Suecia

Ye un toponimo derivau d'o etnonimo d'o pueblo chermanico que i predominó cuan forachitoron a los godos, los suecos. O toponimo ye documentau en aragonés por primera vegada en a "Grant Cronica d'Espanya", compilación historica empentada por Chuan Ferrández d'Heredia:

Situau en o norte d'Europa, Suecia limita a o este con a mar Baltica y o golfo de Botnia, dando-le a o país una larga linia costera, que forma a parti iste d'a peninsula Escandinava. A o ueste se troban os Alpes escandinavos (Skaderna), os cuals forman una buega natural con Noruega. A o nord-este limita con Finlandia, a o sudueste con os estreitos de Skagerrak, Kattegat y Öresund, que lo deseparan de Dinamarca, Alemanya, Polonia, Rusia, Lituania, Letonia y Estonia. Amás, ye connectau con Dinamarca por o puent d'Öresund.

Con una superficie de 450 295 km²,​ Suecia ye o 57° país mas gran d'o mundo. Ye o cinqueno mas gran d'o continent y o mas gran d'Europa d'o Norte. A suya grandaria ye un poquet mas gran que o estato de California y semellant a o d'Uzbekistán, con una población de mas de 10 millons d'habitants.

L'altitut minima de Suecia se troba en a badía d'o laco Hammarsjön, amán de Kristianstad con 2,41 metros baixo o livel d'o mar. L'altitut maxima d'o país ye en o mont Kebnekaise con 2.111 m.O territorio sueco tamién comprende unas 221 800 islas, d'as cuals 1085 contan con una población permanent.​ Gotland, Öland, Orust, Hisingen y Värmdö son as islas mas grans d'o país.

En a suya mayoría, o territorio sueco ye plano, con excepción d'a zona ueste an surten os Alpes escandinavos.

A mayor parti de Suecia tiene un clima templau, manimenos a suya latitut norte, con cuatro estacions distintas y temperaturas suaus entre tot l'anyo. L'hibierno en l'extremo sud gosa estar feble y se manifiesta solament a traviés de cualques periodos mas curtos con nieu y temperaturas baixo cero, l'agüerro bien puede convertir-se en primavera allí, sin un periodo definiu d'hibierno. O país se puede dividir en tres tipos de clima: a parti mas a o sud tiene un clima oceanico, a parte central tiene un clima continental humido y a parte mas a o norte tiene un clima subarctico. Manimenos, Suecia ye muito mas calida y ixuga que atros puestos en una latitut semellant, y mesmo bella cosa mas a o sud, prencipalment a causa d'a combinación d'a Corrient d'o Golfo.

A temperatura mas alta nunca rechistrada en Suecia estió de 38 °C en Målilla en 1947, mientres que a temperatura mas freda nunca rechistrada estió de -52,6 °C en Vuoggatjålme o 2 de febrero de 1966.

A causa d'a gran latitut de Suecia, a duración d'a luz d'o día vareya muito. A o norte d'o Cerclo Polar Arctico, o sol nunca se mete en verano y nunca sale en hibierno. Manimenos, en a capital Estocolmo,que se troba mas a o sud, a luz d'o diya dura mas de 18 horas a fins de chunio, pero solament arredol de 6 horas a fins d'aviento.

Suecia naixió como país independient y unificau entre a Edat Meya. Desembolicó una administración moderna centralizada dende o reinau d'o rei Gustavo I en o sieglo XVI. En o sieglo XVII o país extendió os suyos territorios y formó l'Imperio Sueco. A mayoría d'os territorios conquerius difuera d'a peninsula escandinava los perdió entre os sieglos XVIII y XIX. A rechión oriental de Suecia, l'actual Finlandia, estió conquerida por Rusia en 1809. A zaguera guerra en que Suecia s'embrecó ocurrió en 1814, cuan Suecia obligó Noruega a formar a unión personal con Suecia, que disolvió en 1905. Dende 1814, Suecia ha estau en paz y ha adoptau una politica exterior de neutralidat en tiempo de guerra.

Condaus

Suecia se divide en 21 condaus clamaus län.

Escudo	Condau (Län)	Capital	Aria (km2)	Habitants (2019)[2]
	Estocolmo	Estocolmo	6,519.3	2,377,081
	Västerbotten	Umeå	55,186.2	271,736
	Norrbotten	Luleå	98,244.8	250,093
	Uppsala	Uppsala	8,207.2	383,713
	Södermanland	Nyköping	6,102.3	297,540
	Östergötland	Linköping	10,602.0	465,495
	Jönköping	Jönköping	10,495.1	363,599
	Kronoberg	Växjö	8,466.0	201,469
	Kalmar	Kalmar	11,217.8	245,446
	Gotland	Visby	3,151.4	59,686
	Blekinge	Karlskrona	2,946.4	159,606
	Skåne	Malmö, Kristianstad	11,034.5	1,377,827
	Halland	Halmstad	5,460.7	333,848
	Västra Götaland	Gotemburgo, Vänersborg	23,948.8	1,725,881
	Värmland	Karlstad	17,591.0	282,414
	Örebro	Örebro	8,545.6	304,805
	Västmanland	Västerås	5,145.8	275,845
	Dalarna	Falun	28,188.8	287,966
	Gävleborg	Gävle	18,198.9	287,382
	Västernorrland	Härnösand	21,683.8	245,347
	Jämtland	Östersund	49,341.2	130,810

Diez ciudaz mas importants

As diez ciudaz mas importants son:

Gastronomía

A gastronomía sueca siempre ha estau baixo a influencia d'o clima y os recursos disponibles en as diferents rechions d'o país. Como que a d'atros países escandinavos (Dinamarca, Finlandia y Noruega), ye tradicionalment sencilla. O pescau, a carne y as trunfas son os ingredients basicos pa elaborar a mayoría d'as tipicas recetas suecas.

Entre os platos mas famosos d'o país destacan as mondonguillas suecas (Köttbullar), tradicionalment servidas con salsa, trunfas bullidas y con mermelada d'anayons royos. Tamién o lutfisk y o smörgåsbord. O knäckebröd ye o pan tradicional sueco y s'ha desembolicau en muitas variants contemporanias.