Hamburgo
 | Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A Ciudat Libre y Hanseatica d'Hamburgo, (en alemán Hamburg /ˈhambʊɐk/, en baixo alemán Hamborg /ˈhambʊɪç/) ye una ciudat situata a o norte d'Alemanya. Antimás tamién ye un estau federau que tien una amplaria no muito mayor que a d'a mesma ciudat (755 km²). Hamburgo ye a segunda mayor ciudat d'Alemanya dimpués de Berlín y a seisena d'a Unión Europea.[2] A población d'a ciudat blinca d'os 1,8 millons d'habitants, mientres que a Rechión Metropolitana d'Hamburgo (que incluye partis d'os estaus federatos vecins de Baixa Saxonia y Schleswig-Holstein) tien mas de 5 millons d'habitants. A cantos d'o río Elba, o puerto d'Hamburgo ye o segundo puerto mas gran d'Europa (dimpués d'o puerto de Rotterdam) y o deceno mas gran d'o mundo.
| Ciudat Libre y Hanseatica d'Hamburgo Freie und Hansestadt Hamburg | |||||
| Ciudat hanseatica y estau d'Alemanya | |||||
| |||||
 Mapa de situación en Alemanya | |||||
| Entidat • Estau | Ciudat hanseatica y estau Alemanya | ||||
| Capital | Hamburgo | ||||
| Idioma oficial • Atros idiomas | Alemán Baixo alemán | ||||
| Superficie • Total | 755.09 km² | ||||
| Gubierno • Alcalde | Carl Vincent Krogmann | ||||
| Población • Total (2014) • Densidat | 1 758 041 hab. 2.453 hab/km² | ||||
| Chentilicio | Hamburgués/a[1] | ||||
| ISO 3166-2 | DE-HH | ||||
| Pachina web oficial | |||||
O nombre oficial d'Hamburgo, Ciudat Libre y Hanseatica d'Hamburgo (en alemán Freie und Hansestadt Hamburg),[3] reflecta a historia d'a ciudat como miembro d'a Liga hanseatica, como ciudat libre imperial d'o Sacro Imperio Romano Chermanico, y o feito de que Hamburgo ye una ciudat estau y un d'os deciseis estaus d'Alemanya. Antis d'a unificación d'Alemanya en 1871, Hamburgo yera un estau sobirán.
Hamburgo ye un gran nyudo de comunicacions en o Norte d'Alemanya y un d'os prencipals d'Europa. Amás s'ha convertito en un centro industrial y de medios de comunicación con fabricas y instalacions d'interpresas como Airbus, Blohm + Voss y Aurubis. A emisora de radio y televisión Norddeutscher Rundfunk y as editorials Gruner + Jahr y Spiegel-Verlag son os dos pilars prencipals d'a industria mediatica en Hamburgo. Hamburgo tamién ha estau un important centro financiero mientres muitos sieglos, y ye a seu d'o segundo banco mas antigo d'o mundo, o Berenberg Bank. En total, bi ha mas de 120.000 interpresas.
D'atra man a ciudat ye un important centro turistico tanto ta visitants d'o propio país como ta foranos. Hamburgo se trobaba en 2012 en o puesto 17 de ciudaz con millor calidat de vida ,[4] y, en 2010, yera en a 10ena posición.
Cheografía
Hamburgo se troba en a parti sud d'a peninsula de Chutlandia, chustament entre Europa Continental por o sud y Escandinavia por o norte. A mar d'o Norte se troba a l'ueste y a mar Baltica a o nord-este d'Hamburgo. Hamburgo se situa chunto a o río Elba en o forcallo con os ríos Alster y Bille. O centro d'a ciudat city centre ye arredol d'o Binnenalster ("Alster interior") y l'Außenalster ("Alster exterior") dos lacos artificials formatos en entibar o río Alster. A isla de Neuwerk y as dos chicotas islas vecinas de Scharhörn y Nigehörn, situatas en o Parque nacional d'a mar de Frisia hamburgués, fan tamién parti d'Hamburgo.[5]
Os barrios de Neuenfelde, Cranz, Francop y Finkenwerder fa parti d'a rechión conoixita como Altes Land, a mayor rechión productora de fruita d'Europa Central. En o barrio de Neugraben-Fischbek se troba o Hasselbrack, o punto mas alto d'Hamburgo con una altaria de 116,2 m.[6]
Clima
Hamburgo tien un clima oceanico. O clima d'Hamburgo ye influyenciato por trobar-se amán d'a costa y d'as masas d'aire marín que s'orichinan en l'Oceano Atlantico. En os almarchals bi ha un clima maritimo templato. Os nevazos son raros y nomás bi'n ha una u dos vegadas a l'anyo.
Os meses mas calidos son chunio, chulio y agosto, con temperaturas maximas d'entre 19,9 y 22,2 °C. Os meses mas fredos son aviento, chinero y febrero cuan as minimas temperaturas son d'entre -1.4 y 0.0 °C.
Demografía
| Poblacions inmigrants importants[7] | |
| País | Población (2012) |
|---|---|
 Turquía | 50.261 |
 Polonia | 22.401 |
.svg){kind=small} Afganistán | 11.996 |
 Serbia | 10.014 |
 Portugal | 8.627 |
 Rusia | 7.521 |
 Grecia | 6.230 |
 Italia | 6.106 |
 Irán | 5.658 |
 Ghana | 5.414 |
 Filipinas | 4.890 |
A 31 d'aviento de 2006, bi heba 1.754.182 personas rechistradas en o censo d'a ciudat d'Hamburgo (un 6.2% mas d'os 1.652.363 rechistratos en 1990) en un aria de 755,3 km². A densidat de población yera de 2.322 hab/km².[8] L'aria metropolitana d'Hamburgo tien una población total de bels 4,3 millons de personas, que viven en una superficie de 19.000 km².[9]
Bi heba 856.132 hombres y 898.050 mullers censatos en Hamburgo. Por cada 1.000 hombres, bi heba 1.049 mullers. En 2006, bi naixioron 16.089 personas d'Hamburgo (d'os que un 33,1% yeran de mullers que no casadas); 6.921 vodas y 4.583 divorcios. En a ciudat, os ninos menors de 18 anyos representaban un 15.7% d'a población y as personas mayors de 65 anyos un 18.8%.[8]
Recent estimates put the number of people with a migrant background at 30% (515.000).[10] Os immigrants yeran plegatos de 180 países diferents, entre os que se trobaban Turquía, Polonia, Rusia, Afganistán, Pakistán, Cazaquistán, Irán u Ghana.
En 1999, bi heba 910.304 casas, en as que en un 18.9% teneban ninos menors de 18; o 47.9% d'istas las formaban personas sin parella. A meyana ye de 1.9 personas por casa.[11]
Antepasaus d'os habitants d'Hamburgo[10]
| Antepasaus | Porcentache |
|---|---|
| Alemans | 70.6% (1.231.993) |
| Atros europeus | 13.7% (240.052) |
| Asiaticos | 6.3% (109.933) |
| Turcos | 5.3% (92.766) |
| Africanos | 2.0% (34.847) |
| Hispanos y caribenyos | 0.9% (16.224) |
| Atros/desconoixitos | 1.2% (20.958) |
Esporte
- O FC St. Pauli y o Hamburger SV son dos clubs de fútbol con seu en ista ciudat y que partecipan en a Bundesliga alemana de fútbol.
Localidaz achirmanatas
Hamburgo tien nueu localidaz achirmanatas arredol d'o mundo. Dar es Salaam (Tanzania) ye a zaguera que s'adhibió a la lista en 2010.[12]
|
|
Puestos d'intrés
- Elbphilharmonie (u Elphi).
- St. Pauli-Landungsbrücken.
- Speicherstadt.
- Casa d'a Ciudat d'Hamburgo.
- Reeperbahn.
- Ilesia de Sant Nicolau d'Hamburgo.
Personalidaz naixitas de Hamburgo
Gastronomía
A causa d'a suya historia centenaria como una important ciudat portuaria, la cocina d'Hamburgo ye muit diversificada. Dica o sieglo XX, a cocina d'Hamburgo se carauterizaba prencipalment por l'amplia variedat de diferents tipos de pescau d'o río Elba y d'a cercana Mar Baltica.
Virollas tipicas son:
- Birnen, Bohnen und Speck.
- Labskaus.
- Rote Grütze.
- Franzbrötchen.
- Hamburger Speck.
