanum-hē)
Erbium (lanthanum-hē)
Thulium (lanthanum-hē)
Ytterbium (lanthanum-hē)
Lutetium (lanthanum-hē)
Hafnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tantalum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Wolfram (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Osmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Iridium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Pe̍h-kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chúi-gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thallium (pîn-kim-sio̍k)
Iân (pîn-kim-sio̍k)
Bismuth (pîn-kim-sio̍k)
Polonium (pîn-kim-sio̍k)
Astatine (lūi-kim-sio̍k)
Radon (hi-iú khì-thé)
Francium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Radium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Actinium (actinium-hē)
Thorium (actinium-hē)
Protactinium (actinium-hē)
Uranium (actinium-hē)
Neptunium (actinium-hē)
Plutonium (actinium-hē)
Americium (actinium-hē)
Curium (actinium-hē)
Berkelium (actinium-hē)
Californium (actinium-hē)
Einsteinium (actinium-hē)
Fermium (actinium-hē)
Mendelevium (actinium-hē)
Nobelium (actinium-hē)
Lawrencium (actinium-hē)
Rutherfordium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Dubnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Seaborgium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Bohrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Hassium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Meitnerium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Darmstadtium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Roentgenium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Copernicium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nihonium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Flerovium (pîn-kim-sio̍k)
Moscovium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Livermorium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Tennessine (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Oganesson (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)


H

Li
– ← Chúi-sò͘helium
Goân-chú-hoan1
Goân-chú-liōng1.008[1] (1.00784–1.00811)[2]
Goân-sò͘ lūi-pia̍t  siang-goân-chú hui-kim-sio̍k
could be considered metalloid
Cho̍k, hun-khugroup 1, s khu
Chiu-kîtē 1 chiu-kî
Tiān-chú pâi-lia̍t1s1
per shell1
Bu̍t-lí sèng-chit
Sek-chháicolorless
Siòngkhì-thé
Iûⁿ-tiám13.99 K ​(−259.16 °C, ​−434.49 °F)
Hut-tiám20.271 K ​(−252.879 °C, ​−423.182 °F)
Bi̍t-tō͘ at stp (0 °C and 101.325 kPa)0.08988 g·L−1
0.07 g·cm−3 (solid: 0.0763 g·cm−3)[3]
0.07099 g·cm−3
Sam-siòng-tiám13.8033 K, ​7.041 kPa
Lîm-kài-tiám32.938 K, 1.2858 MPa
Iûⁿ-hoà-jia̍t(H2) 0.117 kJ·mol−1
Cheng-hoat-jia̍t(H2) 0.904 kJ·mol−1
Jia̍t-iông-liōng(H2) 28.836 J·mol−1·K−1
cheng-khì-ap
P (Pa)1101001 k10 k100 k
tī T (K)1520
Goân-chú sèng-chit
Sng-hòa-sò͘−1, +1 ​(an amphoteric oxide)
Tiān-hū-tō͘Pauling scale: 2.20
Tiān-lī-lêng1st: 1312.0 kJ·mol−1
Kiōng-kè pòaⁿ-kèng31±5 pm
Van der Waals pòaⁿ-kèng120 pm
Cha̍p-lio̍k
Chiⁿ-thé kò͘-chō ​hexagonal
Hexagonal crystal structure for Chúi-sò͘
Siaⁿ-sok1310 m·s−1 (gas, 27 °C)
Jia̍t-thoân-tō-lu̍t0.1805 W·m−1·K−1
Chû-sèngdiamagnetic[4]
CAS teng-kì pian-hō1333-74-0
Le̍k-sú
Hoat-hiānHenry Cavendish[5][6] (1766)
 hō-miâAntoine Lavoisier[7] (1783)
Chòe ún-tēng ê tông-ūi-sò͘
Chú bûn-chiong: Chúi-sò͘ ê tông-ūi-sò͘
isoNAhalf-lifeDMDE (MeV)DP
1H99.9885%1H is stable with 0 neutrons
2H0.0115%2H is stable with 1 neutron
3Htrace12.32 yβ0.018613He
Chúi-sò͘

Chham-khó