Atak Tytanów
Atak Tytanów (jap. 進撃の巨人 Shingeki no Kyojin; ang. Attack on Titan) – shōnen-manga autorstwa Hajime Isayamy, publikowana od września 2009 do kwietnia 2021 na łamach magazynu „Bessatsu Shōnen Magazine”. Całość została zebrana w 34 tomach, wydawanych od marca 2010 do czerwca 2021.
Atak Tytanów | |
---|---|
jap. 進撃の巨人 (Shingeki no Kyojin) | |
Gatunek | akcja, horror, fantasy, dystopia, fantastyka postapokaliptyczna |
Manga | |
Autor | Hajime Isayama |
Wydawca | Kōdansha |
Polski wydawca | Japonica Polonica Fantastica |
Odbiorcy | shōnen |
Drukowana w | Bessatsu Shōnen Magazine |
Wydawana | 9 września 2009 – 9 kwietnia 2021 |
Liczba tomów | 34 |
Powieść | |
Shingeki no Kyojin: Before the Fall | |
Autor | Suzukaze Ryo |
Artysta | Hajime Isayama |
Wydawca | Kōdansha |
Odbiorcy | shōnen |
Wydawana | 2 grudnia 2011 |
Liczba tomów | 3 |
Telewizyjny serial anime | |
Reżyser | Tetsurō Araki (s1–3) Masashi Koizuka (s2–3) Yuichiro Hayashi (s4) Jun Shishido (s4) |
Scenariusz | Yasuko Kobayashi (s1–3) Hiroshi Seko (s4) |
Muzyka | Hiroyuki Sawano Kohta Yamamoto (s4) |
Studio | Wit Studio (s1–3) MAPPA (s4) |
Stacja telewizyjna | MBS, Tokyo MX, FBS, TOS, HTB, TVA, BS11 |
Premierowa emisja | 7 kwietnia 2013 – 5 listopada 2023 |
Liczba odcinków | 90 + OVA |
Gra komputerowa | |
Attack on Titan: Lost In The Cruel World | |
Producent | Nitroplus, Production I.G |
Wydawca | Nitroplus, Production I.G |
Platforma | Blu-ray |
Data wydania | 18 września 2013 |
Gatunek | powieść wizualna |
Na jej podstawie powstało anime, które było emitowane przez 10 lat. Pierwszy sezon zadebiutował 6 kwietnia 2013 na antenie MBS, natomiast finałowy odcinek ukazał się 4 listopada 2023 na Crunchyroll[1]. Oprócz adaptacji anime zostały wyprodukowane także filmy live-action, natomiast 4 gry wideo wyprodukowane przez Nitroplus zostaną wydane jako bonusy do trzeciego i szóstego wydania anime na Blu-ray.
Fabuła
Akcja serii toczy się w postapokaliptycznym świecie, w którym ludzkość została niemal całkowicie wybita przez istoty zwane tytanami. Niewielka część ludzi, która przetrwała, schroniła się na terenie otoczonym trzema 50-metrowymi murami – Maria, Rose i Sina – będącymi dla tytanów przeszkodą nie do pokonania. Mieszkańcy miast od ponad stu lat nie zostali zaatakowani, lecz ich sytuacja nie jest stabilna, gdyż poza murami wciąż żyją liczni tytani, a każda wyprawa oddziału Zwiadowców poza mury kończyła się klęską.
Jednak pewnego dnia jak spod ziemi wyrasta Kolosalny Tytan mierzący 60 metrów. Wraz z Opancerzonym Tytanem przebija się przez mur Maria i wpuszcza innych tytanów, którzy całkowicie niszczą wszystkie miasta i pożerają mieszkańców. Ci, którym udało się ewakuować, zamieszkali za murem Rose. Wśród nich jest trójka przyjaciół – Eren, Mikasa i Armin. Eren od dawna marzył o dołączeniu do oddziału Zwiadowców, aby zobaczyć świat zewnętrzny. Widząc jak tytan pożera jego matkę, chłopiec poprzysięga zemstę i kilka lat później wraz z przyjaciółmi zaciąga się do wojska.
Manga
Manga zaczęła być publikowana w miesięczniku „Bessatsu Shōnen Magazine” wydawnictwa Kōdansha od październikowego numeru, wydanego 9 września 2009 roku[2][3]. Pierwszy tom został wydany 17 marca 2010 roku[2]. Przed emisją opartego na mandze serialu anime, Atak Tytanów została wydrukowana łącznie w 10 milionach egzemplarzy[4]. Natomiast już sam dwunasty tankōbon mangi został wydrukowany w 2,2 miliona kopii i był jedną z dwóch dotychczas opublikowanych mang, których pojedynczy tankōbon wydrukowano w więcej niż dwóch milionach egzemplarzy. Drugą mangą jest One Piece[5]. 10 listopada 2020 roku Hajime Isayama ogłosił, że manga jest ukończona w 98-99 procentach[6]. W styczniu 2021 roku Kōdansha podała do wiadomości, że ostatni rozdział mangi ukaże się 9 kwietnia 2021 roku w majowym numerze czasopisma „Bessatsu Shōnen Magazine”[7]. Ostatni, 34. tomik mangi, został wydany 9 czerwca 2021[7].
W 2015 roku manga została sprzedana w Japonii w 8 778 048 egzemplarzach, będąc 3. najchętniej kupowaną serią w kraju[8]. W 2016 roku została sprzedana w Japonii w 6 544 081 egzemplarzach stając się 4. najchętniej kupowaną serią w kraju[9], a w 2017 roku została sprzedana w Japonii w 6 622 781 egzemplarzach plasując się na 2. miejscu najchętniej kupowanych tytułów mang w kraju[10]. W 2019 roku manga została sprzedana w Japonii w 4 704 234 egzemplarzach i była siódmą najchętniej kupowaną mangą w kraju[11].
W Polsce dystrybucją mangi zajęło się wydawnictwo Japonica Polonica Fantastica[12].
Spin-offy
Powstały także spin-offy do serii. Pierwszy z nich, komedia zatytułowana Shingeki! Kyojin Chūgakkō (jap. 進撃!巨人中学校), została napisana przez Saki Nakagawę. Była publikowana w Bessatsu Shōnen Magazine od maja 2012 roku. Przedstawia ona perypetie bohaterów, którzy będąc w gimnazjum walczą z tytanami[47].
Kolejna seria wydawnicza oparta jest na light novel Attack on Titan: Before the Fall. Jest publikowana w czasopiśmie Gekkan Shōnen Sirius od sierpnia 2013 roku. Rysunki wykonuje Satoshi Shiki[48].
Kolejnym spin-offem jest manga oparta na powieści wizualnej pt. No Regrets. Seria ta pojawia się w magazynie Aria i zatytułowana została Atak Tytanów: Bez żalu (jap. 進撃の巨人 悔いなき選択 Shingeki no kyojin: Kuinaki sentaku). Napisana została przez Gun Snark, a zilustrowana przez Hikaru Surugę. Fabuła skupia się na przeszłości jednej z głównych postaci, Leviu[49]. W Polsce, manga ta została wydana przez wydawnictwo Japonica Polonica Fantastica[50].
Light novel
Seria light novel zatytułowana Shingeki no Kyojin: Before the Fall napisana przez Ryo Suzukaze i zilustrowana przez Isayamę Hajime została wydana 2 grudnia 2011. Akcja serii rozgrywa się przed mangą (i anime), jest prequelem. Jest publikowana przez Kōdanshę. Do końca 2014 roku zostały wydane trzy tomy[51].
Anime
Anime wyprodukowane przez Wit Studio i reżyserowane przez Tetsurō Arakiego zadebiutowało 6 kwietnia 2013 i było emitowane do 28 sierpnia 2013 w telewizji MBS[52]. Wersja OVA specjalnego rozdziału „Ilse’s Notebook” z tomu piątego miała być wydana wraz ze specjalnym wydaniem jedenastej części anime na DVD 9 sierpnia 2013, ale ostatecznie premiera opóźniła się i premiera nastąpi wraz ze specjalnym wydaniem dwunastej części anime na DVD[53].
Pierwszy opening jest zatytułowany „Feuerroter Pfeil und Bogen” (jap. 紅蓮の弓矢 Guren no yumiya), nagrany przez Linked Horizon a pierwszy ending zatytułowany jest „Utsukushiki zankoku na sekai” (jap. 美しき残酷な世界), śpiewany przez Yōko Hikasa[54]. Od odcinka czternastego opening i ending zmieniły się – opening zatytułowany jest „Die Flügel der Freiheit” (jap. 自由の翼 Jiyū no Tsubasa), kolejna piosenka Linked Horizon[55], zaś drugi ending nosi nazwę „Great escape” i był nagrany przez cinema staff[56].
Gry
Na podstawie Ataku Tytanów wydane zostały cztery gry wideo, wyprodukowane przez Nitroplus z pomocą Production I.G[57]. Gry te są powieściami wizualnymi i będą dołączone do trzeciego i szóstego wydania anime na Blu-ray. Gry te będą spin-offem serii z udziałem postaci znanych z anime i mangi.
Trzecie wydanie anime na Blu-ray zostało wydane 18 września 2013 wraz z grą Lost In The Cruel World, która opowiada o Mikasie, a także zawiera demo drugiej gry, A Choice With No Regrets (jap. 悔いなき選択 Kuinaki Sentaku).
Szóste wydanie anime na Blu-ray zostało wydane 18 grudnia 2013 i zawierało pełną wersję gry A Choice With No Regrets opowiadającą o przeszłości Levia i Erwina, a także grę (obecnie nie ma tytułu) o Erenie i Leviu, oraz Wall Sina, Goodbye o Annie.
Piąta gra wideo jest w planach, miałaby zostać wydana na konsole domowe i przenośne w 2014 roku[58].
4 grudnia 2014 ukazała się gra akcji Attack on Titan: Humanity in Chains, przeznaczona na konsole Nintendo 3DS[59]. Jej druga część o nazwie Attack on Titan 2: Future Coordinates miała premierę 30 listopada 2017[60]. Obie gry zostały wyprodukowane przez Spike Chunsoft, zaś ich wydawcą jest Atlus, jednostka podległa koncernowi SEGA.
16 lutego 2016 Koei Tecmo wydało grę Attack on Titan: Wings of Freedom autorstwa studia Omega Force. Gra jest dostępna na platformy PC, PlayStation 3, PlayStation 4, PlayStation Vita i XboX One[61]. Druga część gry, zatytułowana Attack on Titan 2 (w Europie wydana pod nazwą A.O.T. 2), dostępna na urządzenia PC, PlayStation 4, Xbox One i Nintendo Switch, ukazała się 20 marca 2018[62]. 5 lipca 2019 wydano kompletną edycję drugiej części gry, zatytułowaną Attack on Titan 2: Final Battle, wzbogaconą o dodatkową zawartość[63].
W marcu 2019 ukazała się gra Attack on Titan: Assault, przeznaczona na urządzenia mobilne z systemami Android i iOS. Producentem gry jest Ngames Limited, zaś wydawcą GameSamba[64].
Film
Wytwórnia Tōhō wyprodukowała film live-action na podstawie serii. Reżyserem jest Shinji Higuchi, a scenariusz napisał Yuusuke Watanabe. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się latem 2014 roku, a jego premiera odbyła się 1 sierpnia 2015 roku[65].
Odbiór
Manga sprzedała ponad 20 milionów kopii (na czerwiec 2013)[66]. Seria wygrała Nagrodę Kōdansha Manga w kategorii shōnen w 2011 roku[67]. Do czerwca 2013 w Japonii sprzedano 20 milionów egzemplarzy mangi. Premiera anime zwiększyła sprzedaż mangi, a Mainichi Shimbun określiło mangę „hitem dekady”[68]. Manga była także nominowana do nagrody Manga Taishō, a także dwukrotnie do Nagrody Kulturalnej im. Osamu Tezuki[69][70][71].
Zrealizowane na podstawie mangi, anime z 2013 roku, wygrało nagrodę Anime Grand Prix miesięcznika Animage oraz Tokyo Anime Award w kategorii „animacja roku”[72][73]. Recenzenci i redakcja polskojęzycznego serwisu tanuki.pl zarówno mandze, jak i anime wystawili oceny 8/10[13][74].
Krytycy z Anime News Network wysoko ocenili anime. Rebecca Silverman określiła je jako „jednocześnie piękne i pociągające”, oraz „doskonała mieszanka tego, co XVIII-wieczna pisarka Ann Radcliffe określiła jako „fascynacja kontra strach”: jedna część, fizyczna, sprawia, że chcesz odwrócić wzrok, a druga, intelektualna, sprawia, że chcesz wiedzieć, co stanie się dalej.”[75] Mimo że wiele jest przygodowych anime dziejących się w postapokaliptycznym świecie, Carlo Santos powiedział, że „tylko kilka jest równie bliskich doskonałości jak Atak Tytanów”. Santos określił anime jako „arcydzieło o śmierci i zniszczeniu”[76]. Theron Martin pochwalił muzyczną stronę serii oraz pierwszy odcinek, który określił jako „długo zapadający w pamięć”, chociaż skrytykował też „zmarnowany potencjał graficzny”[77].
Seria zdobyła także dużą popularność w sąsiadujących krajach Azji. Okładka anime ukazała się 27 maja 2013 na pierwszej stronie hongkońskiej gazety am730, co spowodowało wzrost popularności zarówno mangi, jak i anime w Hongkongu, w Chinach i na Tajwanie[78].
W 2013 roku po tym, jak media odnalazły post na blogu Isayamy, w którym mówił, że design postaci Dota Pixisa oparty został na postaci japońskiego generała Yoshifuru Akiyama, wybuchnął ogólnoświatowy flame war o samym generale, a także o politycznych odniesieniach do prawdziwego świata w anime, a na blogu scenarzysty pojawiło się tysiące gróźb[79].
Kontrowersje w Azji
Popularność serii spowodowała wiele kontrowersji na jej temat w samej Azji: południowokoreański magazyn Electronic Times oskarżył Atak Tytanów o podprogowe aluzje polityczne do japońskiego ministra Shinzō Abe i jego poglądów na militaryzm. Wong Yeung Tat, krytyk z Hongkongu pochwalił Hajime Isayamę za to w jaki sposób napisał uniwersalny scenariusz do anime, który pozwala każdemu inaczej interpretować jego znaczenie[80].
W 2015 chińskie Ministerstwo Kultury umieściło Atak Tytanów na liście 38 mang i anime zawierających „dalece niewłaściwe treści” i zakazało druku oraz dystrybucji serii na terenie kraju[81].
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona mangi (jap.)
- Oficjalna strona anime (jap.)
- Manga Atak Tytanów w bazie Anime News Network (ang.)