Tel Aviv

El so nome significa n'hebréu, lliteralmente, «la llomba (Tel) de la primavera (Aviv)», n'alegoría al llibru del fundador del sionismu políticu, Theodor Herzl, Altneuland, «Vieya Tierra Nueva». «Tel Aviv» ye tamién el nome d'un suburbiu xudíu de Babilonia (Ezequiel 3:15) del tiempu d'esti profeta.

Allugamientu

Tel Aviv atopar a unos 32°5′N 34°48′E / 32.083°N 34.800°E / 32.083; 34.800 na llanura costera d'Israel, nel centru d'Israel, l'histórica ponte terrestre ente Europa, Asia y África. Darréu al norte del antiguu puertu de Yaffo, Tel Aviv atópase en terrenes que solíen ser dunes de sable y, como tal, tien tierres pocu fértiles. La tierra foi apandada y tien importantes pendientes, los sos accidentes xeográficos más notables son cantiles sobre la mariña del Mediterraneu y la desaguada del ríu Yarkon.^[15] Por cuenta de la espansión de Tel Aviv y la rexón de Gush Dan, les fronteres ente Tel Aviv y Yaffo y ente los barrios de la ciudá yá nun esisten.

La ciudá allúgase a 60 quilómetros al noroeste de Xerusalén y a 90 quilómetros al sur de la ciudá de Haifa.^[16] Ente les ciudaes y pueblos colindantes inclúyense Herzliya al norte, Ramat HaSharon al nordeste, Petah Tikva, Bnei Brak, Ramat Gan y Giv'atayim al este, Holon al sureste, y Bat Yam al sur.^[17] La ciudá ye económicamente estratificada ente'l norte y el sur del país. El sur de Tel Aviv ye xeneralmente más probe que'l norte de dicha ciudá, cola esceición de Nieve Tzedek y daqué de desenvolvimientu recién nes sableres de Yaffo. El centru de Tel Aviv ye'l llar d'Azrieli Center y de un importante distritu comercial y financieru a lo llargo de l'autopista Ayalon. El sector norte de Tel Aviv alluga la Universidá de Tel Aviv, el parque Hayarkon y barrios residenciales de luxu como Ramat Aviv y Afeka.^[18]

Clima

Tel Aviv tien clima mediterraneu con branos templaos, serondes y primaveres prestoses ya iviernos frescos y húmedos (Clasificación climática de Köppen). El mugor tiende a ser alta mientres tol añu por cuenta de la proximidá de la ciudá al mar. Pel hibiernu, les temperatures escasamente cayen per debaxo de 5 °C (40 °F) y asítiense, polo xeneral, ente 10 °C (50 °F) y 15 °C (60 °F). Pel branu la temperatura medio ye de 26 °C (80 °F) y, de cutiu, mientres el día les temperatures superen los 32 °C (90 °F). La ciudá tien, en permediu, más de 300 díes soleyeros al añu. El récor de temperatura de la ciudá foi de 46,5 °C (115 °F), ente que'l rexistru más baxu de la ciudá baxa foi -1,9 °C (30 °F).^[19][20]

A pesar del altu mugor, les precipitaciones mientres el branu son rares. La precipitación media añal ye de 673 milímetros, de normal concentrada nel periodu d'ochobre a abril.^[21] L'iviernu ye la estación más húmeda, de cutiu acompañada por fuertes agües y nubes llétriques. La nieve ye desaxeradamente rara, una y bones l'últimu rexistru de nevaes dientro de les llendes de la ciudá tuvo llugar en febreru de 1950.^[22] El mes más lluviosu rexistrar en xineru de 2000 con 424,9 mm; en cuantes que'l día más pluvioso foi'l 8 de payares de 1955 con 133 mm.

Parámetros climáticos permediu de Tel Aviv (1916–2007)
Mes	Xin	Feb	Mar	Abr	May	Xun	Xnt	Ago	Set	Och	Pay	Avi	añal
Temperatura máxima absoluta (°C)	26.8	29.6	35.2	40.4	46.5	37.6	37.4	34.4	35.4	38.4	35.3	27.9	46.5
Temperatura máxima media (°C)	18.3	19.1	21.8	24.5	26.7	28.6	31.3	32.0	30.9	28.8	24.7	19.8	24.04
Temperatura media (°C)	13.5	13.8	15.9	18.6	21.1	23.4	26.2	27	25.5	22.9	19	14.8	20.3
Temperatura mínima media (°C)	8.7	9.0	10.1	12.7	15.6	18.3	21.2	22.1	20.2	17.0	13.4	9.9	16.44
Temperatura mínima absoluta (°C)	0.5	−1.9	3.5	7	11.2	15	19	20	15.7	11.6	6	4	−1.9
Lluvia (mm)	145.9	115.1	75.6	18	2.3	0.3	0	0.7	1.4	70.3	110.3	133.4	673.3
Díes de lluvia (≥ 1 mm)	15.8	12	9.5	4.1	1.8	0.3	0	0.3	0.5	6.2	10.5	12.9	73.9
Hores de sol	192.2	205.9	235.6	270	328.6	357	368.9	356.5	300	279	234	189.1	3316.8
Humedá relativa (%)	73	71	69	65	68	70	70	70	67	66	66	72	68.9
Fonte nº1: Israel Meteorological Service[23][24]
Fonte nº2: Hong Kong Observatory for data of sunshine hours[25] [26]

La ciudá foi establecida na Convención de Xudíos de Yafo, que tuvo llugar en xunetu de 1906, na cual, motivaos pola baxa calidá de vida de los xudíos de dicha ciudá, a la cual sumábase'l decretu conocíu como Muhram según el cual los habitantes xudíos de Yafo teníen de camudar de casa añalmente.

Escontra 1909 adquiriéronse los terrenes pa empezar la construcción de la nueva ciudá, que tendría de siguir les llinies arquiteutóniques del movimientu Garden City inglés, col enfotu de crear una ciudá de carauterístiques modernes, espaciosa y con abondosos espacios verdes, que podría ufiertar una alternativa a l'atestada Yafo. Los primeros terrenes adquiríos consistíen en 60 parceles, que fueron sorteaes ente les families interesaes el segundu día de Pésaj de 1909, fecha adoptada como l'aniversariu oficial de la ciudá.

El barriu foi construyíu pola cooperativa Ajuzat Bait - אחוזת בית y esi foi'l primer nome que recibió. La prohibición d'establecer nel barriu cualquier tipu d'industria fizo que la espansión del nucleu tuviera una doble aguada: escontra'l norte, residencial y escontra l'oeste, industrial.

A finales del añu 1930 empezó a desenvolvese l'área de la desaguada del ríu Yarkon, conocida como la penínsla del Yarkón. En primer llugar establecióse la central termoeléctrica xunto al Aeropuertu Sde Dov al norte de la boca del ríu Yarkon y dempués de lo que'l desenvolvimientu de la zona sur de la boca Yarkon que se paez a una Península. la "Tel Aviv International Trade Fair" que se llama: "el Orient Fair" foi construyíu pa los países pabellones polivalentes nos estilos arquiteutónicos que caractericen la ciudá, especialmente los Estilu Internacional. na parte norte-oriental del recintu ferial internacional, construyóse la primera "Maccabiah Stadium" en 1932.

en 1937 el "Wauchope Bridge" foi construyíu sobre la boca Yarkon el nome d'Arthur Grenfell Wauchope que foi l'Altos Comisionados pa Palestina y Transjordania. él foi diseñáu pa coneutar l'alimentación de llectura cola Feria Internacional.

El 14 de mayu de 1948, en Tel Aviv, Ben Gurión proclamó'l nacencia del Estáu d'Israel. Tel Aviv foi la capital provisional hasta 1950, en que se treslladó la capitalidad a Xerusalén. La ciudá convertir nel paradigma de la modernidá n'Israel, y ye el nucleu de la Zona Centro del país, onde se concentra la mayor cantidá de población. Darréu, la ciudá unificar con Jaffa, formando güei un solu conceyu.

Tel Aviv sufrió dellos bombardeos na so historia; mientres la Segunda Guerra Mundial foi bombardeada pola aviación italiana'l 9 de setiembre de 1940; mientres la guerra d'independencia d'Israel foi bombardeada per Exiptu; en 1991, mientres la Guerra del Golfu, recibió l'impautu de misiles Scud llanzaos por Iraq; en payares de 2012, mientres el conflictu que tuvo Israel con Gaza, la ciudá recibió dellos ataques aéreos que dexaron 6 muertos y decenes de mancaos y n'agostu de 2014 la so área metropolitana foi de cutiu bombardeada dende Gaza. Amás, en xunu de 2016 sufrió un ataque terrorista nel conocíu Mercáu Sarona, que dexó 4 muertos y 6 mancaos, siendo asina'l mayor tirotéu y atentáu de la ciudá.

La ciudá tien una población de 388.700.^[5] Según la Oficina Central d'Estadístiques (CBS), a partir de xunu de 2006, la población de Tel Aviv ta creciendo a una tasa añal del 0,9%. Componer de 91,8% xudíos, 4,2% árabes y 4,0% "otros". Acordies con delles estimaciones, cerca de 50.000 trabayadores estranxeros non rexistraos viven en Tel Aviv.

D'alcuerdu a les estadístiques d'avientu de 2001, l'estatus sociu-económicu de Tel Aviv ta calificáu como alto (8 de cada 10) y el 63,1% de los estudiantes d'últimu grau de secundaria recibieron certificaos de graduación nel añu 2000. En 2000, el salariu mediu mensual yera de 6773 NIS, que ye aproximao igual a la media nacional. Na ciudá la población ta distribuyida en 22,2% menores de 20, 18,5% d'edaes entendíes ente 20-29, 24% d'edaes entendíes ente 30-44, y el 16,2% d'edaes entendíes ente los 45 y 59. 19,1% ta percima de los 60. Tel Aviv tien la mayor y más poblada área metropolitana d'Israel, inclusive per delantre de Xerusalén, anque esta postrera ye la ciudá más poblada del país.

Tel Aviv. Gráfica de población. 1920-2009

División menor: 12500 habitantes.

• Distribución de población per edá y sexu

Organización municipal

L'alministración política de la ciudá realízase al traviés d'un Conceyu de xestión democrática que los sos 31 miembros escueyen cada cinco años por sufraxu universal.^[27] El censu eleutoral ta compuestu por tolos residentes empadronaos en Tel Aviv mayores de 18 años, nacionales d'Israel y con siquier un añu de residencia na ciudá.El conceyu ye responsable de los servicios sociales, los programes comuñales, la infraestructura pública, urbanismu, turismu y otros asuntos locales.^[28][29][30]

El Conceyu de Tel Aviv atopar nel Parque Rabin, y el so alcalde ye Ron Huldai dende 1998.^[27] Huldai foi reelixíu nes eleiciones municipales de 2008, ganando a Dov Henin.^[31] L'alcalde que más tiempu gobernó foi Shlomo Lahat, quien tuvo nel poder mientres 19 años; en cuantes que el que menos tuvo nel sillón principal foi David Bloch, quien tuvo nel cargu mientres dos años (1925-27). Fora de los kibutzim, Meretz recibe más votos en Tel Aviv qu'en cualesquier otra ciudá d'Israel.^[32]

Alcaldes

Tel Aviv ye la ciudá con más arquiteutura Bauhaus. Hai más edificios construyíos al estilu Bauhaus qu'en cualesquier otru llugar del mundu, incluyendo cualquier ciudá d'Alemaña. L'estilu foi lleváu nos 30 por arquiteutos xudíos europeos que fuxíen del réxime nazi. Dende 2003, "La Ciudá Blanca" ye considerada patrimoniu de la humanidá, y son más de 1500 los edificios International Style contabilizaos y suxetos a distintos planes de restauración y preservación.

A pesar d'un biltu de nuevos estilos arquiteutónicos –incluyendo modernos rascacielos– el modelu dominante de Tel Aviv dende l'aire sigue siendo'l mapa de "pequeños edificios con forma de caxa y techu blancu planu" que reflexen la tradición Bauhaus de la ciudá, munches de que les sos doctrines fueron integraes na arquiteutura contemporánea en tol mundu.

En Tel Aviv atópase'l parque Yarkon, que ye'l parque más famosu d'Israel. Ye inclusive más grande que'l Central Park de Nueva York (350 hectárees). Tel Aviv tien la estación d'autobuses más grande del mundu.

Tel Aviv ta hermanada con 31 ciudaes y tien una alianza con Los Angeles, California, EE. XX.:^[33]

• Aeropuertu Internacional Ben Gurión

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Tel Aviv.
• ImagenesdeIsrael.com - El Gran Sitiu d'Israel n'Internet - Semeyes de Tel Aviv
• Sitiu oficial de la ciudá de Tel Aviv