Ваенны саветнік (спецыяліст)

У Расійскай імперыі ваенны саветнік — ваенны чын 5-га класа Табелі аб рангах (1763—1809), класнае званне па ваенным ведамстве (1809—1836) і грамадзянскі чын 6-га класа (1836—1848). Ужо ў савецкі перыяд тэрмін набыў сучаснае значэння. У СССР актыўна вялася практыка накіравання сваіх вайскоўцаў як ваенных спецыялістаў за мяжу, перш за ўсё ў краіны сацыялістычнага лагера. У сучаснай Расіі ўсе пытанні, звязаныя з камандзіраваннем ваенных спецыялістаў за мяжу і з кіраўніцтвам іх работай вырашаюцца Галоўным упраўленнем Міжнароднага ваеннага супрацоўніцтва Міністэрства абароны Расійскай Федэрацыі^[1].

Сярод краін, дзе знаходзяцца альбо знаходзіліся расійскія ваенспецы лічацца: Эфіопія (1998—2000), Сірыя (з 2015), Судан, Лівія і ЦАР (з 2018), Венесуэла (2019).

У гады Халоднай вайны, нароўні з Савецкім Саюзам, ЗША адпраўлялі ў саюзныя дзяржавы сваіх саветнікаў. Адзін з самых вядомых выпадкаў з амерыканскімі ваенспецамі — Аперацыя «Цыклон», якая праводзіліся ў гады Афганскай вайны (1979—1989) для дапамогі маджахедам. Станам на 2016 год, амерыканскія ваенныя саветнікі былі накіраваныя ў 70% дзяржаў і краін свету^[2], сярод якіх Нігер, Самалі, Емен, Сірыя, Ірак і Афганістан.

Падрабязней гл. таксама: Ваенныя спецыялісты Беларусі

Узброеныя Сілы Рэспублікі Беларусь накіроўвалі сваіх ваенных спецыялістаў у такія краіны як Кот-д’Івуар, Венесуэла, Лівія, Емен і Дэмакратычная Рэспубліка Конга, дзейнічаючы як афіцыйна, так і ўтойліва. У сябе на радзіме яны раней займаліся падрыхтоўкай вайскоўцаў з Нігерыі. Звычайна ў краіне рэдка распаўсюджваюцца аб падобнага роду дзейнасці, асабліва ў дзяржаўных СМІ, а пасяджэнне парламента Беларусі па пытанні накіравання ваенных саветнікаў у тую ці іншую дзяржаву ажыццяўляецца ў закрытым рэжыме^[3]. Афіцыйна мелі месца ваенныя місіі ў Венесуэле (акрамя СМІ, пра яе казаў і Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка^[4]), Лівіі (факт наяўнасці кантынгенту ваенных спецыялістаў у даваенны перыяд пацвердзіў саветнік пасольства Беларусі ў Трыпалі Георгій Грамыка, але адмаўляўся які-небудзь удзел у баявых дзеяннях^[5]) і Емене (пацвердзілі прадстаўнік МЗС Андрэй Савіных^[6] і кіраўнік Дзяржкамваенпрама Сяргей Гурулёў^[7]), а таксама кампанія па падрыхтоўцы і навучанню нігерыйскіх ваеннаслужачых (апублікаваныя фатаграфіі «Цэнтра спецыяльнай падрыхтоўкі»^[8]). У іншых выпадках урад краіны часцяком адмаўляе або наогул ніяк не каментуе падобнага роду інфармацыю.

• Вялікабрытанія: у рамках аперацыі «Рашучая падтрымка» аказвала сваю дапамогу Афганістану, у асноўным ваеннымі спецыялістамі. Таксама яе саветнікі і інструктары знаходзіліся ў Іраку, дзе нараўне з ЗША ў гады Іракскай вайны ўдзельнічалі ў фарміраванні новай арміі краіны^{[крыніца?]}.
• Іран: пытаннямі знешняй работы займаецца пераважна Корпус Вартавых Ісламскай рэвалюцыі. Корпус праводзіў ваенныя аперацыі або падрыхтоўваў дружалюбныя сабе фарміраванні ў ходзе Баснійскага, Палесціна-ізраільскага, Іракскага, Сірыйскага і Еменскага канфліктаў^{[крыніца?]}.
• Кітай: кітайскія саветнікі аказваюць садзейнічанне Сірыйскай Арабскай арміі ў грамадзянскай вайне ў Сірыі, а ў гады В’етнамскай вайны, разам з савецкімі вайскоўцамі, у Паўночным В’етнаме дзейнічалі і кітайскія спецыялісты^{[крыніца?]}.
• Францыя: прадастаўляе паслугі сваіх спецыялістаў многім краінам, пераважна гэта яе былыя афрыканскія калоніі^{[крыніца?]}.
• Турцыя: ваенспецы гэтай краіны прысутнічалі ў Лівіі, дзе аказвалі падтрымку Ураду нацыянальнай згоды Фаіза Сараджа^{[крыніца?]}.
• Украіна: спецыялісты аказвалі падтрымку Эрытрэі ў гады эфіопа-эрытрэйскай вайны 1998—2000 гг. і новай арміі Ірака пасля 2003 года^{[крыніца?]}.

• Минеев А. Наши на Вьетнамской войне, с. 30
• Dacus, David M. So, Now You’re an Advisor. // Infantry. — May-June 1971. — Vol. 61 — No. 3.

• Сергей Коломнин Особенности выполнения интернационального долга
• Сайт ИА REGNUM, Максим Исаев, 9 февраля 2018, 19:06, «American Conservative: Что скрывает закулисье военного парада в Вашингтоне?».