San Martín (Francia)

El nome de la islla foi-y dau por Cristóbalo Colón, quien afayó la islla mientres el so segundu viaxe a América'l 11 de payares de 1493, fecha de la fiesta n'honor a Martín de Tours, santu de la Ilesia católica.

Anque foi afayada por Cristóbalo Colón en 1493, fueron los holandeses quien en 1631 ocuparon primero la islla, y estableciéronse pa esplotar los sos depósitos de sal. Los españoles retomaron el control de la islla dos años más tarde, pero los intentos d'ocupación de los neerlandeses siguieron. Los españoles finalmente dexaron la islla a los Países Baxos y Francia, quien s'estremaron el territoriu en 1648. Mientres los siguientes dos sieglos, les diferencies ente dambes naciones provocaron que la frontera camudara constantemente, por que finalmente los franceses llograren una mayor porción de la islla de San Martín (cerca del 57%). A finales del sieglu XVIII, el cultivu de la caña d'azucre introdució la esclavitú a la islla, práutica que nun s'abolió hasta 1848. En 1939 San Martín convirtióse nun puertu llibre; la industria del turismu espandióse dramáticamente mientres les décades de 1970 y 1980. En 2003, los sanmartinenses votaron por dixebrase de la rexón francesa de Guadalupe y cuatro años más tarde, la parte norte de la islla #convertir nuna coleutividá d'ultramar de Francia.^[1]

San Martín foi mientres munchos años una comuña francesa que formaba parte de Guadalupe, que ye una rexón d'ultramar y departamentu d'ultramar de Francia y ta polo tanto na Unión Europea. En 2003 la población de la parte francesa de la islla votó a favor de la secesión de Guadalupe pa formar una coleutividá d'ultramar (COM) de Francia separada. El 9 de febreru de 2007, el parllamentu francés aprobó un proyeutu de llei qu'dio'l estatus de COM tantu a la parte francesa de San Martín como la vecina San Bartolomé. El nuevu estatus entró a valir cuando la llei foi publicada nel Diariu Oficial el 22 de febreru de 2007.San Martín ye parte de la Unión Europea[cita ^{[ensin referencies]} El Tratáu de Lisboa, que nun ye entá d'obligatoriedá xurídica, establez que San Martín forma parte de la XE. San Martín ye'l puntu más al oeste de la XE.^[2][3][4][5]

La nueva estructura de gobiernu afecha pa una coleutividá d'ultramar entró a valir el 15 de xunetu de 2007 cola primer sesión del Conseyu Territorial (en francés: Conseil territorial) y l'eleición de Louis-Constant Fleming como presidente del Conseyu Territorial. El 25 de xunetu de 2008 Fleming arrenunció dempués de ser sancionáu pol Conseyu d'Estáu mientres un añu por problemes cola so campaña de les eleiciones de 2007.^[6] El 7 d'agostu, Frantz Gumbs foi escoyíu como presidente del Conseyu Territorial.^[7]

Antes de 2007, San Martín tenía'l códigu GP (Guadalupe) nel ISO 3166-1. N'ochobre de 2007, recibió'l códigu ISO 3166-1 MF (#código alfa-2), MAF (#código alfa-3), y 663 (códigu numbéricu).^[8]

La parte norte de la islla (53 km²) ye la más grande de les dos partes. Ella inclúi numberosos cuetos (pequeños montes) que los sos puntos culminantes son: Pic Paradis (424 m), Mont Careta (401 m), Flagstaff (390 m), Mont France (387 m), Mont des Accords (322 m), Marigot hill (307 m), Mont O'Reilly.

Estos cuetos dixebren los valles de Colombier (el más fondu), Caréta, Grand-Fond, Moho, Petit-Fond, Jones-Gut, Lotterie, etc. y les llanures de: Bellevue, La Savanne, Concordia, Quartier d'Orléans (la más estensa).

Amás de la fonte Moho y de pequeñes pindies (llamargues artificiales) tremaes, dende 1975 nel llugar llamáu Hope al pie del ribayu Caréta esiste un pequeñu llagu d'agua duce creáu por una presa de gravedá.

La parte francesa de San Martín inclúi tamién la islla Tintamarre y el castru Pinel amás de los castros: Cayes viertes, Petite Clef, Crowl Rock, Roca de l'anse Marcel y Roques de la pointe Lucas.

La moneda oficial de San Martín ye l'euru, anque'l dólar d'Estaos Xuníos ye tamién llargamente aceptáu. El turismu ye la principal actividá económica.

El INSEE envaloró que'l PIB total de San Martín xubía a 421 millones d'euros en 1999 (449 millones de US$ al tipu de cambéu de 1999; 599 millones de US$ al tipu de cambéu d'ochobre de 2007).^[9] Nesi mesmu añu'l PIB por cápita de San Martín foi de 14 500 euros (15 500 US$ al tipu de cambéu de 1999; 20 600 US$ al tipu de cambéu d'ochobre de 2007), que yera un 39% menor que'l PIB mediu por cápita de la Francia metropolitana en 1999. En comparanza, el PIB por cápita na parte neerlandesa de la islla, Sint Maarten, yera de 14 430 euros en 2004.^[10]

La coleutividá de San Martín tien una superficie de 53,2 km². Nel censu francés de xineru de 2006, la población na parte francesa d'islla yera de 35 263 habitantes (namái 8072 habitantes más que nel censu de 1982).^[11] La densidá de población yera de 663 hab/km² en 2006. La islla de San Martín sufrió nos últimos años una fuerte medría demográfica, debíu al fuerte desenvolvimientu del turismu. La inmigración preponderante ye d'ascendencia haitiana, francesa y dominicana.

L'idioma oficial ye'l francés. Anque los idiomes más usaos son el francés ya inglés nes sos diverses variantes, entemecíes con dialeutos caribeños, tamién tán presentes l'español (con una estimación de cerca de 4500 hispanofalantes en tola islla, y que suponen un 13% de la población de la parte sur), el neerlandés, el papiamentu y el criollu.^[12]

La cultura de San Martín ye un amiestu d'elementos qu'arreyen tradiciones y costumes d'orixe africanu, caribeñu y européu. A diferencia de la so contraparte neerlandesa, que se caracteriza pola so vida nocherniega, sableres, xoyería, bebíes a base de llicor y casinos, la cultura del San Martín francés ye más conocida poles sos sableres nudistes, la indumentaria, los sos mercaos y centros comerciales y pol amiestu única de gastronomía francesa y caribeña.^[14]

El deporte más popular na islla ye'l fútbol. La seleición de fútbol de San Martín ye l'equipu representante de la comunidá y, anque ta acomuñáu a la Concacaf, nun ye un miembru de la FIFA.^[15]