Атака тытанаў
Атака тытанаў [1] (яп 進 撃 の 巨人 Сінгэкі но Кёдзін) — постапакаліптычная манга Хадзімэ Ісаямы. Выпускаецца ў штомесячным часопісе Bessatsu Shonen Magazine японскага выдавецтва «Коданся» з кастрычніка 2009 года. Дзеянне мангі адбываецца ў выдуманым свеце, які нагадвае Еўропу XIX стагоддзя. За сто гадоў да падзей мангі чалавецтва было практычна вынішчана ў выніку нашэсця гігантаў — велізарных неразумных людаедаў. Галоўныя героі мангі — падлеткі Эрэн, Мікаса і Армін — выраслі пад абаронай каласальных фартыфікацыйных сцен, што аддзяляюць апошнія землі людзей ад захопленага гігантамі знешняга свету. Пасля падзення першай вонкавай сцяны і гібелі іх роднага горада, разбуранага гігантамі, асірацелыя героі ўступаюць у шэрагі арміі, якая ахоўвае рэшткі чалавецтва.
З 2011 года «Коданся» выдае заснаваную на манзе серыю лайт-навэл за аўтарствам Р’ё Судзукадзэ, а таксама некалькі манга-адгалінаванняў ад асноўнай серыі. Кампанія Nitroplus выпусціла чатыры візуальныя раманы па матывах мангі. У 2013 годзе манга была экранізавана ў выглядзе анімэ-серыяла рэжысёра Тэцуро Аракі. 14 ліпеня 2015 года быў выпушчаны мастацкі фільм. Таксама было заяўлена, што да выхаду рыхтуецца другі сезон анімэ-экранізацыі мангі. Станам на жнівень 2014 года ён знаходзіцца ў стадыі прэ-прадакшн, пра гэта заявіў прэзідэнт Wit Studio Джордж Вада на прэс-канферэнцыі ў Боне.[2] Пазней было абвешчана, што другі сезон анімэ выйдзе ў 2016 годзе, анонс быў зроблены ў канцы першага паўнаметражнага фільма-кампіляцыі (Attack on Titan Частка 1: Guren no Yumiya). Таксама былі анансаваныя даты выхаду дзвюх новых OVA — 9 снежня 2014 і 9 красавіка 2015, яны стануць экранізацыяй мангі-прыквелу Атака тытанаў: без шкадаванняў.[3]
Лічыцца, што збольшага дзякуючы «Нападу тытанаў» «Коданся» ў 2013 годзе змагла павялічыць аб’ём продажаў упершыню за 18 гадоў і чысты прыбытак — упершыню за 19 гадоў.[4]
Свет
За 100 гадоў да пачатку падзей мангі чалавецтва было практычна цалкам знішчана невядомай гуманоідной расай велізарных істот, названых гігантамі. Гіганты не валодалі розумам і атакавалі інстынктыўна, пажыраючы людзей, але з-за высокай хуткасці рэгенерацыі былі практычна незнішчальнымі. Людзі былі вымушаны схавацца за трыма высокімі сценамі, якім далі назвы Сіна (яп シ ー ナ Сі: На, Унутраная сцяна), Ружа(. Яп ロ ー ゼ Ро: Дзэ, Сярэдняя сцяна) — Ружа і Марыя (яп マ リ ア Марыа, Знешняя сцяна). Так людзі жылі шмат гадоў, мяркуючы, што знаходзяцца ў поўнай бяспецы. За кожнай сцяной з вонкавага боку былі пабудаваныя «раёны» — мястэчкі, якія служаць знешняй мяжой абароны і таксама акружаны сценамі. Салдатаў навучаюць змагацца і забіваць гігантаў з дапамогай «прылады прасторавага манеўравання» (яп 立体 機動 装置 рыттай кідо: со:ці, літ. «прыбор для мабільнага манеўравання ў трохмернай прасторы»). Яна дазваляе перамяшчацца ў трохмернай прасторы, чапляючыся за аб’екты і выступы, і дае магчымасць дасягнуць слабога месца гігантаў (аснова шыі). Салдаты ахоўваюць сцены, але адзіныя людзі, якія выходзяць за іх межы, — байцы выведвальнага атрада.
Сюжэт
Галоўны герой мангі, Эрэн Егер, жыве разам з бацькамі ў мястэчку Сігансіна, з вонкавага боку сцяны Марыя. Раптам звонку з’яўляецца небывалы гігант велізарных памераў (пасля названы «Калосам»), які бурыць знешнюю сцяну, а таксама браніраваны гігант, які знішчае ўмацаваныя вароты Марыі. Абедзве істоты відавочна валодаюць інтэлектам. Гіганты пранікаюць за Марыю, пажыраючы ўсіх на сваім шляху. Чалавецтва вымушана бегчы да Ружы, многія гінуць, а маці Эрэна з’ядаюць на яго вачах. «Калос» і браніраваны гігант знікаюць гэтак жа раптоўна, як і з’явіліся. Эрэн бяжыць з Сігансіны на пароме, з ім едуць яго сябры — Мікаса Акерман, якую прытуліла сям’я Эрэна за год да падзення сцяны, і Армін Арлерт. Марачы аб помсце, Эрэн запісваецца ў войска, а сябры ідуць за ім. Праходзіць пяць гадоў. Эрэн, Мікаса і Армін Арлерт прызначаныя ахоўваць раён Трост каля сцяны Ружа, як зноў з’яўляецца «Калос». Разгортваецца бойка паміж салдатамі і гігантамі. Эрэн выпадкова адкрывае ў сабе здольнасць ператварацца ў гіганта і ратуе безнадзейнае становішча: дапамагае ў бітве, а потым затыкае прабоіну ў сцяне. Нягледзячы на патэнцыйную рызыку, многія бачаць у ім надзею чалавецтва. Эрэн становіцца часткай разведвальнага атрада.
Персанажы
- Эрэн Егер — галоўны герой гісторыі. Пасля гібелі маці падчас нападу на першую сцяну пакляўся знішчыць усіх гігантаў.
- Мікаса Акерман — сяброўка Эрэна. За год да пачатку апавядання ў выніку нападу бандытаў страціла бацькоў, пасля чаго была прынятая ў сям’ю Егер.
- Армін Арлерт — сябар дзяцінства Эрэна. Слабы фізічна, але пры гэтым мае добра развітае стратэгічнае мысленне.
Музыка
Кампазіцыі застаўкі — «Guren no Yumiya» і «Jiyuu no Tsubasa» — выканала група Linked Horizon (сінгл з абедзвюма песнямі выйшаў 5 ліпеня 2013 года). Кампазіцыі канцоўкі: «Utsukushiki Zankoku na Sekai» — Ёко Хікаса (выйшла 8 мая 2013 года), «great escape» — гурт «cinema staff» (выйшла 21 аўгуста 2013). Стварэннем фонавай музыкі займаўся Хіроюкі Сава. У запісе фонавай музыкі прынялі ўдзел такія выканаўцы, як Міка Кобаясі, Cyua, Aimee Blackschleger. Адну з галоўных тэм серыяла «Call your name» праспявалі MPI і CASG (Caramel Apple Sound Gadget). Фонавая музыка выйшла на двух дысках. Першы выйшаў 28 чэрвеня і змяшчаў усе асноўныя кампазіцыі. Другі быў выпушчаны 16 кастрычніка як бонусны дыск чацвёртага тома DVD і складаўся з трэкаў, якія не ўвайшлі ў першы зборнік, а таксама мелодый, напісаных дадаткова пасля выхаду першага зборніка.
Крытыка
Манга атрымала прэмію «Коданся» у катэгорыі «сёнэн» у 2011 годзе[5][6]. Па стане на чэрвень 2013 года, у Японіі было прададзена больш за 20 мільёнаў копій[7]. Карл Кімлінгер з сеткі AnimeNews адзначыў, што ў нашы дні гіганты выглядюць больш бесталкова, чым страшна, што здзіўляе пры выглядзе жаху на тварах персанажаў [8].. З іншага боку, крытыкі з сеткі Anime News Network пахвалілі асноўную частку серыі. Рэбека Сільверман сказала, што гэтае анімэ «з’яўляецца адначасова пышным і жахлівым у сваім візуальным афармленні» [9]. Карла Сантас адзначыў, што рэдкае анімэ атрымліваецца гэтак блізкім да дасканаласці. Таксама Сантас апісаў яго як «шэдэўр смерці і разбурэння», хоць на той момант ён паглядзеў толькі першую серыю [10].. Тэрон Марцін ацаніў музыку і «інтэнсіўную, уражальную першую серыю», хоць палічыў, што ў ёй «абмежаваная анімацыя». Марцін таксама параўнаў атмасферу і візуальныя эстэтычныя эфекты твора з мангай Клеймор [11].
Гульні
Чатыры гульні ў жанры «візуальнага рамана» былі распрацаваны супрацоўнікамі Nitroplus разам з Production IG [12] Nitroplus падкрэсліла, што сама кампанія не прымала ўдзелу ў распрацоўцы гульняў, працавалі асобныя супрацоўнікі. [13] Гульні дадаваліся да Blu-Ray-дыскаў з анімэ. У аснову сюжэту былі пакладзены пабочныя гісторыі «Напады тытанаў».
Гульня «Атака на Тытане: Апошнія Крылы чалавецтва» была распрацавана і выпушчана кампаніяй Спайк Chunsoft для партатыўнай кансолі Nintendo 3DS ў 2013 годзе. Гульня ў жанры экшан прапануе гульцу ў ролі аднаго з герояў анімэ змагацца з гігантамі на шырокіх трохмерных арэнах. Гульня мае кааператыўны рэжым, які дазваляе ўдзельнічаць у адным баі некалькім гульцам, і ўключае ў сябе асобныя кадры і фрагменты анімэ-серыяла ў якасці сюжэтных уставак між місіямі[14]..
Таксама была створана браўзерная інды-гульня ад японскіх і амерыканскіх фанатаў на рухавічку Unity [15].
Цікавыя факты
Варта адзначыць, што англійскі пераклад назвы 進撃の巨人 як Attack on Titans з’яўляецца памылковым і цалкам пераварочвае сэнс дзеяння.