Idioma polacu

język polski y polszczyzna
Faláu en
Faláu en	Polonia
Númberu de falantes
Datos
Familia	Llingües lequítiques
Sistema d'escritura	alfabetu llatín
Reguláu por	Consejo del Idioma Polaco (es)
Códigos
ISO 639-1	pl
ISO 639-2	pol
ISO 639-3	pol

El polacu ye un llingua eslava occidental del greyu indoeuropéu falada por cerca de 50 millones de persones, la mayoría d'elles viven en Polonia. Amás fálase en Lituania (400.000 falantes), Bielorrusia (un millón), Ucraína y nos Estaos Xuníos. Seique ye la llingua eslava más falada dempués del rusu.

Pronuncia y alfabetu

Mayúscules	Minúscules	Valor fonéticu usual	Otru valor fonéticu
A	a	[a]
Ą	ą	[ɔ̃]	[ɔ], [ɔm], [ɔn], [ɔŋ], [ɔɲ]
B	b	[b]	[p]
C	c	[t͡s]	[d͡z], [t͡ɕ]
Ć	ć	[t͡ɕ]	[d͡ʑ]
D	d	[d]	[t]
E	e	[ε]
Ę	ę	[ε̃]	[ε], [εm], [εn], [εŋ], [εɲ]
F	f	[f]	[v]
G	g	[ɡ]	[k]
H	h	[x]	[γ]
I	i	[i]	[ȋ], gaga (lenición enantes de consonante)
J	j	[ȋ] ou [j]
K	k	[k]	[g]
L	l	[l]
Ł	ł	[ȗ] ou [w]	dental [l] nos dialeutos orientales
M	m	[m]
N	n	[n]	[ŋ], [ɲ]
Ń	ń	[ɲ]
O	o	[ɔ]
Ó	ó	[u]
P	p	[p]	[b]
R	r	[r]
S	s	[s]	[z], [ɕ]
Ś	ś	[ɕ]	[ʑ]
T	t	[t]	[d]
U	u	[u]	[ȗ]
W	w	[v]	[f]
Y	y	[ɨ]
Z	z	[z]	[s], [ʑ]
Ź	ź	[ʑ]	[ɕ]
Ż	ż	[ʒ]	[ʃ]

Hai amás siete dígrafos:

Mayúscules	Minúscules	Valor fonéticu usual	Otru valor fonéticu
Ch	ch	[x]	[γ]
Cz	cz	[t͡ʃ]	[d͡ʒ]
Dz	dz	[d͡z]	[t͡s], [d͡ʑ], [d-z]
Dź	DŹ	dź	dź	[d͡ʑ]	[t͡ɕ]
Dż	dż	[d͡ʒ]	[t͡ʃ], [dʒ]
Rz	rz	[ʒ]	[ʃ], [r-z]
Sz	sz	[ʃ]	[ʒ]

Dialeutos

La llingua falada nes fasteres polaques nun s'estrema abondo. Pue falase de dialeutos namái nos siguientes casos:

Dialeutu mazovianu ("Mazur")
Dialeutu silesianu (Śląskie)

Historia de la llingua

La historia de la llingua polaca tien cuatro periodos:

polacu antiguu (sieglos XII - XVI)
polacu mediu (sieglu XVI - 1780)
Polacu nuevu (1780 - 1945)
Polacu modernu (l'actual)

Frases corrientes

Torna al asturlleonés	Frases	IPA	Pronuncia	Remarques
Llingua polaca	język polski, polszczyzna	['jɛ̃zik 'pɔlski] [pɔl'ʃʧizna]	listen listen
hola	cześć	['ʧɛɕtɕ]	listen
bonos díes	dzień dobry	['dʑɛɲ ,dɔbri]	listen	llit. "bon día"
adiós	do widzenia	[dɔvi'ʣɛɲa]	listen
bones nueches	dobranoc	[dɔ'branɔʦ]	listen
por favor	proszę	['prɔʃɛ̃]
de nada	proszę bardzo	[ˌprɔʃɛ̃'barʣɔ]	listen
gracies	dziękuję	[dʑɛ̃'kujɛ̃]	listen
ésti	ten , ta , to	[tɛn] [ta] [tɔ]
¿Cuánto?	ile?	['ilɛ]
sí	tak	[tak]	listen
non	nie	[ɲɛ]	listen
Nun pescancio	Nie rozumiem	[ɲɛrɔ'zumiɛm]	listen
¿Ónde ta la casa de bañu?	Gdzie jest łazienka?	[ˌgdʑɛjɛst wa'ʑeŋka]
¡Salú!	Na zdrowie!	[na zdrɔv'ɛ]	listen